Nghiên cứu việc để tội phạm tham nhũng, kinh tế nộp tiền thay cho xử lý hình sự

Tổng cục Thi hành án dân sự (Bộ Tư pháp) đã giao các đơn vị chuyên môn nghiên cứu những luận cứ khoa học về việc để tội phạm tham nhũng nộp tiền thay cho xử lý hình sự.

Chiều 19/7, tại cuộc họp báo thông tin về kết quả công tác 6 tháng đầu năm và nhiệm vụ giải pháp chủ yếu công tác 6 tháng cuối năm 2022 (do Bộ Tư pháp chủ trì), ông Nguyễn Quốc Hoàn, Chánh văn phòng Bộ Tư pháp cho biết, trong 6 tháng qua, tính riêng về công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự tham nhũng, kinh tế (thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo), tổng số tiền phải thi hành là hơn 129.619 tỷ đồng, số đã thi hành xong là gần 50.000 tỷ đồng, còn phải thi hành gần 80.000 tỷ đồng.

Qua đó, Bộ Tư pháp dự kiến những tháng cuối năm 2022, sẽ tiếp tục hoàn thiện pháp luật về thi hành án dân sự để giải quyết các vướng mắc trong thực tiễn, nhất là các quy định liên quan đến việc thu hồi tài sản bị thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế.

Đáng chú ý tại họp báo, ông Nguyễn Thắng Lợi, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự khẳng định: Tội phạm tham nhũng nộp tiền khắc phục hậu quả để không bị xử lý hình sự không phải là quan điểm mới. Tại nghị quyết Trung ương III khóa X cũng nêu rõ: “Chú trọng thu hồi tài sản tham nhũng; áp dụng chính sách khoan hồng đối với những người phạm tội nhưng có thái độ thành khẩn, đã bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả kinh tế, hợp tác tốt với cơ quan chức năng; nghiên cứu sửa đổi pháp luật hình sự theo hướng khoan hồng hơn đối với những người đưa hoặc người nhận hối lộ, nhưng đã tự giác khai báo và nộp lại tài sản trước khi bị phát hiện; chú trọng tới các chế tài phạt tiền nhằm tăng khả năng thu hồi tài sản tham nhũng”.

Vì thế, lãnh đạo Tổng cục Thi hành án dân sự cho rằng, người phạm tội ăn năn, nộp lại tài sản, khi xét xử được xem xét giảm hình phạt là cần thiết, nhiều quốc gia cũng đã áp dụng biện pháp này.

"Tổng cục Thi hành án dân sự đã giao cho các đơn vị chuyên môn nghiên cứu, học tập kinh nghiệm quốc tế vận dụng vào thực tiễn của Việt Nam để đưa ra những luận cứ khoa học nhất, từ đó có quan điểm báo cáo đến các cấp có thẩm quyền", ông Nguyễn Thắng Lợi cho hay.

Trao đổi thêm về việc thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế, ông Nguyễn Thắng Lợi cho biết: Thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế luôn gặp nhiều khó khăn. Khó khăn lớn nhất là các bản án tuyên số tiền phải thu hồi, thi hành lớn, nhưng tài sản đảm bảo thực tế thi hành án ít (trong hầu hết các vụ án). Có trường hợp có tài sản đảm bảo thi hành, nhưng giá trị pháp lý, tính chất pháp lý của tài sản đó chưa được làm rõ, nên gặp khó khăn. Có trường hợp án tuyên đưa ra một tài sản, nhưng thông tin về tài sản đó không rõ.

“Chúng tôi phải yêu cầu chấp hành viên, cơ quan thi hành án làm rõ tính chất pháp lý để đảm bảo đưa ra kê biên xử lý. Trình tự, thủ tục kê biên xử lý tài sản trong các vụ án bình thường đã phải chặt chẽ, thận trọng, nhưng trong những vụ án án tham nhũng, kinh tế cần phải làm chặt chẽ hơn, để không có sai sót”, ông Nguyễn Thắng Lợi nhấn mạnh.