11/11/2022 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Quản trị rủi ro khi đầu tư chứng khoán

Quản trị rủi ro có vai trò vô cùng quan trọng trong suốt quá trình giao dịch quyết định thành công của nhà đầu tư. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư lại không biết phải bắt đầu từ đâu và làm thế nào để quản trị rủi ro, giảm thiểu nguy cơ thiệt hại.

Trong tài chính, quản trị rủi ro là một quá trình phân tích, xác định những rủi ro có thể gặp phải; từ đó chấp nhận hoặc giảm thiểu sự không chắc chắn khi ra quyết định đầu tư. Đôi khi chúng ta sẽ hiểu, quá trình quản trị rủi ro là quá trình hạn chế thua lỗ từ một khoản đầu tư hoặc một danh mục nhất định.

Khái niệm quản trị rủi ro là một khái niệm rất rộng, gắn nhiều đến xác suất thống kê và không dành cho đại đa số nhà đầu tư. Vì thế, để dễ tiếp cận, người viết chỉ tập trung vào một số kỹ thuật quản trị rủi ro mà nhà đầu tư có thể dễ dàng tiếp cận. Theo đó, nhà đầu tư sẽ có những phương pháp quản trị rủi ro đơn giản trong các giai đoạn: (1) trước khi mở vị thế (2) trong khi nắm giữ vị thế (3) sau khi đóng vị thế.

Trước khi đầu tư

Trước khi mở vị thế mua/bán, nhà đầu tư cần đánh giá một số vấn đề như sau:

Ví dụ nếu hệ số này là 1:7 (sau khi rút gọn) có nghĩa nhà đầu tư nhận được 7 đồng trong khi có thể mất 1 đồng khi mở vị thế. Tuy nhiên, nếu cùng cổ phiếu đó nhưng giá mua cao hơn và hệ số này thay đổi thành 1:1 thì vị thế mua đã không còn hấp dẫn do giá mua quá cao. Thông thường hệ số này nên đạt ít nhất là 1:3. Nếu hệ số này quá lớn thì rủi ro sẽ cao, khi đó nhà đầu tư không nên mở vị thế. Thay vào đó, nhà đầu tư chỉ nên chờ đợi một điểm mua khác tốt hơn hoặc đơn giản là tìm một cổ phiếu khác.

Trong quá trình đầu tư

Cần lưu ý, việc nâng mức chốt lời phải dựa trên những phân tích cụ thể và hợp lý, nếu nhà đầu tư không biết phải làm gì tiếp theo khi giá vượt mục tiêu giá thì tốt nhất vẫn nên chốt lời và chờ đợi một cơ hội khác. Bên cạnh đó, việc nâng mục tiêu giá cũng nên đi kèm với việc nâng cắt lỗ (được đề cập bên dưới) để bảo vệ lợi nhuận đã có.

Ví dụ, khi thiết lập chiến lược với ngưỡng cắt lỗ 2% dưới giá mua và chẳng may giá chạm cắt lỗ liên tiếp trong 10 lần thì tổng số tiền thiệt hại sẽ là 18.29. Với mức lỗ này, chỉ cần danh mục sinh lợi 22.3% thì sẽ huề vốn (100/81.71-1). Chưa kể, nếu phương pháp đầu tư ban đầu đã được xây dựng một cách kỹ lưỡng thì việc thua lỗ 10 lần liên tiếp là điều rất khó diễn ra. Nếu thực sự thua lỗ 10 lần liên tiếp thì đó là do (1) chiến lược đầu tư sai (nhà đầu tư cần cải thiện lại chiến lược) hoặc (2) nhà đầu tư quá “xui” (tức nhà đầu tư không hợp với việc đầu tư tài chính).

Tính toán vốn với mức cắt lỗ 2%

Cơ chế này sẽ hoạt động như sau: nếu giá di chuyển đúng theo dự báo (tăng trưởng) thì ngưỡng cắt lỗ sẽ được dời lên (nâng lên) tương ứng để đảm bảo trong trường hợp giá có đảo chiều thì khoản đầu tư vẫn tạo ra được lợi nhuận hoặc tránh lỗ.

Sau đầu tư

Một vấn đề mà ít nhà đầu tư quan tâm là sau khi đầu tư cần làm gì.

Ngược lại, khi thua lỗ lớn, tâm lý gỡ gạc (all in) sẽ xuất hiện làm chúng ta chấp nhận những rủi ro lớn hơn với mong muốn thu hồi lại vốn. Nhưng lợi nhuận lớn sẽ đi kèm rủi ro lớn và thường kết quả là danh mục chỉ thua lỗ nhiều hơn. Do đó, trong cả 2 trường hợp nhà đầu tư phải “tĩnh tâm” và tránh bị chi phối bởi cảm xúc. Lúc đó việc đầu tư mới trở nên hiệu quả. Một trong số những cách được khuyến nghị là tránh xa thị trường trong một thời gian để ổn định tâm lý trước khi quay lại giao dịch.