08/12/2023 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Quản trị cảm xúc trong đầu tư

Tham lam, sợ hãi, lý trí, cảm xúc…liệu bạn đã hiểu và kiểm soát tâm lý giao dịch của chính mình?

- Khi bạn bắt đầu giao dịch với “nhu cầu” hay áp lực để kiếm tiền, thì bạn đang kết thúc giao dịch theo cảm xúc, và đó là cách nhanh nhất dẫn đến việc mất tiền.

- Bạn thấy đó, hầu hết mọi người đều trải nghiệm lối suy nghĩ và cảm xúc tương tự nhau khi họ giao dịch trên thị trường, và chúng ta có thể học được nhiều điều quan trọng từ sự khác biệt trong cách suy nghĩ của một trader thất bại và một trader thành công.

- Sẽ là giả dối nếu tôi nói với bạn rằng thành công trong thị trường chứng khoán phụ thuộc hoàn toàn vào hệ thống hay chiến lược bạn sử dụng, bởi vì nó không phải như vậy, mà nó phụ thuộc chủ yếu vào suy nghĩ của bạn, cách bạn suy nghĩ và phản ứng với thị trường. Tuy nhiên, hầu hết các hội nhóm mời chào room Vip, đóng phí mỗi tháng với Lợi nhuận hứa hẹn x2 x3 lần,.... bởi vì họ muốn bạn tin rằng bạn có thể kiếm tiền trong thị trường chỉ đơn giản bằng cách mua sản phẩm giao dịch của họ.

- Tôi muốn nói với mọi người sự thật, và sự thật là có một chiến lược giao dịch hiệu quả và rõ ràng là rất quan trọng, nhưng nó chỉ là một phần của chiếc bánh. Phần lớn hơn của chiếc bánh đó là quản lý giao dịch và quản lý cảm xúc của bạn một cách đúng đắn, nếu bạn không làm được hai điều này bạn sẽ không bao giờ kiếm được tiền trên thị trường trong dài hạn

Để cụ thể hơn về “cảm xúc” giao dịch, chúng ta hãy đi qua một số lỗi giao dịch theo cảm xúc phổ biến nhất mà nhà đầu tư ngắn hạn thực hiện:

Có một câu nói cũ mà bạn có thể đã nghe nói về giao dịch trên thị trường, đại loại như thế này: “Con bò kiếm được tiền, con gấu cũng kiếm được tiền, và con lợn thì được giết mổ”. Về cơ bản nó có nghĩa là nếu bạn là một “con heo” tham lam trên thị trường, bạn gần như chắc chắn sẽ bị mất tiền. Nhiều nhà đầu tư rất tham lam, họ sợ rằng sẽ bỏ lỡ cơ hội khi giá có chiều hướng biến động mạnh, và vô tình chính sự tham lam này khiến họ fomo quyết định thực hiện một giao dịch tại một vùng giá không tốt, chính điều này dẫn đến hầu hết các giao dịch bị thua lỗ, thêm nữa, Nhà đầu tư tham lam khi họ không chốt lời bởi vì họ nghĩ rằng giá sẽ đi theo chiều hướng có lợi cho họ mãi mãi.

Một điều mà các trader tham lam hay làm là thêm lệnh chỉ đơn giản là bởi vì thị trường đã di chuyển có lợi cho họ, bạn có thể thêm lệnh nếu bạn dựa trên Price action một cách logic, nhưng chỉ làm vậy khi thị trường đã di chuyển theo đúng xu hướng nhận định ban đầu xét cho một chu kì dài hạn, sẽ tiềm ẩn rủi ro nếu bạn quá kì vọng cho một chiến thắng lớn, và thường đó là một hành động sinh ra tham lam khiến bạn nâng vol và quyết định vào lệnh ở một vùng giá không còn tốt nữa.

Rõ ràng là việc đặt kì vọng quá nhiều vào một giao dịch từ đầu là một điều quá tham lam. Vấn đề ở đây là bạn cần phải rất cẩn thận với sự tham lam, bởi vì nó có thể len lỏi trong bạn và nhanh chóng phá hủy tài khoản giao dịch của bạn. Điều quyết định giao dịch của bạn có lợi nhuận hay không ở thị trường này là phụ thuộc vào hai yếu tố: chọn vùng giá tốt để vào lệnh, và biết đâu là vùng nên chốt lời.

Trader trở nên sợ vào thị trường thường là khi họ là người mới và chưa nắm vững một chiến lược giao dịch hiệu quả nào. Sợ hãi cũng có thể phát sinh trong trader sau khi họ bị thua liên tiếp nhiều lệnh, hoặc sau khi bị lỗ lớn hơn so với những gì mà họ chịu được về cảm xúc.

Trader trải qua cảm giác cay cú muốn “trả thù” thị trường khi họ phải chịu thua mất một giao dịch mà họ nghĩ “chắc chắn” sẽ lời.

Điều quan trọng ở đây là không có gì là “chắc chắn” trong giao dịch … không bao giờ. Ngoài ra, nếu bạn đã mạo hiểm quá nhiều tiền vào một giao dịch và bạn mất số tiền đó, sau đó bạn sẽ muốn thử và nhảy vào lại thị trường để kiếm lại số tiền bị mất …. điều này thường chỉ dẫn đến việc thua thêm lần nữa (và đôi khi thua nhiều hơn) vì lần này bạn chỉ giao dịch theo cảm xúc là nhiều.

Thường thì cảm thấy phấn khích là một điều tốt, nhưng nó thực sự đang phá hoại rất nhiều tài khoản nhà đầu tư sau khi họ đạt được một chiến thắng. Nhà đầu tư có thể trở nên quá tự tin sau khi chiến thắng một vài giao dịch trên thị trường, vì lý do này, hầu hết họ đều bị thua lớn sau một loạt các chiến thắng đó. Thật vô cùng hấp dẫn để nhảy vào lại ngay thị trường sau khi có setup giao dịch “hoàn hảo” hoặc sau khi bạn chiến thắng 5 lệnh liên tiếp …

Nhiều nhà đầu tư rơi vào tình trạng suy sụp và mất tiền sau khi họ đạt được một chuỗi những chiến thắng liên tiếp. Lý do điều này xảy ra là bởi vì họ cảm thấy tự tin và hào hứng và quên đi những nguy hiểm thực sự của thị trường là bất kỳ giao dịch nào cũng có thể bị thua.

Điều quan trọng cần nhớ ở đây là: giao dịch là một trò chơi của xác suất trong lâu dài, nếu bạn có một tín hiệu giao dịch với xác suất cao, bạn cuối cùng sẽ kiếm được tiền trong dài hạn với sự kỷ luật cao. Nhưng, ngay cả khi tín hiệu của bạn chiến thắng 70% theo thời gian đi nữa, bạn vẫn có thể bị thua đến 30 giao dịch liên tiếp trong số 100 đó mà …. vì vậy hãy giữ thực tế này trong đầu và luôn luôn nhớ rằng: bạn không bao giờ biết được giao dịch nào thua và giao dịch nào sẽ thắng.

Một tư duy giao dịch hiệu quả là kết quả của việc thực hiện rất nhiều điều đúng đắn, và nó đòi hỏi sự nỗ lực nghiêm túc của trader. Nó không quá khó khăn để đạt được, nhưng nếu bạn muốn phát triển một tư duy giao dịch hiệu quả, bạn phải chấp nhận những thực tế nhất định và sau đó giao dịch trên thị trường với các thực tế này …

Bạn cần phải biết chiến lược giao dịch của bạn là gì và phải nắm vững nó. Bạn phải trở thành một tay “bắn tỉa” trên thị trường thay vì một “kẻ bắn súng máy”, nó liên quan đến hiểu biết chiến lược giao dịch của bạn từ trong ra ngoài trước khi giao dịch số tiền “mồ hôi nước mắt” của mình.

Bạn cần phải luôn quản lý rủi ro đúng cách. Nếu bạn không kiểm soát rủi ro của mình trên MỌI giao dịch, bạn đang để cho cảm xúc nắm lấy tâm trí mình, và tôi có thể hứa với bạn rằng một khi bạn đã trượt theo con dốc cảm xúc đó thì rất khó để ngừng lại. Bạn nên nghĩ là sẽ mất tiền trên bất kỳ giao dịch nào, như vậy bạn luôn nhận thức được khả năng rất thực tế của nó khi nó thực sự xảy ra.

Một khi bạn bắt đầu giao dịch chỉ vì “cảm thấy thích” hay bởi vì bạn “hình như” đang thấy tín hiệu đó… thì bạn đang khởi động cho tàu lượn của giao dịch cảm xúc, và nó có thể rất khó để dừng lại.

Bạn cần phải trở thành một trader có tổ chức. Nếu có cái gì gọi là “chất keo” để liên kết tất cả các điểm tôi đã thảo luận trong phần này với nhau, thì đó là trở thành một trader có tổ chức. Nghĩa là có một kế hoạch giao dịch, nhật ký giao dịch và thực sự áp dụng cả hai một cách nhất quán. Bạn cần phải suy nghĩ về giao dịch ngoại hối như việc kinh doanh thay vì như một chuyến đi đến sòng bạc. Giữ bình tĩnh và tính toán tất cả các trường hợp xảy ra trên thị trường và bạn sẽ không gặp vấn đề về tâm lý nữa.