Phát triển nhà ở xã hội ở Bình Dương: Thực tiễn và những khó khăn

Bình Dương được đánh giá là tỉnh phát triển nhà ở xã hội (NOXH) thành công trên cả nước, tuy nhiên để làm được như vậy đòi hỏi phải có sự vào cuộc của các cơ quan quản lý Nhà nước, nhất là doanh nghiệp Nhà nước.

Tại hội nghị sơ kết tình hình phát triển NOXH và đề án phát triển nhà ở an sinh Becamex do Sở Xây dựng Bình Dương tổ chức vừa qua, các đại biểu cho rằng ngoài công tác phát triển thì cũng cần quan tâm công tác quản lý NOXH.

Đến nay, tỉnh Bình Dương đã thu hút được 86 dự án phát triển NOXH với tổng diện tích sử dụng đất khoảng 199,77ha tương đương với khoảng 3,9 triệu m² sàn xây dựng (trong đó, có 43 dự án thuộc Đề án nhà ở an sinh xã hội Becamex do Tổng Cty Becamex IDC làm chủ đầu tư với tổng diện tích khoảng 3 triệu m² sàn nhà ở).

Theo chương trình và kế hoạch phát triển nhà ở tỉnh Bình Dương giai đoạn 2016 - 2020, tỉnh Bình Dương cần đầu tư 2.002.415m2 sàn NOXH (không bao gồm nhà ở công vụ cho cán bộ, công chức, viên chức; nhà ở cho người có công với cách mạng; nhà ở tái định cư).

Thực tế, kết quả đến nay (trừ Tổng Cty Becamex) Bình Dương mới phát triển được 250.000m2 sàn NOXH, chưa bằng ¼ khối lượng Becamex IDC phát triển. Như vậy, tính chung cả tỉnh Bình Dương mới đầu tư xây dựng được khoảng 1,3 triệu m2 sàn nhà ở dành cho các đối tượng là công nhân lao động nói chung, đạt khoảng 65% so với chương trình, kế hoạch đã đặt ra.

Nói về những lý do khó khăn trong công tác phát triển NOXH trên địa bàn, bà Nguyễn Thị Thanh Hảo – Phó Giám đốc Sở Xây dựng Bình Dương cho biết: Nhu cầu về nhà ở tại Bình Dương là rất lớn, nhưng mới chỉ dừng lại ở mức nhu cầu, còn về khả năng mua được căn nhà chỉ là mơ ước với nhiều người lao động với tài chính còn hạn chế. Mặc dù lãnh đạo tỉnh cùng cơ quan ban ngành đã có những chính sách hỗ trợ về nhà ở, đặc biệt là kêu gọi các nhà đầu tư phát triển NOXH.

Tuy nhiên, quy định cứng 10% lợi nhuận định mức của chủ đầu tư khi đầu tư phát triển NOXH không khuyến khích các nhà đầu tư tham gia phát triển NOXH, trong khi chi phí đầu tư hiện nay tăng qua từng năm. Bên cạnh đó, người lao động, công nhân các khu công nghiệp, người có thu nhập thấp chưa đủ khả năng mua nhà, vẫn có nhu cầu thuê nhà gần Cty, nhà máy để thuận tiện đi lại và giảm chi phí sinh hoạt, các đối tượng được mua NOXH có nhu cầu vay vốn của Ngân hàng chính sách xã hội hiện nay vẫn còn khó khăn trong việc tiếp nhận hồ sơ và giải ngân.

Cùng quan điểm, đại diện Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Bình Dương cho rằng: Theo quy định, người vay vốn phải được bình xét cho vay tại địa phương đang cư trú. Tuy nhiên, UBND cấp xã một số nơi còn tâm lý e dè, chưa mạnh dạn bình xét cho vay đối với các đối tượng đăng ký tạm trú từ một năm trở lên do lo ngại không quản lý được người vay nên những đối tượng này chưa dễ dàng tiếp cận vốn vay ưu đãi; một số doanh nghiệp, đặc biệt là Cty có vốn đầu tư nước ngoài không xác nhận về đối tượng vay vốn, thực trạng nhà ở, chỉ xác nhận về thu nhập của người lao động; một số chủ đầu tư xây dựng NOXH không cung cấp đủ hồ sơ pháp lý chứng minh căn hộ người xin vay là NOXH, đem căn hộ đi thế chấp tại các ngân hàng thương mại khi bán cho khách hàng không giải chấp để khách hàng vay vốn...

Để tháo gỡ những khó khăn vướng mắc về phát triển NOXH trên địa bàn tỉnh Bình Dương, ông Nguyễn Hoàn Vũ – Phó Tổng Gíam đốc Tổng Cty Becamex IDC hiến kế: Phát triển NOXH phải gắn liền với công tác quản lý vận hành nhằm đảm bảo an ninh, trật tự, phòng cháy chữa cháy (PCCC), đảm bảo đời sống văn hóa tinh thần cho người lao động. Công việc này cần có sự tham gia của toàn xã hội, nhất là địa phương và các ban ngành chuyên môn, kịp thời kiểm tra, giám sát hoạt động của Ban Quản trị. Tổ chức các buổi tập huấn, tuyên truyền về các chính sách pháp luật thay đổi liên quan đến quản lý vận hành NOXH, để Ban Quản trị hiểu biết cụ thể hơn về chức năng, trách nhiệm và quyền hạn khi tiếp nhận quản lý vận hành nhà chung cư.

Đồng thời, UBND phường cần phối hợp và tham giam tích cực vào công tác vận hành cùng Ban Quản trị, tuần tra đảm bảo an ninh trật tự tại các khu NOXH - Nhà ở công nhân.

Bên cạnh các công trình tiện ích mà chủ đầu tư xây dựng thì Nhà nước cần xem xét ưu tiên cho xây dựng các công trình văn hóa, thể dục, thể thao, trường học, nhà trẻ, công viên tại các vùng có dự án NOXH, để tạo nơi ở văn minh đầy đủ hơn nữa các dịch vụ cần thiết cho đời sống của người thu nhập thấp. Riêng Tổng Cty Becamex cũng đã chuẩn bị sẵn trong quy hoạch các khu dân cư của Becamex quỹ đất để phát triển các công trình xã hội, nếu Nhà nước đầu tư Tổng Cty Becamex sẵn sàng sang giao lại các quỹ đất này.

Theo số liệu của Tổng Cty Becamex, đề án NOXH - Nhà ở công nhân, đến nay đã xây dựng được 28.900 căn trong đó 8.100 căn NOXH xây dựng để bán. Ngoài ra, Becamex cũng bán trả chậm 10 năm trên 3.000 căn. Qua đó, cho thấy nhu cầu vay trả chậm hàng tháng với số tiền ít để mua NOXH rất lớn, do đó kiến nghị Nhà nước tiếp tục có chính sách bổ sung vốn cho Ngân hàng chính sách, tiếp tục hỗ trợ cho vay đối với người mua NOXH. Đồng thời, Ngân hàng cần xem xét đơn giản hóa thủ tục để người vay dễ tiếp cận nguồn vốn mua nhà và kéo dài thời gian vay mua nhà đến 20 năm…