Khơi thông nguồn vốn cho nhà ở xã hội

Theo kế hoạch phát triển nhà ở TP Hà Nội năm 2015 và các năm tiếp theo (giai đoạn 2016-2020), Hà Nội phấn đấu đến năm 2020 phát triển khoảng 5,2 triệu m2 sàn. Giai đoạn 2016-2020, thành phố đã hoàn thành gần 1 triệu m2 sàn, cộng thêm các dự án đang triển khai có khả năng hoàn thành đến năm 2020, tổng diện tích sàn nhà ở xã hội của thành phố đạt hơn 3,4 triệu m2. Như vậy, từ nay đến năm 2020, thành phố cần bổ sung khoảng 1,7 triệu m2 sàn nhà ở xã hội.

Ông Nguyễn Chí Dũng - Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết: Từ năm 2019, thành phố đã có quỹ hỗ trợ, đầu tư phát triển nhà ở xã hội từ nguồn thu tương đương giá trị 20 - 25% quỹ đất ở tại các dự án nhà ở thương mại thực hiện theo trách nhiệm phát triển nhà ở xã hội bằng phương thức nộp tiền.

Đến nay, đã có hơn 2.000 tỷ đồng nộp ngân sách. Lãnh đạo thành phố cũng quyết liệt trong chỉ đạo các sở, ngành kịp thời hướng dẫn, giải quyết các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ các dự án. Nhờ đó, Hà Nội hiện đứng đầu cả nước về phát triển nhà ở xã hội (riêng năm qua thành phố đã hoàn thành hơn 300.000m2 sàn, chiếm hơn 70% quỹ nhà ở xã hội xây dựng mới của cả nước).

Từ dự án khu nhà ở dành cho người thu nhập thấp Đặng Xá (huyện Gia Lâm), đến nay nhiều dự án nhà ở xã hội đã hình thành: Nhà ở xã hội Tây Nam Linh Đàm (quận Hoàng Mai), Khu nhà ở thu nhập thấp Tây Mỗ, Đại Mỗ (quận Nam Từ Liêm)...

Ngoài ra, một số dự án khu nhà ở xã hội cũng đã được khởi công tại ô đất CT3, CT4 thuộc khu đô thị (KĐT) mới Kim Chung (huyện Đông Anh), dự án ở KĐT mới Thanh Lâm - Đại Thịnh 2 (huyện Mê Linh)... Các dự án này sẽ tạo lập thêm quỹ nhà ở và trong khoảng 2 năm tới, quỹ nhà ở xã hội của thành phố cơ bản sẽ giải quyết được một phần lớn nhu cầu nhà ở cho người thu nhập thấp, bảo đảm an sinh xã hội.

Theo chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020, nhu cầu nhà ở xã hội tại khu vực đô thị cần đến 12,5 triệu m2 sàn. Song đến nay, cộng các dự án đã hoàn thành và đang triển khai, mới đạt 3,92 triệu m2, bằng 31% kế hoạch.

Bộ Xây dựng nhận định, nhu cầu nhà ở của người dân thuộc phân khúc nhà ở xã hội trên cả nước, nhà ở bình dân (giá khoảng 15 triệu đồng/m2) chiếm 60 - 70% nhu cầu thị trường. Tuy nhiên, nguồn cung lại đang thiếu. Điều đó bắt nguồn từ việc thiếu nguồn vốn, quỹ đất, doanh nghiệp bất động sản không mặn mà đầu tư. Nhà ở xã hội tuy được ưu đãi thuế đất, nhưng bị khống chế về giá. Trong khi đó, giá vật liệu xây dựng, nhân công… không giảm, nên đầu tư phát triển nhà ở xã hội không phải là lựa chọn của nhiều doanh nghiệp.

Ông Bùi Tiến Thành - Trưởng phòng Phát triển đô thị (Sở Xây dựng Hà Nội) cho biết: Gói hỗ trợ 30 nghìn tỷ đồng kết thúc đã ảnh hưởng đến kết quả phát triển nhà ở xã hội của thành phố. Sau đó, Chính phủ tiếp tục bổ sung nguồn vốn vay ưu đãi để phát triển nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP, song việc rót vốn còn chậm, số lượng vốn cho vay còn hạn chế. Theo Ngân hàng Chính sách xã hội, Chi nhánh TP Hà Nội, năm 2018 được bố trí 62 tỷ đồng, năm 2019 là 60 tỷ đồng.

Để hoàn thành mục tiêu phát triển nhà ở xã hội, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Chí Dũng cho biết: Thành phố đã, đang chỉ đạo các sở, ngành đôn đốc chủ đầu tư tập trung nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ thực hiện những dự án có khả năng hoàn thành đến năm 2020. Đối với khoảng 1,7 triệu m2 sàn nhà ở xã hội còn thiếu so với kế hoạch, Thành phố yêu cầu thực hiện đồng bộ các giải pháp: Đẩy nhanh tiến độ triển khai lập dự án 5 KĐT nhà ở xã hội tập trung (Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý về nguyên tắc); xác định cụ thể quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội tại các vị trí thuận lợi giải phóng mặt bằng trong các dự án KĐT, khu nhà ở ngay từ khâu phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500... Trong đó, trước mắt tập trung triển khai ngay các dự án nhà ở xã hội tại 19 khu đất đã giải phóng mặt bằng xong... Thành phố cũng ưu tiên bố trí kinh phí từ nguồn tiền thu từ quỹ 20 - 25% nêu trên để đầu tư xây dựng các khu nhà ở cho công nhân các khu công nghiệp trên địa bàn.

Ông Nguyễn Trần Nam - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng: Để giải quyết các khó khăn trong phát triển nhà ở xã hội cả nước nói chung, Hà Nội nói riêng, bên cạnh việc tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến phát triển nhà ở xã hội thì điều quan trọng hơn cả là Nhà nước cần khơi thông nguồn vốn cho thị trường.