Lệnh lờ đờ trên HoSE sáng 5/3: “Rõ ràng, hệ thống đang gặp một vấn đề lớn về lỗi kỹ thuật”

Mới chỉ giao dịch được khoảng 30 phút đầu phiên sáng 5/3, trên HoSE đã có dấu hiệu lệnh chậm nhưng lệnh vẫn được đẩy vào, VN-Index đang ghi nhận mức giảm hơn 10 điểm, tương ứng 0,93% vào lúc 10h00.

Thị trường thường xuyên gặp những phiên nghẽn lệnh, cổ phiếu tắc đường khi thanh khoản đạt mức cao 15.000 tỷ, 18.000 tỷ đồng, hoặc thấp hơn là 13.000 tỷ đồng. Để khắc phục tình trạng này Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) trong 2 ngày gần đây nhất liên tiếp đưa ra 2 giải pháp: tham khảo việc nâng lô giao dịch tối thiểu từ 100 lên 1000 cổ phiếu và ngưng việc sửa, hủy lệnh trong phiên khớp lệnh liên tục.

Tính toán mà HoSe đưa ra cho giải pháp nâng lô giao dịch tối thiểu lên 1.000 cổ phiếu sẽ giúp giảm 40-50% tổng số lượng lệnh trong khi việc ngưng hủy, sửa lệnh có thể thực hiện ngay mà không cần can thiệp kỹ thuật và đem lại sự cải thiện về thanh khoản cho HOSE lên tới 30%. Cả 2 giải pháp “chữa cháy” này của HoSE đều đang gặp phải ý kiến trái chiều từ giới đầu tư chứng khoán.

Thông tin mới đây từ Ủy ban Chứng khoán nhà nước cho thấy, UBCK “bật đèn xanh” cho các doanh nghiệp có nguyện vọng chuyển giao dịch cổ phiếu niêm yết sang HNX đồng thời yêu cầu HNX khẩn trương tiếp nhận xử lý cho doanh nghiệp giao dịch cổ phiếu niêm yết từ HoSE, mà không xem xét lại hồ sơ theo quy trình niêm yết mới nhằm giảm tải cho HoSE.

Trong khi các phương án giải quyết việc nghẽn lệnh vẫn đang được cân nhắc, lệnh nghẽn, cổ phiếu “tắc đường” lại xuất hiện với tần suất dày đặc hơn và ở những thời điểm không ai ngờ tới – ngay đầu phiên giao dịch khi lệnh vào chưa đủ lớn và giao dịch chưa đến 5.000 tỷ đồng.

Sáng 5/3, sau phiên ATO, HoSE đã có dấu hiệu “lờ đờ”, lệnh chậm nhưng lệnh vẫn được đẩy vào. Chuyên gia chứng khoán, ông Nguyễn Hồng Điệp đặt vấn đề: “Rõ ràng, hệ thống đang gặp một vấn đề lớn về lỗi kỹ thuật. Chắc chắn không phải là chuyện giới hạn lệnh 900.000 (vì đến giờ này, làm sao mà có số lệnh lớn được). Như thế, những giải pháp như nâng lô, nâng bước giá, chuyển bớt qua HNX, chưa chắc đã phải là thực trạng của vấn đề. Có lẽ việc duy nhất phải làm, là mời chuyên gia Thái Lan qua, tìm lỗi và khắc phục”.

Theo thống kê được đưa ra trong Bản tin Tài chính VTV24, trong khi HoSE giới hạn lệnh 900.000 lệnh/phiên thì chỉ tiêu này ở HNX lên đến 20-30 triệu lệnh/phiên. Báo cáo tài chính của HoSE cho thấy, các năm 2014, 2015, 2016, 2018, 2019 HoSE gần như không đầu tư, nâng cấp hệ thống. Trong khi nguồn thu chủ yếu của HoSE đến từ việc thu phí với tỷ lệ cố định trên giá trị giao dịch của nhà đầu tư. Mặc dù chưa có báo cáo tài chính cả năm 2020, báo cáo 6 tháng đầu năm 2020 cho thấy HoSE đã lãi 238,6 tỷ đồng trước thuế, doanh thu liên tục tăng trưởng trong giai đoạn 2016-2018 và chỉ giảm năm 2019 khi thị trường khó khăn, thanh khoản èo uột.

Cập nhật đến 10h20, tức là chỉ sau 20 phút giảm điểm mạnh, VN-Index lại quay đầu xanh nhẹ, giao dịch trên 1.169 điểm với thanh khoản hơn 8.000 tỷ đồng.