MỚI

Trợ lý đầu tư M.AI

#Quốc tế

24HMONEY đã kiểm duyệt

Nga bất lực trước sụp đổ của Syria: Bước ngoặt Trung Đông

Khi Moscow phải đối mặt với cuộc chiến toàn diện do Mỹ dẫn đầu, tập trung vào Ukraine để ép Nga chịu thất bại chiến lược, một cuộc chính biến bất ngờ đã nổ ra ở Syria.

Syria bất ngờ sụp đổ: Nguyên nhân và tác động toàn diện

Vào ngày 27/11, trong khi Moscow phải đối phó với cuộc chiến toàn diện do Mỹ và phương Tây dẫn dắt, đặc biệt là cuộc xung đột ở Ukraine, lực lượng đối lập ở Syria, với nòng cốt là nhóm chiến binh Hồi giáo Hayat Tahrir al-Sham (HTS), bất ngờ phát động cuộc tấn công vào các khu vực do Quân đội Syria (SAA) kiểm soát. Chưa đầy hai tuần sau, vào ngày 8/12, lực lượng đối lập chiếm thủ đô Damascus và ép Tổng thống Bashar al-Assad phải chuyển giao quyền lực một cách hòa bình. Chỉ huy của HTS, Muhammad al-Julani, tuyên bố chính quyền Assad đã sụp đổ và thông báo thành lập chính phủ chuyển tiếp.

Sự kiện này không chỉ kết thúc một giai đoạn căng thẳng địa chính trị giữa Mỹ và Nga trong khu vực Đại Trung Đông, mà còn tạo ra một cơn địa chấn chính trị có tác động sâu rộng đối với cả Trung Đông và thế giới.

Vì sao chính quyền Assad sụp đổ nhanh chóng?

Chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad, vốn đã vững vàng trong suốt cuộc chiến chống khủng bố khốc liệt kéo dài từ năm 2011 đến 2017, đã sụp đổ nhanh chóng vào cuối năm 2024. Nguyên nhân của sự sụp đổ này đến từ sự kết hợp của nhiều yếu tố quan trọng:

Chính quyền Assad không kiểm soát đủ lãnh thổ: Mặc dù Assad kiểm soát khoảng 65% lãnh thổ Syria, nhưng ông từ chối đối thoại với các lực lượng đối lập như HTS, Quân đội Quốc gia Syria (SNA) và Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) để xây dựng một chính phủ hòa hợp dân tộc theo Nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Điều này khiến nhiều nhóm dân tộc và chính trị trong nước không cảm thấy được đại diện.

Thiếu cải cách chính trị: Tổng thống Assad chậm trễ trong việc thực hiện các cải cách cần thiết để tích hợp các lực lượng chính trị khác vào hệ thống nhà nước, điều này làm gia tăng sự bất mãn và kháng cự từ các lực lượng đối lập.

Khủng hoảng kinh tế và xã hội nghiêm trọng: Dưới sự cấm vận và bao vây quốc tế kéo dài hơn 10 năm, nền kinh tế Syria rơi vào tình trạng khủng hoảng. Việc thiếu nguồn tài chính và khó khăn trong duy trì quân đội khiến Quân đội Syria mất động lực chiến đấu. Các lực lượng chính phủ, thiếu nguồn lực và ý chí, nhanh chóng đầu hàng trước lực lượng đối lập.

Sự suy yếu của quân đội và mất đoàn kết trong lực lượng ủng hộ Assad: Quân đội Syria không còn động lực chiến đấu, đặc biệt là sau khi quân nổi dậy, nhất là HTS, tấn công mạnh mẽ vào các vùng lãnh thổ do chính quyền kiểm soát. Trong bối cảnh này, các binh sĩ của Quân đội Syria đã buông súng, vứt bỏ quân phục và tháo chạy, cho thấy sự mất đoàn kết và suy yếu tinh thần trong lực lượng chính phủ.

Moscow và các đồng minh không còn đủ sức mạnh: Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ không còn ảnh hưởng như trước do bối cảnh địa chính trị thay đổi mạnh mẽ. Nga, đang tập trung mọi lực lượng cho chiến dịch quân sự ở Ukraine, đã không thể tiếp tục hỗ trợ quân sự cho chính quyền Assad. Iran và Hezbollah, một trong các đồng minh chủ chốt của Assad, cũng bị suy yếu do xung đột kéo dài với Israel. Thổ Nhĩ Kỳ, với mục tiêu lâu dài là loại bỏ Assad, đã không còn mặn mà trong việc hỗ trợ chính quyền Syria.

Sự can thiệp của Mỹ và các lực lượng đối lập: Mỹ, với mục tiêu xuyên suốt là lật đổ chính quyền Assad, tiếp tục cung cấp hỗ trợ cho các lực lượng đối lập. Việc sử dụng chiến tranh ủy nhiệm thay vì can thiệp quân sự trực tiếp như ở Libya đã tạo ra một làn sóng tấn công mạnh mẽ vào chính quyền Assad. Đặc biệt, Washington tiếp tục hỗ trợ các lực lượng đối lập lớn như HTS, SDF và SNA, góp phần làm suy yếu chính quyền của Tổng thống Syria.

Sự hỗ trợ từ Ukraine và các mối liên kết quốc tế: Báo Washington Post tiết lộ rằng chính quyền Ukraine đã cung cấp vũ khí và hỗ trợ quân sự cho HTS nhằm tăng cường chiến dịch phản công lật đổ Assad. Ukraine không chỉ cung cấp vũ khí mà còn hỗ trợ các lực lượng đối lập Syria để mở một mặt trận thứ hai nhằm chống lại ảnh hưởng của Nga, tạo ra một liên minh chiến lược đặc biệt giữa các lực lượng quốc tế.

Tác động toàn diện đến các quốc gia trong và ngoài khu vực

Sự sụp đổ của chính quyền Assad không chỉ là một thất bại lớn đối với Syria mà còn tác động mạnh mẽ đến các quốc gia trong khu vực và toàn thế giới:

Syria, dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Bashar al-Assad, đã trải qua một cuộc khủng hoảng chính trị và quân sự chưa từng có, dẫn đến sự sụp đổ nhanh chóng của chính quyền Assad. Cơn địa chấn chính trị này đã làm thay đổi mạnh mẽ bàn cờ địa chính trị Trung Đông và sẽ tiếp tục có những tác động sâu rộng trong những năm tới.