Không được cho vay để mua nợ

NHNN đang lý ý kiến Dự thảo sửa, bổ sung Thông tư số 09 quy định về hoạt động mua bán nợ của tổ chức tín dụng nhằm thắt chặt quy định về mua bán nợ của các ngân hàng, khách hàng để giảm thiểu khả năng che giấu nợ xấu của hệ thống ngân hàng.

Ngân hàng Nhà nước vừa công bố Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 09/2015 quy định về hoạt động mua, bán nợ của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Theo đó, sửa đổi khoản 4, khoản 6 và bổ sung khoản 6a, khoản 11 điều 5: Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải ban hành quy định nội bộ về hoạt động mua, bán nợ (trong đó có quy định rõ về phân cấp thẩm quyền theo nguyên tắc phân định trách nhiệm giữa khâu thẩm định và quyết định mua, bán nợ; quy trình, phương pháp định giá khoản nợ; quy trình quản trị rủi ro đối với hoạt động mua, bán nợ) trước khi thực hiện mua, bán nợ.

Bên bán nợ không mua lại các khoản nợ đã bán trừ trường hợp mua lại khoản nợ đã bán theo phương án tái cơ cấu đã được phê duyệt; Bên bán nợ không được cam kết bảo đảm cho nghĩa vụ trả nợ của bên nợ đối với bên mua nợ.

Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được cấp tín dụng cho khách hàng để mua nợ của chính tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài hoặc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khác.

NHNN cho biết, trong quá trình thực hiện mua bán nợ theo Thông tư 09, thời gian gần đây, có hiện tượng TCTD thực hiện bán nợ cho bên mua nợ không phải là TCTD và được thanh toán chậm tiền mua nợ. Hoạt động này có thể dẫn đến việc phản ánh thiếu khách quan về tình trạng của các khoản nợ cấp tín dụng tại các TCTD.

Dự thảo còn bổ sung khoản 9, khoản 10 Điều 3 quy định về trạng thái sở hữu khoản nợ trong thời gian thực hiện hợp đồng mua, bán nợ.

Cụ thể, khoản nợ được coi là chưa hoàn thành việc mua, bán nợ khi các bên đã ký hợp đồng mua bán nợ và đang trong thời gian thực hiện hợp đồng. Bên mua chưa hoàn thành việc thanh toán tiền theo hợp đồng và bên bán chưa thực hiện chuyển giao quyền sở hữu khoản nợ cho bên mua nợ. Khoản nợ vẫn thuộc sở hữu của bên bán nợ.

NHNN cho rằng, trạng thái sở hữu khoản nợ là cơ sở để xác định rõ quyền, trách nhiệm của chủ sở hữu khoản nợ trong việc quản lý, theo dõi, chịu rủi ro trong quá trình các bên thực hiện mua, bán nợ. Thông tư 09 hiện chưa có quy định cụ thể về vấn đề này. Do vậy, TCTD có thể lợi dụng việc mua bán nợ nhằm mục đích che giấu nợ xấu.

Đánh giá tác động của Dự thảo sửa đổi Thông tư 09, NHNN cho biết, việc sửa đổi nhằm tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, phù hợp cho hoạt động mua, bán nợ theo quy định pháp luật hiện hành (Luật Đầu tư, Luật Đấu giá tài sản, Luật Giá, Bộ Luật Dân sự...); Dự thảo nhằm tạo sự minh bạch, bình đẳng cho các bên tham gia trong hoạt động mua, bán nợ, góp phần ngăn ngừa khả năng TCTD lợi dụng hoạt động mua nợ trả chậm, trả dần nhằm mục đích che giấu nợ xấu đồng thời tăng cường đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng.