Lạm phát phá hủy sức mua của người Mỹ

Theo dữ liệu Cục Thống kê Lao động công bố hôm thứ Sáu, người Mỹ tiếp tục nhận được những khoản tiền lương lớn hơn. Tuy nhiên, họ ngày càng khó giữ được những khoản có thêm do lạm phát tăng, khiến họ khó mua nổi những thứ từng mua được với mức lương ít hơn cách đây một năm.

Thu nhập bình quân mỗi giờ của tất cả nhân viên trong bảng lương phi nông nghiệp tư nhân đã tăng 19 cent, lên 31.31 USD, trong tháng 12, vượt mức kỳ vọng của thị trường và tương tự mức tăng của tháng 11. Trong 12 tháng qua, thu nhập bình quân theo giờ đã tăng 4.7%.

Lý do khiến tiền lương của người Mỹ tăng mạnh là thị trường lao động phục hồi mạnh mẽ, bằng chứng là tỷ lệ thất nghiệp giảm 0.3 điểm phần trăm xuống 3.9% trong tháng 12.

Điều đó nghĩa là số người thất nghiệp giảm 483,000 xuống còn 6.3 triệu người. Trong 12 tháng qua, những con số này giảm 2.8 điểm phần trăm và 4.5 triệu người. Các công ty Mỹ phải trả lương cao hơn để tìm công nhân.

Vấn đề là lạm phát cao hơn mức tăng lương trong cùng quãng thời gian này, nghĩa là những người Mỹ đang làm việc có sức mua kém hơn so với một năm trước đó. Chỉ số Giá tiêu dùng cho Tất cả Người tiêu dùng Thành thị (còn được gọi là Chỉ số Chi phí Sinh hoạt) đã tăng 0.8% trong tháng 11, so với 0.9% trong tháng 10. Tính chung 12 tháng qua, chỉ số tổng hợp đã tăng 6.8%. Đây là tỷ lệ lạm phát cao nhất kể từ năm 1982 và cao hơn 2 điểm phần trăm so với mức tăng lương tháng 12.

Lạm phát tăng đột biến chủ yếu do lương thực và năng lượng. Chỉ số lương thực tăng 0.7% trong tháng 11, sau khi tăng 0.9% trong tháng 9 và tháng 10. Chỉ số thực phẩm tại nhà đã tăng 0.8% trong tháng 11 khi tất cả sáu chỉ số danh mục thực phẩm của cửa hàng tạp hóa lớn đều tăng. Đây là tháng thứ ba liên tiếp cả sáu đều tăng.

Chỉ số năng lượng tăng 3.5% trong tháng 11, sau khi tăng 4.8% trong tháng 10. Chỉ số xăng dầu tăng 6.1% trong tháng 11, cùng tốc độ tháng trước. Chỉ số khí đốt tự nhiên tăng 0.6% trong tháng 11, sau khi tăng 6.6% trong tháng trước.

Thực phẩm và năng lượng chiếm phần lớn trong ngân sách chi tiêu của các hộ gia đình thu nhập thấp, nghĩa là so với người Mỹ có thu nhập cao, người Mỹ thu nhập thấp khó giữ được mức tăng từ lương hơn.

Việc những người Mỹ đi làm không giữ được khoản tăng từ tiền lương do lạm phát là điều các nhà kinh tế học gọi là "ảo giác tiền tệ". Mọi người có nhiều tiền hơn nhưng lại mua được ít hơn so với trước đây. Điều đó cho thấy những bất cập trong các chính sách thúc đẩy "việc làm tối đa" của Cục Dự trữ Liên bang (Fed), vốn là một trong những nhiệm vụ của ngân hàng trung ương này.

Lạm phát tác động vào tiền lương của người Mỹ có thu nhập thấp nhiều hơn so với người có thu nhập cao cũng cho thấy những hạn chế trong "nhiệm vụ thứ ba" của Fed: Giảm bất bình đẳng thu nhập bằng cách giữ lãi suất thấp trong thời gian dài để tạo ra nhiều cơ hội việc làm hơn cho những người có thu nhập thấp.

Việc Fed kiên trì giữ lãi suất cả ngắn và dài hạn ở mức thấp kỷ lục trong thời điểm tốt và xấu cuối cùng sẽ làm tổn thương những người được cho là cần được giúp đỡ. Nó từng xảy ra trước đây và giờ đang xảy ra lần nữa.