Không loại trừ giả thiết các ngân hàng mua chéo trái phiếu

Tổng lượng giấy tờ có giá đã phát hành của 18 ngân hàng thương mại (NHTM) niêm yết tại ngày 30/6/2019 là 340,5 nghìn tỷ đồng, tăng 71 nghìn tỷ đồng so với cuối 2018. Không loại trừ giả thiết các NHTM đang mua chéo trái phiếu của nhau để tăng quy mô, tỷ trọng huy động vốn trung và dài hạn.

Đó là nhận xét đáng chú ý của Bộ phận nghiên cứu của Công ty chứng khoán SSI trong báo cáo về thị trường tiền tệ tuần từ 5-9/8 vừa được công bố.

Tăng trưởng cho vay cao hơn tăng trưởng tiền gửi

Tuần qua, NHNN thu hẹp quy mô phát hành tín phiếu qua đó bơm ròng 11.000 tỷ đồng qua kênh này, lượng tín phiếu lưu hành giảm xuống còn 39.000 tỷ đồng. Kênh thị trường mở (OMO) không phát sinh giao dịch, lượng OMO lưu hành duy trì ở mức 0. Lãi suất trên liên ngân hàng tăng nhẹ 8-9 điểm cơ bản (bps) lên 3,08%/năm với kỳ hạn qua đêm và 3,2%/năm với kỳ hạn 1 tuần, chênh lệch lãi suất VND-USD ở mức 0,7%/năm.

Lãi suất huy động thị trường 1 ổn định ở mức 4,1%-5,5%/năm với kỳ hạn dưới 6 tháng, từ 5,5-7,55%/năm với kỳ hạn 6 đến dưới 12 tháng, 6,4-8%/năm với kỳ hạn 12 và 13 tháng. Cá biệt, một số ngân hàng có thị phần huy động nhỏ áp dụng mức lãi suất 8-8,2%/năm với kỳ hạn từ 9 đến 13 tháng, có điều chỉnh tăng so với giai đoạn trước từ 10-20 bps.

Theo Báo cáo tài chính bán niên của 18 ngân hàng thương mại (NHTM) niêm yết, đến hết tháng 6/2019, cho vay khách hàng tăng 8,2% tính từ đầu năm đến nay trong khi tiền gửi khách hàng chỉ tăng 7,4%.

Nếu tính tổng nguồn vốn huy động (gồm tiền gửi khách hàng và phát hành giấy tờ có giá), mức tăng trưởng 6 tháng năm 2019 là 8,4% tính từ đầu năm đến nay. Tổng lượng giấy tờ có giá đã phát hành của 18 NHTM niêm yết tại 30/6/2019 là 340,5 nghìn tỷ đồng, tăng 71 nghìn tỷ đồng – tương đương 21% so với tại cuối 2018.

Tuy nhiên, tổng lượng trái phiếu các tổ chức tín dụng mà những ngân hàng này nắm giữ cũng tăng thêm 56,5 nghìn tỷ đồng nên không loại trừ giả thiết các NHTM đang mua chéo trái phiếu của nhau để tăng quy mô, tỷ trong huy động vốn trung và dài hạn. Vì thế, nhu cầu huy động tiền gửi từ khách hàng vẫn ở mức cao.

Căng thẳng Mỹ-Trung leo thang khiến cho xác suất FED giảm lãi suất vào kỳ họp tháng 9 tăng trở lại mức 100% trong đó phần lớn cho rằng mức cắt giảm tiếp theo là 25bps. Tuy vậy, thị trường kỳ vọng rằng FED sẽ còn cắt giảm vào 2 kỳ họp sau đó, mức lãi suất cơ bản kỳ vọng thấp nhất cho cuối năm 2019 là 1-1,25%/năm tức là giảm tổng cộng 1,25%/năm trong cả năm 2019. Nới lỏng tiền tệ đang có xu hướng lan rộng khi chỉ từ đầu tháng 8 đến nay có 12 ngân hàng trung ương các nước và vùng lãnh thổ có điều chỉnh lãi suất và tất cả đều giảm từ 15-50bps trong đó có Philippines, Thái Lan, Ấn Độ, New Zealand, HongKong.

Tỷ giá USD/VND – bình yên trong tâm bão

Ngay sau tuyên bố áp thuế 10% lên 300 tỷ hàng hóa Trung Quốc từ 1/9/2019 của Tổng thống Mỹ, đồng CNY đã liên tục giảm giá và tỷ giá USD/CNY đã vượt ngưỡng tâm lý 7,0 trong ngày thứ 2 và duy trì trên ngưỡng này cho tới nay. Mỹ lập tức tuyên bố Trung Quốc là quốc gia thao túng tiền tệ mà không căn cứ vào bất kỳ tiêu chí gì cụ thể. Diễn biến trên là những đòn đáp trả lẫn nhau của 2 bên, đẩy căng thẳng thương mại lên mức gay gắt và khó có thể đảo ngược.

Trung Quốc một mặt tuyên bố bán trái phiếu nhân dân tệ ở Hồng Kông và khẳng định không sử dụng tỷ giá làm công cụ đối phó với căng thẳng thương mại, một mặt vẫn điều chỉnh tăng dần tỷ giá tham chiếu từ 6,88 CNY vào cuối tháng 7 lên tới 7,0136 CNY vào cuối tuần trước, mức cao nhất kể từ 2008 đến này.

Tỷ giá giao dịch USD/CNY dao động quanh mức tham chiếu +-2%. Trong tuần qua, có những lúc đồng CNY hồi phục nhẹ khi đón nhận thông tin tăng trưởng xuất khẩu tích cực trong tháng 7 nhưng sau đó vẫn tiếp tục đà giảm, kết thúc tuần, tỷ giá USD/CNY ở mức 7,0624, tăng 1,76% chỉ trong 1 tuần và tăng 2,59% tính từ đầu tháng 8/2019 sau tuyên bố tăng thuế của Trump.

Bên cạnh CNY, GBP của Anh cũng có một tuần tuột dốc mạnh sau khi nước này công bố GDP Quý II năm 2019 tăng trưởng âm (-0,2%) so với quý trước đó. Đây là mức tăng trưởng thấp nhất kể từ 2012. Chịu tác động từ sự ảm đạm của khu vực kinh tế Châu Âu cùng với tiến trình Brexit bế tắc, dai dẳng và nhiều khả năng sẽ không có thỏa thuận đã khiến nền kinh tế Anh đang đứng trước nguy cơ suy thoái. Đồng GBP giảm giá sâu về 1,2028 USD/GBP, mức đáy trong hơn 3 thập kỷ.

Trong bối cảnh đó, VND vẫn có một tuần khá yên ả khi tỷ giá giao dịch giảm 20đ/USD ở chiều mua vào, 25đ/USD ở chiều bán ra. Mức tỷ giá này tương đương với tỷ giá tại cuối năm 2018, VND trở thành một trong những đồng tiền có mức biến động thấp nhất so với USD kể từ đầu năm đến nay. Tỷ giá trung tâm tăng thêm 12đ/USD, lên mức 23.102đ/USD, tăng 1,21% tính từ đầu năm đến nay và tiến sát tới tỷ giá mua vào của NHNN.