Lo bị trừng phạt giống Nga, nhiều quốc gia ồ ạt chuyển vàng về nước

Ngày càng có nhiều quốc gia chuyển vàng dự trữ về nước nhằm tránh nguy cơ bị áp đặt các biện pháp trừng phạt tương tự như phương Tây áp đặt lên Nga.

Chuyển vàng dự trữ ở nước ngoài về nước

Các ngân hàng trung ương đang có xu hướng lưu trữ vàng ở trong nước giữa lúc căng thẳng toàn cầu gia tăng. Theo một khảo sát của công ty quản lý tài sản Invesco, 68% ngân hàng trung ương hiện dự trữ vàng ở trong nước, tăng gấp đôi so với thời điểm năm 2020. Invesco dự báo trong 5 năm tới, con số này sẽ có thể lên đến 74%.

Khảo sát của Invesco được thực hiện với 57 ngân hàng trung ương và 85 quỹ đầu tư quốc gia đang quản lý tổng giá trị tài sản khoảng 21.000 tỷ USD.

Hơn 85% đơn vị tham gia khảo sát cũng cho rằng trong thập niên tới, lạm phát sẽ còn cao hơn thập niên vừa qua. Vàng và trái phiếu thị trường mới nổi được xem là những khoản đầu tư tốt trong môi trường này.

Tuy nhiên, việc phương Tây đóng băng gần một nửa trong 640 tỷ USD dự trữ vàng và ngoại hối của Nga hồi năm ngoái sau xung đột Nga - Ukraine đã khiến ngân hàng trung ương nhiều quốc gia muốn chuyển tài sản ở nước ngoài về nước.

Ông Rod Ringrow, người giám sát báo cáo của Invesco, cho biết việc đưa dự trữ vàng về nước là quan điểm chung của nhiều bên từ năm ngoái. Không chỉ đưa dự trữ vàng về, nhiều nước còn mua thêm để đẩy mạnh mức dự trữ.

Theo số liệu mới nhất của Hội đồng Vàng thế giới, ngân hàng trung ương tại ít nhất 8 nước đã tăng dự trữ vàng trong tháng 5 với tổng cộng 50 tấn. Các nước mua thêm đáng kể gồm Ba Lan, Trung Quốc, Singapore, Nga, Ấn Độ…

"Kênh trú ẩn" trong bối cảnh lạm phát cao

Bên cạnh đó, các nước cũng đồng thời tăng cường mua vàng như một "kênh trú ẩn" trong bối cảnh lạm phát cao. Khảo sát của Invesco cho thấy, các ngân hàng trung ương trên toàn cầu đã mua vào lượng vàng kỷ lục trong năm 2022 và quý I năm nay. Trong đó, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ chiếm gần 20%.

Do lo ngại về việc Mỹ cũng như các nước phương Tây đóng băng tài sản của Nga ở nước ngoài nhằm phản ứng với cuộc chiến ở Ukraine, nhiều ngân hàng trung ương đã đẩy mạnh mua vàng.

Các ngân hàng trung ương tăng cường mua vào đã thúc đẩy giá vàng tăng mạnh (Ảnh: Financial Times).

"Năm nay, lượng mua vàng vật lý sẽ được đẩy mạnh và các ngân hàng trung ương muốn giữ vàng ở trong nước hơn là ở nước ngoài. Một phần nguyên nhân là phản ứng với việc dự trữ tài sản ở nước ngoài của Ngân hàng Trung ương Nga bị đóng băng", ông Rod Ringrow, giám đốc phụ trách đầu tư tổ chức của Invesco, chia sẻ với Financial Times.

Ngay sau khi xung đột Nga - Ukraine xảy ra, Liên minh châu Âu (EU), Mỹ và các quốc gia thuộc nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7) thông báo sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Ngân hàng Trung ương Nga, khiến cơ quan này không thể tiếp cận khối tài sản dự trữ trị giá khoảng 300 tỷ USD ở nước ngoài.

Nhiều quỹ đầu tư quốc gia cũng đang lo ngại về sự trừng phạt đang được áp đặt với tài sản của Nga ở nước ngoài. 96% quỹ tham gia khảo sát nói sẽ tiếp tục đầu tư vào vàng như một kênh trú ẩn an toàn.

"Chúng tôi đã mua vàng nhiều hơn từ 8 đến 10 năm trước, dự trữ ở Anh và sử dụng số vàng này cho các hợp đồng hoán đổi nhằm thu lợi nhuận", quan chức một ngân hàng trung ương của một nước phương Tây tiết lộ với Invesco. "Nhưng giờ đây chúng tôi đang chuyển vàng về nước nhằm đảm bảo an toàn. Số vàng này hiện đóng vai trò như một tài sản trú ẩn an toàn".

Theo một nghiên cứu của Hội đồng Vàng thế giới, nhu cầu vàng toàn cầu năm 2022 lên mức cao nhất 11 năm với 4.741 tấn, tăng từ 3.678 tấn của năm 2020, chủ yếu do lượng mua tăng lên từ các ngân hàng trung ương.

Ngoài Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ, các quốc gia mua nhiều vàng hơn trong năm ngoái còn có Singapore, Ấn Độ và các ngân hàng trung ương ở Trung Đông.

Lượng mua vàng ròng của các ngân hàng trung ương được dự báo sẽ giảm xuống trong năm nay. Thổ Nhĩ Kỳ thậm chí đã bán ra nhiều hơn mua vào. Ngân hàng trung ương nước này phải cung ứng vàng ra thị trường để đáp ứng nhu cầu nội địa trong nước khi mà người dân đổ xô mua vàng thỏi để bảo vệ tiền tiết kiệm trong bối cảnh đồng Lira của nước này giao dịch ở mức thấp nhất lịch sử tháng 5/2023.

Đầu tháng 6, lượng vàng dự trữ của các ngân hàng trung ương trên thế giới tại Anh, một trong những trung tâm lưu trữ vàng lớn của các ngân hàng trung ương toàn cầu, đã giảm 12% so với mức đỉnh năm 2021.

Sức hấp dẫn của việc dự trữ vàng tại các trung tâm thanh khoản lớn như Anh cũng giảm đi khi hoạt động bảo hiểm rủi ro của các công ty khai thác vàng đạt đỉnh vào đầu những năm 2000 và từ đó đến nay đã giảm xuống. Việc này khiến các ngân hàng trung ương kiếm lời ít hơn từ việc giao dịch hợp đồng hoán đổi vàng thỏi lưu trữ ở nước ngoài.

Đẩy mạnh đa dạng hóa

Không chỉ vậy, những lo ngại về địa chính trị, cùng với cơ hội tại các thị trường mới nổi đang khuyến khích một số ngân hàng trung ương đa dạng hóa đầu tư.

Khoảng 7% trong số 142 tổ chức tham gia khảo sát cho rằng nợ công Mỹ quá lớn có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến đồng USD, dù hầu hết vẫn chưa có lựa chọn thay thế. Số người coi đồng nhân dân tệ của Trung Quốc là "ứng viên tiềm năng" cũng đã giảm từ 29% vào năm 2022 xuống còn 18% trong năm nay.

Gần 80% các tổ chức tham gia khảo sát cho rằng căng thẳng địa chính trị là nguy cơ lớn nhất trong thập niên tới, trong khi 83% lo ngại về lạm phát trong 12 tháng tới. Cơ sở hạ tầng giờ đây được xem là nhóm tài sản hấp dẫn nhất, đặc biệt là các dự án năng lượng tái tạo.

Trung Quốc, Anh và Italy trở nên kém hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư (Ảnh: Reuters).

Ấn Độ tiếp tục là một trong những điểm đến đầu tư thu hút nhất, trong khi xu hướng đầu tư xây nhà máy gần nơi bán sản phẩm đang được thúc đẩy tại Mexico, Indonesia và Brazil.

Trong khi đó, Trung Quốc, Anh và Italy trở nên kém hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư. Biến động lãi suất cùng với thói quen làm việc tại nhà và mua sắm trực tuyến đã hình thành trong đại dịch Covid-19 đã khiến bất động sản hiện là tài sản cá nhân kém hấp dẫn nhất.

"Các quỹ đầu tư và ngân hàng trung ương giờ đây đang cố gắng đối phó lạm phát cao hơn", ông Rod Ringrow, giám đốc phụ trách đầu tư tổ chức của Invesco, nhấn mạnh với Reuters.