Phá bỏ độc quyền vàng miếng, ai được hưởng lợi?

Nếu sửa đổi Nghị định 24, bỏ độc quyền vàng, thị trường vàng tại Việt Nam sẽ vận hành bám sát hơn với thế giới, tạo lập một môi trường kinh doanh bình đẳng. Khoảng cách giá vàng thế giới và trong nước thu hẹp sẽ góp phần giảm tình trạng vàng nhập lậu, chảy máu ngoại tệ, thất thu ngân sách.

Nghị định 24 đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình

TS Trần Thọ Đạt - Chuyên gia kinh tế, Chủ tịch Hội đồng khoa học và đào tạo, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân - đánh giá Nghị định 24 đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình và cần có sự thay đổi.

"Hiện tại Ngân hàng Nhà nước (NHNN) quản lý thị trường vàng khá chặt chẽ, hơi mang tính hành chính. NHNN chỉ nên thực hiện quản lý và hoạch định hành chính, chính sách, điều tiết, dự trữ ngoại hối bằng vàng theo các pháp lệnh hiện hành như pháp lệnh ngoại hối, Luật NHNN, Luật Các tổ chức tín dụng. NHNN không nên tham gia sản xuất kinh doanh và điều tiết thị trường vàng và các biện pháp hành chính, không trực tiếp can dự vào quá trình kinh doanh vàng, trả lại việc kinh doanh vàng cho thị trường" - ông Thọ đề xuất.

Do đó nếu sửa đổi Nghị định 24, phá bỏ thế độc quyền vàng, thị trường vàng tại Việt Nam sẽ vận hành sát hơn với thị trường thế giới. Cụ thể về góc độ người tiêu dùng, PGS.TS Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế - cho biết người dân sẽ không còn phải bán vàng miếng các thương hiệu mà mình đã mua và nắm giữ từ lâu với giá rẻ hơn vàng SJC (có thời điểm lên tới gần 15 triệu đồng/lượng dù chất lượng như nhau). Họ cũng sẽ có nhiều sự lựa chọn hơn ngoài việc mua bán, tích lũy vàng miếng SJC. Không còn tình trạng thiệt thòi khi chênh lệch vàng trong nước và thế giới có thời điểm chênh lệch đến 20 triệu đồng/lượng.

Khoảng cách giá vàng thế giới và trong nước thu hẹp cũng sẽ góp phần giảm tình trạng vàng nhập lậu, chảy máu ngoại tệ, thất thu ngân sách.

Thêm vào đó, người dân cũng sẽ có thêm sản phẩm đầu tư đa dạng (chứng chỉ vàng, công cụ phái sinh...) khi thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia. Vị chuyên gia đưa ra khuyến nghị: "Cần sớm cho phép Sở Giao dịch hàng hoá giao dịch mặt hàng vàng kỳ hạn thông qua hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng quyền chọn như các quốc gia tiên tiến trên thế giới. Các thành viên tham gia phải đáp ứng những tiêu chuẩn chặt chẽ, được phép xuất nhập khẩu vàng.

Nhà đầu tư không cần cầm vàng hoặc mang vàng về mỗi lần giao dịch mà có thể ký gửi tại các Trung tâm lưu ký, sẽ tiện lợi, nhanh chóng, bớt rủi ro hơn phương thức mua bán vàng miếng truyền thống. Giá mua bán được ghi trên số tài khoản vàng của khách hàng, họ có thể biết ngay lãi hay lỗ khi giá vàng lên/xuống. Điều này sẽ không phải tốn kém chi phí để nhập vàng vật chất về bán cho dân".

NHNN có thể xem xét cho một số ngân hàng thương mại hoặc doanh nghiệp được sản xuất vàng miếng để cung ứng ra thị trường. Điều này vừa phù hợp với thông lệ quốc tế và giúp giảm chênh lệch giá vàng miếng trong nước và quốc tế.

Nới lỏng điều kiện kinh doanh vàng, tạo lập môi trường bình đẳng

Về phía các doanh nghiệp, khi trả vàng về cho thị trường vận hành, hoạt động kinh doanh vàng miếng sẽ bình đẳng hơn trước pháp luật. Ngân hàng thương mại sẽ không đóng vai trò đầu mối kinh doanh vàng miếng mà chỉ nên triển khai các sản phẩm phái sinh (với đủ điều kiện kinh nghiệm, trình độ chuyên môn), còn nếu muốn kinh doanh vàng miếng nên thành lập công ty vàng độc lập. Vì chức năng cơ bản của ngân hàng thương mại là cung cấp các dịch vụ tài chính và hoạt động tín dụng. Nếu để họ trực tiếp kinh doanh vàng sẽ dẫn tới hệ lụy dễ đầu cơ, làm giá do có lượng vốn lớn.

"Tạo lập một hệ thống phân phối trên thị trường cho phép người dân ở mọi vùng miền đều được hưởng lợi, có điều kiện kinh doanh thuận lợi. Điều kiện kinh doanh vàng cho các doanh nghiệp chỉ cần quy định vốn điều lệ 10 tỉ đồng thay vì 100 tỉ đồng; Giấy phép kinh doanh do Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp; Có cửa hàng, mặt bằng và trang thiết bị đo lường, kiểm định vàng. Thực hiện đăng ký theo Luật Doanh nghiệp, không cần giấy phép con của NHNN. Tạo sân chơi bình đẳng cho mọi thành phần kinh tế, phục vụ đông đảo nhân dân từ thành thị đến nông thôn" - ông Long đề xuất.