Nguy cơ bùng nổ "bong bóng" tài sản trên toàn cầu

Theo Nikkei Asia, giới đầu tư và phân tích đang bắt đầu chú ý tới những dấu hiệu của bong bóng tài sản khi các chính phủ và ngân hàng trung ương khắp thế giới liên tục tung ra những biện pháp kích thích tài khóa cũng như nới lỏng tiền tệ chưa từng có để ngăn chặn khủng hoảng kinh tế do đại dịch Covid-19. 

Tại tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc, giá sỏi mật bò - nguyên liều được dùng để sản xuất thuốc cổ truyền - đã tăng vọt. 4 năm trước, giá một kg sỏi mật bò là 100.000 Nhân dân tệ (15.400 USD), nhưng hiện đã tăng gấp hơn 4 lần lên 500.000 Nhân dân tệ.

Xu hướng tương tự cũng xảy ra trên khắp thế giới với mức giá không tưởng được trả cho đủ loại hàng hóa xa xỉ. Một số ví dụ điển hình gồm mô hình siêu xe Ferrari mới đây được bán với giá 120.000 Euro, chai rượu vang Romanee-Conti có giá hàng trăm nghìn USD hay thẻ bóng chày được bán với giá hàng triệu USD tại một phiên đấu giá.

Hồi tháng 2, một bức họa con vượn, được vẽ bằng máy tính, được bán với giá 900.000 USD. Bức tranh này nằm trong loạt tác phẩm nghệ thuật số có tên CryptoPunk. Các tác phẩm này được tạo ra bằng công nghệ chuỗi khối hiện đại để đảm bảo chỉ có duy nhất một bức trên thế giới. Giá trị thị trường nghệ thuật số đã tăng gấp 400 lần trong năm qua. Không chỉ vậy, giá tiền ảo Bitcoin cũng tăng gấp hơn 6 lần trong 12 tháng qua.

Trước đây, vào năm 2002, ông Alan Greenspan, cựu Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) từng nhận định "rất khó xác định rõ ràng một bong bóng cho đến khi nó nổ tung". Ông cho rằng trước khi chịu thiệt hại, nhà đầu tư nên cố gắng đánh giá xem tình hình hiện tại có phải là bong bóng hay không.

Giới phân tích đã ghi nhận nhiều dấu hiệu cho thấy các thị trường tài sản đang tăng trưởng "nóng" hơn nhiều so với những bong bóng tài sản từng xảy ra trước đây.

Phân tích 5 chỉ số được dùng để xác định bong bóng tài sản của Nikkei cho thấy 3 chỉ số đang ở mức đặc biệt cao. Cụ thể, chỉ số Buffett - tỷ trọng giá trị thị trường chứng khoán trên tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tại Mỹ - hiện là 186%, vượt qua mức ghi nhận được trong giai đoạn xảy ra bong bóng dotcom những năm 1990 hay trước thời điểm xảy ra khủng hoảng tài chính năm 2008-2009.

Trong khi đó, chỉ số giá nhà tại Mỹ cũng vượt ngưỡng trước khủng hoảng tài chính. Theo Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), giá nhà trung bình toàn cầu đã tăng 19% so với năm 2010. Trong đó, giá nhà ghi nhận mức tăng mạnh tại Ấn Độ, Đức và Mỹ.

Khi rủi ro bong bóng tài sản ngày càng tăng, các chính phủ và ngân hàng trung ương phải đối mặt với những quyết định khó khăn. Tại Ấn Độ, nơi ngày càng nhiều người bắt đầu giao dịch Bitcoin, Hạ viện nước này đang tranh luận mạnh mẽ về dự luật quản lý tiền ảo, trong đó có lệnh cấm tất cả các loại tiền ảo tư nhân.

Còn ở Trung Quốc, giá bất động sản tiếp tục tăng mạnh tại các thành phố lớn. Từ tháng 1 năm nay, các ngân hàng đã áp dụng nhiều biện pháp hạng chế đối với các khoản vay dành cho doanh nghiệp địa ốc và thế chấp dành cho khách hàng cá nhân. Trong khi đó, Mỹ vừa thông qua gói kích thích kinh tế trị giá 1.900 tỷ USD.

Theo Nikkei Asia, giới đầu tư hiện đang lo sợ sẽ xảy ra điều tương tự như năm 2013, khi FED ra tín hiệu về việc cắt giảm mua tài sản và các chính sách nới lỏng định lượng, khiến các nhà đầu tư hoảng loạn và thị trường chứng khoán lao dốc. Cuối tháng 2 năm nay, chứng khoán toàn cầu cũng lao dốc sau khi lợi suất trái phiếu 10 năm của Mỹ tăng mạnh.

Tuy vậy, theo Mark Haefele, Giám đốc Đầu tư tại UBS Wealth Management, "các nhà hoạch định chính sách đã chọn giải pháp khiến cho các tài sản 'tránh bão' trở nên đắt đỏ và những tài sản rủi ro trở nên hấp dẫn hơn".

"Điều này có thể khiến giá trị của nhiều tài sản cao hơn so với trong quá khứ, nhưng vẫn có nhiều lý do để tin tưởng rằng môi trường chính sách này sẽ duy trì trong nhiều năm nữa", ông Haefele cho biết trong một báo cáo gửi nhà đầu tư đầu năm nay.

Do các gói kích thích tài khoán, tỷ lệ nợ trên GDP của Mỹ đã tăng lên 1,29 trong năm 2020, tăng từ mức 1,08 của năm trước đó. Nhật Bản, Liên minh châu Âu (EU) và Trung Quốc cũng ghi nhận tỷ lệ này ở mức cao kỷ lục.

Giới phân tích nhận định nếu các chính phủ và ngân hàng trung ương không có chiến lược cụ thể để dừng các gói kích thích tài khóa và tiền tệ hiện tại, gánh nặng lên vai các thế hệ tương lai sẽ ngày càng lớn.