16/08/2023 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Phân tích hiệu ứng đảo ngược và hiệu ứng Momentum trên thị trường chứng khoán

Hiệu ứng đảo ngược (còn gọi là Reversal) trong thị trường chứng khoán được xem là sự đảo ngược dòng vốn, là hiện tượng dòng vốn nhà đầu tư của nước ngoài đột ngột thu về quốc gia họ. Điều này xuất hiện khi thị trường có những thông tin tiêu cực về kinh tế dẫn đến tình trạng các nhà đầu tư mất niềm tin vào chính sách kinh tế vĩ mô

Hiệu ứng đảo ngược dòng vốn

Một điều rất dễ nhận thấy rằng trong giai đoạn thị trường chứng khoán (TTCK) tăng trưởng nóng (giai đoạn 2019 đến 2021) tại Việt Nam thì dòng vốn từ nhà đầu tư ngoại tham gia vào thị trường rất mạnh do các nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phiếu, trái phiếu của các doanh nghiệp, ngân hàng trong nước niêm yết trên thị trường. Nhưng khi thị trường bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu bất ổn, thông tin không được tích cực hoặc có những cú sốc từ thị trường thế giới sẽ làm các nhà đầu tư dễ mất niềm tin và rút vốn tháo chạy. Điều này có nghĩa là họ sẽ bán tháo cổ phiếu với giá thấp hoặc giao dịch với giá sàn để rút vốn ra khỏi thị trường càng sớm càng tốt, qua việc cộng hưởng với tâm lý fomo (Fear Of Missing Out ) vốn có của thị trường tài chính, nhà đầu tư này bán thì nhà đầu tư khác cũng bán theo sẽ làm cho toàn bộ dòng vốn nước ngoài bị đảo ngược và hậu quả là thị trường sẽ vào chu kỳ giảm sâu. Do đó, có thể giải thích thị trường chứng khoán nước ta trong giai đoạn năm 2022 và sáu tháng đầu năm 2023 vừa qua

Hiệu ứng Momentum xuất hiện khi thị trường có sự phấn khích

Trong thời gian thị trường tăng thì có sự phấn khích thái quá cũng như xuất hiện hiệu ứng Momentum (được xem là hiệu ứng theo đà), là hiệu ứng tiếp diễn xu hướng biến động giá trong quá khứ. Ngoài ra, một điều đặc biệt nguy hiểm hơn khi các nhà nghiên cứu còn cảnh báo là đa số nhà đầu tư cổ phiếu tại Việt Nam không sử dụng các phân tích về tình hình, năng lực tài chính của các công ty niêm yết mà chỉ giao dịch theo cảm tính, theo thông tin hội nhóm hô hào. Trong một thị trường thông tin phức tạp như vậy thì tâm lý fomo và hiệu ứng của những tin đồn sẽ rất nguy hiểm cho nhà đầu tư

Theo quan sát thị trường, các chuyên gia cũng đưa ra dự báo rằng thị trường sẽ có sự điều chỉnh để quay về giá trị thực của cổ phiếu khi các quỹ đầu tư nước ngoài bắt đầu chuyển nhượng và bán cổ phiếu để thu hồi vốn. Tuy nhiên, vấn đề cần phân tích là thị trường sẽ điều chỉnh nhẹ nhàng hay là điều chỉnh mạnh với tốc độ sốc thì còn phụ thuộc nhiều vào chính sách điều hành của cơ quan quản lý thị trường và cũng như là chính sách kinh tế vĩ mô của quốc gia. Vì chính sách điều tiết không phù hợp tại mỗi thời điểm, chần chừ hay làm mất niềm tin của nhà đầu tư thì hiện tượng đảo ngược rất có thể sẽ xảy ra và làm cho hiện tượng bong bóng chứng khoán bị vỡ. Đồng thời, cũng theo giới phân tích thì các nhà đầu tư lớn đã có kinh nghiệm về biến động của thị trường cho nên khi thị trường biến động thì những người chịu thiệt nhất vẫn là các nhà đầu tư cá nhân khi mới tham gia thị trường chưa trang bị đầy đủ kiến thức

Khuyến nghị cho thị trường, nhà đầu tư cổ phiếu

Dựa vào thực trạng vận động của TTCK đã diễn ra ở các nước trên thế giới và tại Việt Nam vừa qua đã cho thấy rằng hiện đang đặt ra các vấn đề hết sức cần thiết và cấp bách, đó là: