Huawei chặng đường thăng hoa và những biến cố trong thương chiến Mỹ - Trung

Bất chấp những khó khăn do thương chiến, Huawei cam kết tiếp tục đồng hành cùng các khách hàng, đối tác, người tiêu dùng ngành công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) Việt Nam trong quá trình chuyển đổi số quốc gia.

Chặngđường phát triển thăng hoa và những biến cố

Huawei đã nỗ lực không ngừng, vượt lên khó khăn trongsuốt hơn 30 năm thành lập. Năm 1987, CEO Nhậm Chính Phi xây dựng nên Huawei từ haibàn tay trắng với số vốn vỏn vẹn 3.300 USD. Thời gian đầu, Huawei tập trung sảnxuất các thiết bị chuyển mạch điện thoại, từ đó mở rộng kinh doanh bao gồm xâydựng mạng viễn thông, cung cấp dịch vụ và thiết bị tư vấn và vận hành cho cácdoanh nghiệp trong và ngoài Trung Quốc và sản xuất thiết bị truyền thông cho thịtrường tiêu dùng. Cuối năm 2018, Huawei có khoảng 188.000 nhân viên với khoảng80.000 người tham gia vào các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D). Hiệntại, Huawei có 21 trung tâm R&D trên toàn thế giới.

Các sản phẩm của Huawei đang có mặt tại hơn 170 quốcgia. Hơn 1.500 đối tác cũng giúp công ty cung ứng sản phẩm và dịch vụ tới 1/3dân số thế giới. Năm 2012, tập đoàn đã vượt qua Ericsson để trở thành công tycung cấp thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới và tới năm 2018 chính thức vượtqua Apple trở thành nhà cung cấp smartphone lớn thứ hai trên thế giới, chỉ đứngsau nhà sản xuất đến từ Hàn Quốc là Samsung Electronics Huawei được coi là nhàcung cấp công nghệ 5G số 1 thế giới.

Thế giới đang trải qua giai đoạn đầy khó khăn và tháchthức, khi Covid-19 vẫn hoành hành trên toàn cầu. Kể từ khi dịch bệnh bùng phát,Huawei và các đối tác đã nhanh chóng tung ra nhiều ứng dụng y tế với sự hỗ trợcủa 5G và trí tuệ nhân tạo (AI). Huawei sử dụng chuyên môn của mình giúp chốnglại đại dịch và cứu nhiều người dân hơn. Giải pháp chẩn đoán Covid-19 với sự hỗtrợ của AI giúp giảm thời gian xem xét, đánh giá các tấm phim chụp cắt lớp (CTscan) từ 12 phút xuống còn 2 phút, giúp các bác sĩ cải thiện khâu chẩn đoán. Giảipháp tư vấn video từ xa với sự hỗ trợ của 5G giúp giảm thiểu sự thiếu hụt cácchuyên gia y tế tuyến đầu và tăng hiệu quả chẩn đoán, điều trị cho những bệnhnhân nguy kịch. Các thiết bị chụp ảnh nhiệt với sự hỗ trợ của AI có thể bắt đượcnhiệt độ, tăng hiệu quả phòng chống dịch và kiểm soát những ca bệnh ở nơi côngcộng.

Dù có nhiều thành công về thương mại, tuy nhiên Huaweithường xuyên bị chỉ trích về những vấn đề an ninh mạng, đặc biệt từ chính quyềnMỹ khi cho rằng công ty này là backdoor cho hệ thống gián điệp từ Chính phủTrung Quốc. Đặc biệt, Washington đã có những động thái cấm các hoạt động củaHuawei cùng nhà mạng ZTE và các đối tác khác tại lãnh thổ nước này. Cuối năm2018, Huawei bị cấm mọi hoạt động thương mại trên lãnh thổ Hoa Kỳ và tới ngày19/5/2019, Google, nhà cung cấp hệ điều hành Android cho các sản phẩm Huawei cũngtuyên bố ngừng cung cấp cập nhật và phần mềm cho hãng. Một số lượng lớn các nhàcung cấp và hiệp hội đã cắt đứt quan hệ hoặc hạn chế kinh doanh với Huawei.

Ước tính, thị phần của Huawei trên thị trường smartphonetoàn cầu có thể giảm về mức chỉ 4% trong năm 2021 - một cú sụt "kinhhoàng" đối với nhà sản xuất đã đạt tới "ngôi vương" trong lĩnh vựcnày. Chiến dịch trừng phạt của Mỹ nhằm vào Huawei đã khiến "gã khổng lồ"công nghệ Trung Quốc mất khả năng tiếp cận với các phần mềm, thiết kế con chipvà đối tác sản xuất chủ chốt. Không còn được trang bị những ứng dụng quan trọngcó nguồn gốc từ Mỹ như Google, Maps, hay gian ứng dụng Play… điện thoại Huaweitrở nên mất đi sức hấp dẫn với người tiêu dùng tại các thị trường ngoài TrungQuốc. Thiếu nguồn cung linh kiện, sản lượng smartphone của Huawei cũng có thểphải cắt giảm.

Mới đây, Huawei đã bán lại thương hiệu điện thoại giárẻ Honor cho một liên minh nhà đầu tư ở Thẩm Quyến. TrendForce dự báo Honor sẽchiếm thị phần 2% trên thị trường smartphone toàn cầu trong năm tới. Nhữngthương hiệu điện thoại Trung Quốc khác như Xiaomi và Oppo sẽ nhảy vào lấp chỗtrống mà Huawei để lại. Ngoài ra, những "ông lớn" như Apple vàSamsung cũng hưởng lợi.

Khủnghoảng tại Việt Nam

Từ vị trí top 5 thị trường smartphone, Huawei rơi xuốngmức thấp nhất từ trước tới nay của hãng tại Việt Nam.

Thống kê của công ty nghiên cứu thị trường GfK cho thấyvào tháng 1/2020, thị phần smartphone của Huawei xuống rất thấp, chiếm chưa tới1% tổng lượng smartphone bán ra tại Việt Nam. Trong khi chỉ một năm trước đó,tháng 1/2019, hãng có tới 5,6% thị phần, đứng thứ 4 trong các hãng smartphonebán tốt nhất. Kể từ tháng 10/2019 đến nay, thị phần Huawei bắt đầu giảm xuốngdưới 1% và duy trì từ đó đến nay.

Huawei cho đến giữa năm ngoái vẫn là một hãngsmartphone tiềm năng chiếm ngôi vị số 3 của Apple tại Việt Nam, xếp trênXiaomi, Vivo, Realme. Tuy nhiên, hãng đã bị các “đàn em” đồng hương vượt mặt. Nguyênnhân chính khiến Huawei giảm thị phần bắt nguồn từ việc Google tuyên bố không cấpquyền sử dụng các nền tảng của hãng cho Huawei vào tháng 5/2019. Tiếp đó, một sốhãng công nghệ Mỹ và các nước đồng minh tuyên bố quay lưng với Huawei

Tại Việt Nam, Huawei có giai đoạn khởi sắc từ cuối2018, đầu 2019 - thị phần tiến gần sát tới Apple. Với sản phẩm chất lượng vànhanh nhạy đưa ra các công nghệ mới, Huawei được dự báo sẽ có những bước tiến tốthơn sau đó. Thậm chí, vào cuối năm 2018 khi nhậm chức CEO mảng thiết bị tiêudùng của Huawei tại Việt Nam, ông Henry Liu đã đặt mục tiêu đứng thứ hai thịtrường smartphone Việt Nam vào năm 2020. Tuyên bố được xem là quá tham vọngsong một loạt hành động sau đó về sản phẩm và tiếp thị chứng tỏ hãng này có khảnăng leo lên top các hãng mạnh tại thị trường.

Thế nhưng, cuộc chiến thương mại giữa hai quốc gia khiếnHuawei bị ảnh hưởng và sẽ rất khó lấy lại thị phần.

Huawei vẫn có 8 smartphone đang bán tại thị trường ViệtNam, trải đều nhiều phân khúc từ trên 3 triệu đồng đến hơn 20 triệu đồng. Tuynhiên, các smartphone ra mắt từ cuối năm 2019, bao gồm cả chiếc P30 Pro cao cấpnhất của hãng, không được dùng các nền tảng Google như Play Store, Gmail,Google Maps và các dịch vụ liên quan khác, do đó yếu thế hơn hẳn so với đối thủdùng hệ điều hành Android.

Muốn ghi tên trên thị trường quốc tế, có lẽ Huawei cầnthời gian xây dựng hệ điều hành và chợ ứng dụng riêng của họ, hoặc chờ lệnh cấmcủa Mỹ dỡ bỏ để có thể quay lại với nền tảng Android.

Huawei coi Việt Nam là thị trường quan trọng

Công ty Huawei đã có hơn 22 năm đóng góp tích cực vàosự phát triển bùng nổ của ngành viễn thông Việt Nam, góp phần tạo ra thị trườngviễn thông cạnh tranh và cởi mở, giúp các dịch vụ công nghệ thông tin và truyềnthông (ICT) tiếp cận gần hơn và chi phí phải chăng hơn với mọi người dân. ViệtNam được xem là một thị trường quan trọng và Huawei cam kết trở thành một nhà đầutư tin cậy, lâu dài, đồng hành và phát triển cùng doanh nghiệp Việt.

Huawei đã tạo ra hơn 15.000 cơ hội việc làm thông qua triểnkhai các dự án, chuyển giao tri thức sáng tạo và phát triển đội ngũ nhân tài địaphương; tuân thủ nghiêm túc hệ thống chính sách, pháp luật của Việt Nam và đónggóp tích cực cho ngân sách nhà nước. Năm 2017 và 2020, Huawei Việt Nam vinh dựđược nhận bằng khen của UBND TP. Hà Nội vì thành tích trong phong trào thi đuanộp ngân sách nhà nước và tuân thủ chính sách pháp luật về thuế.

Năm 2019, Huawei được Hội Truyền thông số Việt Nam vàBộ TT&TT trao tặng giải thưởng Thu hẹp khoảng cách số bởi những cống hiếncho việc xây dựng cây cầu kỹ thuật số tại Việt Nam. Cụ thể, từ năm 2016 đến2019, Công ty Huawei Việt Nam đã đồng hành cùng Bộ TT&TT, Hội Truyền thôngsố Việt Nam tài trợ, trao tặng 310 bộ máy tính, máy tính bảng cho 15 địa chỉ ởnhững trường học và các địa phương vùng sâu vùng xa gặp nhiều khó khăn.

Huawei tin rằng, những tiếp thu về giáo dục là yếu tốthen chốt để tạo ra cơ hội, giáo dục có thể thúc đẩy sự phát triển của một quốcgia. Do đó, các hoạt động trách nhiệm xã hội công dân (CSR) toàn cầu của Huaweiđều lấy giáo dục là trọng tâm. Huawei hợp tác cùng với các trường đại học hàngđầu của Việt Nam triển khai Chương trình Học viện Đào tạo ICT Huawei, cung cấp kiếnthức công nghệ mới nhất để giúp các sinh viên sau khi tốt nghiệp có thể bắt nhịpngay với hoạt động thực tiễn.

Bên cạnh đó, Hạt giống Viễn thông tương lai (TelecomSeeds for the Future) cũng là chương trình CSR hàng đầu của Huawei trên toàn cầu,được triển khai từ năm 2008. Tại Việt Nam, Huawei đã tổ chức từ năm 2015, năm2020 đang được tổ chức mùa thứ năm. Huawei tuyển chọn các sinh viên đại học ưutú chuyên ngành ICT tham gia một khóa học tập trong vòng 2 tuần tại Bắc Kinh vàtrụ sở chính của Huawei tại Thâm Quyến.

Tại Hội nghị Hệ sinh thái các đối tác của Huawei ViệtNam năm 2021 vừa diễn ra tại TP.HCM, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Công nghệHuawei Việt Nam Sun Bohan khẳng định sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác với tất cảcác bên để hỗ trợ ngành ICT Việt Nam.

Ông Sun Bohan cho biết, hệ sinh thái đối tác củaHuawei tại Việt Nam đang mở rộng rất nhanh chóng với hơn 90 đối tác đã đăng ký,7 đối tác dịch vụ được Huawei chứng nhận. Trong năm 2020, để cung cấp hỗ trợ kỹthuật, 150 kỹ sư thuộc các công ty đối tác đã vượt qua các kỳ thi và đạt chứngchỉ của Huawei.

Sang năm 2021, cam kết của Huawei Việt Nam với kháchhàng và đối tác không thay đổi. Huawei tiếp tục tăng cường hợp tác hỗ trợ ViệtNam thực hiện chuyển đổi số quốc gia thành công.

Tổng Giám đốc Huawei Việt Nam chia sẻ: “Trong bối cảnhchuyển đổi số đang tăng tốc, thị trường có nhu cầu cao về các giải pháp kỹ thuậtsố sáng tạo và đòi hỏi các nhà cung cấp tốt. Huawei có một năm 2020 rất khókhăn với tác động lớn từ áp lực bên ngoài. Ngay cả khi bị tác động lớn đến nhưvậy, chúng tôi đã đạt được mức tăng trưởng cả về doanh thu và lợi nhuận”.

Theo ông Sun Bohan, trong xã hội thông tin sôi độngnày, Huawei sẽ tiếp tục làm việc với các công ty trên thế giới và Việt Nam đểxây dựng một hệ sinh thái mạnh mẽ, cùng chia sẻ lợi ích. Ông khẳng định, ViệtNam trở thành điểm đến an toàn, địa chỉ đầu tư hấp dẫn đối với các doanh nghiệpnước ngoài, điểm sáng nổi bật và đáng tự hào khi trở thành một trong số ít quốcgia đã đạt được mục tiêu kép, vừa phòng chống Covid-19 hiệu quả, vừa đẩy nhanhtốc độ phục hồi và phát triển kinh tế.

Trước đó, trao đổi với truyền thông, người đứng đầu HuaweiViệt Nam cho hay, Huawei Việt Nam sẽ cung cấp giải pháp tiên tiến, dịch vụ tốtnhất để hỗ trợ khách hàng, đối tác, chính phủ và các ngành nghề chuyển đổi số;cung cấp giải pháp từ đầu đến cuối cho nhà mạng, như IP, 5G, IT…. Đồng thời,cung cấp các giải pháp chuyển đổi số như giao thông, tài chính, đặc biệt tronglĩnh vực năng lượng, giúp Việt Nam giải quyết vấn đề thiếu hụt tài nguyên.

Bản địa hóa của Huawei được thể hiện từ việc hợp tácchặt chẽ với các đối tác, xây dựng mạng lưới đại lý bản địa cùng mối quan hệ hợptác chặt chẽ, lâu dài với hơn 60 công ty đối tác như HTE, CT-IN, COMAS, ITC,KASATI, Comatel, CEMC, VNTower, DHL, TNT, CDC…, tăng cường đầu tư mua sắm tạiViệt Nam, đến việc xây dựng đội ngũ nhân viên bản địa giàu năng lực. Tỷ lệ bảnđịa hóa nhân sự của Huawei Việt Nam đạt 85%. Huawei đã thực sự là một công tytoàn cầu hòa nhập vào xã hội Việt Nam, tham gia đóng góp xây dựng và phát triểnViệt Nam.

Đánh giá về chuyển đổi số tại Việt Nam, ông Bohan chorằng quá trình này đang lan tỏa nhanh chóng và hiệu quả vào nhiều lĩnh vực củađời sống kinh tế - xã hội, nhất là trong lĩnh vực y tế, giáo dục, thương mại,tài chính… Trong Bảng xếp hạng Chỉ số đổi mới sáng tạo GII năm 2020, Việt Nam xếphạng 42/131 thế giới và đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN, chỉ sau Singapore vàMalaysia.

“Tôi tin là Việt Nam sẽ hoàn thành, thậm chí là hoànthành sớm các mục tiêu trong Đề án chuyển đổi số quốc gia. Bởi tôi đã nhìn thấykhát vọng, quyết tâm từ chủ trương đến hành động của Thủ tướng Chính phủ đếncác bộ, ngành, địa phương, sự đoàn kết, ủng hộ của người dân và cộng đồng doanhnghiệp. Bộ trưởng Bộ TT&TT cũng cho biết, gần 60.000 doanh nghiệp số ViệtNam có năng lực và sẵn sàng tham gia các chương trình chuyển đổi số. Đó là yếutố rất quan trọng đảm bảo sự thành công”, Tổng Giám đốc Huawei Việt Nam nhấn mạnh.

Xu thế chuyển đổi số nhanh chóng và mạnh mẽ tại ViệtNam sẽ tạo ra một thị trường ứng dụng và phát triển công nghệ ICT rất lớn vàphong phú. Huawei có nhiều sản phẩm, giải pháp công nghệ tiên tiến có thể đáp ứngđược nhu cầu chuyển đổi số của Việt Nam. Còn cơ hội của các tổ chức, doanh nghiệpViệt Nam là đứng trên vai “những người khổng lồ công nghệ” để nhanh chóng nắm bắt,tiếp thu và phát triển các công nghệ mới.

Khi được hỏi khuyến nghị gì với Chính phủ Việt Nam đốivới xây dựng chiến lược, kế hoạch của quốc gia số, ông Bohan cho biết, nhiều nướcđang đưa chuyển đổi số thành chiến lược quốc gia. Vì thế, Việt Nam rất nên coitrọng việc chuyển đổi số. Theo thống kê, cứ mỗi 1 USD đầu tư thêm cho kỹ thuậtsố sẽ thúc đẩy tăng trưởng thêm 20 USD vào GDP của quốc gia. Với Chính phủ ViệtNam, khi xây dựng và triển khai chiến lược, kế hoạch quốc gia số trong điều kiệnnguồn lực đầu tư còn hạn chế thì điều quan trọng là cần xác định mục tiêu trọngđiểm nhất để tập trung đầu tư, từ đó tạo sự lan tỏa cho các lĩnh vực khác. Đàotạo nguồn nhân lực, nhân tài cho chuyển đổi số cần được chú trọng, cần lưu tâmđến việc hợp tác với các tập đoàn công nghệ lớn. Chính phủ cũng cần xây dựngmôi trường kinh doanh công khai, công bằng để ngày càng nhiều doanh nghiệp nướcngoài đóng góp nhiều hơn cho thị trường Việt Nam. Trong khi đó, các tổ chức,doanh nghiệp cần xác định rõ mục tiêu, đầu bài trong chuyển đổi số, từ đó lựachọn cho mình những nền tảng, giải pháp phù hợp nhất. Chuyển đổi số cần được gắnchặt với việc tối ưu hóa quy trình quản lý, quy trình nội bộ để nâng cao năngsuất, hiệu quả công việc; tiết kiệm chi phí đầu tư, chi phí vận hành…

Huawei là một trong những tập đoàn tích cực tham giavào quá trình chuyển đổi số. Hãng viễn thông lớn nhất thế giới đang triển khaicông nghệ 5G tại nhiều quốc gia, giải quyết các bài toán khó về mạng dữ liệu, mởra những "đường cao tốc về dữ liệu" để tạo thuận lợi cho chuyển đổi số.Bên cạnh 5G, Huawei cung cấp những giải pháp khác, tập trung vào 5 lĩnh vựccông nghệ là kết nối, đám mây, AI, điện toán và các ứng dụng chuyên ngành.

Trong buổi báo cáo tài chính ngày 31/3, Huawei cho biếtlợi nhuận 2020 của hãng đạt 64,6 tỷ nhân dân tệ (9,9 tỷ USD), tăng 3,2% so vớinăm trước đó. Doanh thu của hãng đạt 891,4 tỷ nhân dân tệ (136,7 tỷ USD), tăng3,8%. "Trong năm qua, chúng tôi đã vững vàng đối mặt với nghịch cảnh",Ken Hu, Chủ tịch luân phiên của Huawei, nhấn mạnh.

Nhóm Kinh doanh Doanh nghiệp của Huawei được thành lậpvào năm 2011, với doanh thu năm 2020 đạt 100,3 tỉ CNY (15,4 tỉ USD), tăng trưởng23% so với năm 2019. Hiện tại, hơn 700 thành phố trên thế giới và 253 công tytrong danh sách Fortune Global 500 đang hợp tác cùng Huawei để triển khai quátrình chuyển đổi số.