Khu công nghệ cao gần 400 tỷ đồng bỏ xó vì thiếu... tên gọi

Được Thủ tướng Chính phủ thành lập vào năm 2017, nhưng qua hơn 5 năm triển khai, Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm tỉnh Bạc Liêu vẫn chưa hoạt động. Vướng mắc pháp lý về tên gọi đang là điểm nghẽn lớn nhất của dự án hiện nay.

Dự án hơn 100 ha, chia 2 giai đoạn

Ngày 24/5/2017, Thủ tướng Chính phủ có quyết định số 694/QĐ-TTg về việc thành lập và ban hành quy chế hoạt động của Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm Bạc Liêu.

Trên cơ sở đó, UBND tỉnh Bạc Liêu giao hơn 100 ha đất, triển khai theo 2 giai đoạn, thời gian từ năm 2017- 2023. Hiện đã hoàn thành cơ sở hạ tầng giai đoạn 1, với kinh phí hơn 175 tỷ đồng. Giai đoạn 2 đang thi công, kinh phí của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) với tổng mức đầu tư dự án là gần 195 tỷ đồng, theo kế hoạch hoàn thành trong năm 2023.

Tháng 5/2022, Ban Quản lý Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phát triển tôm tỉnh lập hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 6 doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư. Tuy nhiên, Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm tra thì có một số vướng mắc về cơ chế sử dụng đất.

Cụ thể, tại điểm b, khoản 2, Điều 7 của quy chế hoạt động ban hành kèm theo quyết định số 694 của Thủ tướng Chính phủ quy định chức năng, quyền hạn của Ban Quản lý Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm Bạc Liêu: “Được giao đất để tổ chức xây dựng, phát triển...; cho thuê đất cho các tổ chức, doanh nghiệp đầu tư trong Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo quy định của pháp luật về đất đai”.

Tuy nhiên, theo Điều 150 Luật Đất đai năm 2013 quy định về đất sử dụng cho Khu công nghệ cao thì “đất sử dụng cho khu công nghệ cao... bao gồm các loại đất có chế độ sử dụng khác nhau phục vụ sản xuất, kinh doanh sản phẩm công nghệ cao...; Ban Quản lý Khu công nghệ cao được UBND cấp tỉnh giao đất và Ban Quản lý Khu công nghệ cao được cho thuê đất đối với tổ chức, cá nhân,... sử dụng đất trong khu công nghệ cao;...”, thuộc chế độ sử dụng đất phi nông nghiệp (đất khu công nghệ cao có mục đích là phi nông nghiệp) không phải đất nông nghiệp.

Do đó, đối với cơ chế sử dụng đất tại Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm Bạc Liêu là chưa được quy định cụ thể trong Luật Đất đai.

Ngày 20/10/2020, UBND tỉnh Bạc Liêu có tờ trình Thủ tướng Chính phủ xem xét điều chỉnh cơ chế sử dụng đất, cụ thể điều chỉnh, bổ sung tại điểm b, khoản 2, Điều 7 của quy chế hoạt động ban hành kèm theo quyết định số 694/QĐ-TTg.

Rắc rối từ tên gọi

Liên quan tới dự án này, Văn phòng Chính phủ đã có công văn thông báo ý kiến của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng. Theo đó, Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm Bạc Liêu là khu công nghệ cao; Ban Quản lý được cho thuê đất cho các tổ chức đầu tư trong Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo quy định của pháp luật về đất đai.

Tuy nhiên, sau thời gian triển khai thực hiện, theo đánh giá của Kiểm toán Nhà nước khu vực V, việc Ban Quản lý Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm Bạc Liêu quyết định cho các tổ chức kinh tế thuê đất; tính tiền thuê đất và quyết định miễn, giảm tiền thuê đất trong khu là chưa phù hợp.

Vướng mắc nêu trên đã được UBND tỉnh báo cáo Thủ tướng Chính phủ và xin ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn xác định hình thức giao đất, cho thuê đất; thẩm quyền quyết định cho thuê đất trong Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm Bạc Liêu.

Ngày 5/1/2023, Văn phòng Chính phủ có Thông báo số 03/TB-VPCP kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Bạc Liêu; trong đó, tại mục 7 Phần III có nội dung: “Về vướng mắc liên quan đến thủ tục đất đai tại Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm Bạc Liêu: Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, khẩn trương có văn bản hướng dẫn địa phương thực hiện việc này; tổng hợp, xử lý kiến nghị của tỉnh trong quá trình sửa đổi, bổ sung kịp thời các quy định hiện hành có liên quan”.

Tuy nhiên, đến nay tỉnh chưa nhận được ý kiến hướng dẫn tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn nêu trên từ các bộ, ngành Trung ương để làm cơ sở triển khai thực hiện các bước tiếp theo. Do đó, chưa có cơ sở lập thủ tục cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho doanh nghiệp.

Ông Phạm Hoàng Minh - Giám đốc Ban Quản lý Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm tỉnh Bạc Liêu - mong muốn các ngành, các cấp tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp được vào thi công để khu này được phát triển đồng bộ.

"Việc này nhằm đáp ứng mục tiêu nhân rộng mô hình cho cả nước và là đơn vị nòng cốt góp phần xây dựng thành công đề án Bạc Liêu thành trung tâm ngành công nghiệp tôm cả nước", ông Minh chia sẻ.