Nâng hạng - niềm tin đã "tỏ", cần khơi thêm hành động từ "người thụ hưởng"

Chính phủ đặt quyết tâm cao để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, cơ quan quản lý đã và đang nỗ lực rất lớn để đáp ứng các tiêu chuẩn của các tổ chức nâng hạng. Theo khảo sát, niềm tin của doanh nghiệp nâng lên, tuy nhiên, điểm cần hơn đó là hành động thực tiễn của các doanh nghiệp - đối tượng chính thụ hưởng dòng vốn ngoại vào khi nâng hạng.

Niềm tin nâng hạng được cải thiện

Vietnam Report vừa công bố kết quả khảo sát với nhiều điểm đáng chú ý trên thị trường chứng khoán (TTCK). Để phác thảo bức tranh thị trường và xây dựng những định hướng rõ ràng nhằm vượt qua thách thức, tận dụng cơ hội, xây dựng thành công, lâu dài và bền vững, một số yếu tố có thể tạo ra những ảnh hưởng lớn trên TTCK Việt Nam trong năm nay, cũng như chiều hướng tác động của các yếu tố đó cũng đã được chỉ ra trong khảo sát các chuyên gia và doanh nghiệp (DN) của Vietnam Report.

Trong đó, việc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước triển khai các giải pháp thúc đẩy quá trình nâng hạng, bao gồm cải thiện hệ thống pháp lý, nâng cao tính minh bạch, chuyên nghiệp hóa, giúp thu hút nhiều vốn đầu tư nước ngoài và nâng cao vị thế của TTCK Việt Nam đang là trọng tâm chú ý khi đã vươn lên ở vị trí số 1 trong số các yếu tố ảnh hưởng, với tỷ lệ DN lựa chọn là 77,8%. Đây đồng thời là yếu tố được kỳ vọng có tác động tích cực nhất đối với TTCK theo bình chọn của 66,7% số DN.

Kết quả khảo sát của Vietnam Report cho thấy, việc nâng hạng thị trường được DN đánh giá rất quan trọng với bản thân DN, ở mức 4,3 điểm trên thang điểm 5. Trong đó, ba lợi ích lớn nhất theo quan điểm của DN bao gồm: Nâng cao uy tín và hình ảnh của DN trên thị trường quốc tế; thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài và tăng thanh khoản cho cổ phiếu của DN.

Chuyển động tích cực từ cơ quan quản lý

Đặt quyết tâm cao nhất để TTCK Việt Nam được nâng hạng theo mục tiêu đề ra, thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, UBCKNN, cùng một số tổ chức, đơn vị trên thị trường đã có những hành động và giải pháp quyết liệt để tháo gỡ các nút thắt còn thiếu trong khuyến nghị của FTSE.

Theo kết quả trong 2 kỳ đánh giá gần nhất, TTCK Việt Nam đã nhận được những đánh giá tích cực hơn và đồng thời FTSE đã ghi nhận những nỗ lực của cơ quan quản lý trong việc giải quyết các nút thắt còn vướng mắc.

Tại Thông báo 122/TB-VPCP của Văn phòng Chính phủ về kết luận của Thủ tướng tại Hội nghị Triển khai nhiệm vụ phát triển TTCK 2024, Thủ tướng cũng tiếp tục yêu cầu Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước phải có các biện pháp, hành động khẩn trương nhằm tháo gỡ các nút thắt để sớm nâng hạng thị trường.

Mới đây nhất, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến các thành viên thị trường, nhà đầu tư nước ngoài trong việc sửa đổi một số các thông tư quan trọng bao gồm: Thông tư 96/2020/TT-BTC, Thông tư 120/2020/TT-BTC, Thông tư 119/2020/TTBTC, và Thông tư 121/2020/TT-BTC. Theo đánh giá của các chuyên gia đến từ BSC Research, nếu dự thảo được thông qua sẽ giải quyết phần lớn các vấn đề còn vướng mắc trong việc nâng hạng thị trường.

Chẳng hạn như đối với vấn đề "pre-funding", về cơ bản đã gia tăng thẩm quyền, trách nhiệm cho các công ty chứng khoán trong việc đưa ra quyết định giao dịch ký quỹ không đủ 100% của nhà đầu tư nước ngoài. “Trong ngắn hạn, nếu dự thảo này được thông qua và đi vào triển khai thí điểm nhận được phản hồi tốt từ các nhà đầu tư nước ngoài sẽ giúp TTCK ghi nhận được đánh giá tích cực từ FTSE - sớm nhất là trong kỳ đánh giá vào thánh 9/2024” - chuyên gia của BSC cho hay.

Hay đối với vấn đề công bố thông tin bằng Tiếng Anh, dự thảo cũng đã đưa ra lộ trình cụ thể đối với các thành viên trên thị trường, đặc biệt là công ty đại chúng nhằm đảm bảo tính công bằng trong việc tiếp cận thông tin đối với nhà đầu tư nước ngoài. “Đây là một nỗ lực lớn của cơ quan quản lý và cần sự vào cuộc quyết liệt của các công ty đại chúng trong việc cụ thể hóa lộ trình này” - chuyên gia của BSC đánh giá.

Cần hành động đồng bộ và quyết liệt hơn

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia và thành viên thị trường, nỗ lực của cơ quan quản lý thời gian qua là rất tích cực trong việc chủ động tìm kiếm các giải pháp nhằm tháo gỡ các nút thắt trong phạm vi thẩm quyền của Bộ Tài chính, UBCKNN. Tuy nhiên, để sớm hiện thực hóa mục tiêu nâng hạng TTCK vào năm 2025 theo xếp hạng của FTSE Russell rất cần sự chung tay và nỗ lực từ các thành viên thị trường.

Theo chuyên gia của BSC, thị trường kỳ vọng vào sự tham gia, tìm kiếm giải pháp từ Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đối với các vấn đề về: tỷ lệ sở hữu nước ngoài (room ngoại), vai trò của ngân hàng trong hệ thống thanh toán đối tác bù trừ trung tâm (CCP).

Bên cạnh sự vào cuộc thực sự của các cơ quan nhà nước, bà Nguyễn Hoài Thu - Tổng Giám đốc Khối Đầu tư chứng khoán, Công ty quản lý Quỹ VinaCapital còn cho rằng, đối với các DN niêm yết, việc nâng cao chất lượng quản trị DN, nâng cao tính minh bạch, chất lượng công bố thông tin sẽ giúp củng cố niềm tin của các nhà đầu tư vào TTCK Việt Nam.