Mỹ thưởng 279 triệu đô la cho người tố giác sai phạm chứng khoán

Cuối tuần qua, Ủy ban chứng khoán và sàn giao dịch Mỹ (SEC) cho biết đã phát số tiền thưởng kỷ lục 279 triệu đô la Mỹ cho một người tố giác (tiếng lóng gọi là “người thổi còi”) đã tự nguyện cung cấp thông tin gốc giúp SEC và các cơ quan khác thực thi pháp luật. Tuy nhiên, theo chính sách hiện hành, SEC không tiết lộ tên người tố giác cũng như vụ việc liên quan.

Số tiền thưởng trên vượt qua kỷ lục tiền thưởng 114 triệu đô la mà SEC cung cấp cho một cá nhân vào tháng 10-2020. Khoản tiền thưởng một lần này cũng lớn hơn 229 triệu đô la của tất cả 103 lần phát thưởng của SEC vào năm 2022.

Theo các định của SEC, người tố giác sẽ được thưởng từ SEC và các cơ quan khác nếu thông tin tố giác kịp thời và đáng tin cậy giúp thực thi thành công các hành động pháp lý. Số tiền thưởng sẽ ở mức 10-30% của khoản tiền phạt hơn 1 triệu đô la mà SEC thu được từ hành động thực thi pháp lý dân sự đối với bên vi phạm luật chứng khoán.

SEC cho biết, người tố giác nhận thưởng hôm 5-5 đã tự nguyện cung cấp thông tin ban đầu cho SEC, giúp cơ quan này thực thi thành công hành động pháp lý.

Trước khi nhận thông tin tố giác, SEC đã mở cuộc điều tra đối với một công ty liên quan và nhân viên của SEC đã biết về hành vi sai trái tiềm ẩn của công ty này. Tuy nhiên, SEC ghi nhận thông tin của người tố giác đã giúp mở rộng cuộc điều tra và người này cũng cung cấp sự hỗ trợ liên tục thông qua các bản khai văn bản và phỏng vấn.

SEC cho biết, ủy ban cũng xác định hai hành động thực thi pháp luật của các cơ quan khác một phần dựa trên cùng một thông tin được cung cấp bởi người tố giác. Sự hợp tác của người tố giác các cơ quan khác và hành động thực thi pháp luật sau đó của người này đã làm tăng số tiền thưởng lên con số 279 triệu đô la.

Danh tính của người tố giác được bảo vệ theo Đạo luật Dodd-Frank năm 2010. Các khoản thanh toán cho người tố giác được rút từ quỹ bảo vệ nhà đầu tư do quốc hội thành lập. Nguồn tài chính của quỹ này đến từ các khoản tiền phạt đối với những bên vi phạm luật chứng khoán.

“Giải thưởng này sẽ có tác dụng ngăn chặn lớn đối với những vụ lừa đảo ở Phố Wall”, luật sư về tố giác Stephen M. Kohn nhận định.

Gurbir S. Grewal, giám đốc bộ phận thực thi pháp lý của SEC, cho biết trong một tuyên bố hôm 5-5 rằng số tiền thưởng khổng lồ nói trên nhằm khuyến khích các nhân chứng tiết lộ các hành vi vi phạm luật chứng khoán tiềm tàng và cho thấy “thành công to lớn của chương trình người tố giác của chúng tôi”.

Ông nói thêm, chương trình này cũng trực tiếp mang lại lợi ích cho các nhà đầu tư bởi vì những người tố giác đã trợ các hành động thực thi pháp lý, buộc những người sai phạm phải trả lại hơn 4 tỉ đô la lợi lộc bất chính cùng tiền lãi hồi năm ngoái.

SEC thu về tiền phạt dân sự kỷ lục trong năm tài chính 2022, với tổng trị giá hơn 4,1 tỉ đô la trong 760 hành động thực thi pháp lý. Năm ngoái, Allianz Global Investors và ba trong số các nhà quản lý danh mục đầu tư của công ty này đã đồng ý trả hơn 1 tỉ đô la để dàn xếp các cáo buộc lừa gạt các nhà đầu tư.

Kể từ khi chương trình người tố giác được thành lập vào tháng 8-2011, SEC đã trả thưởng tổng cộng hơn 1 tỉ đô la.