Hành trình F0 đến "cá mập": Các loại lệnh giao dịch cần nắm trong đầu tư chứng khoán

Một trong những kiến thức nền tảng cơ bản mà mọi nhà đầu tư cần chuẩn bị trước khi đầu tư là hiểu được đặc điểm các loại lệnh trong giao dịch. Mỗi loại lệnh sẽ có chức năng, cách sử dụng cũng như lợi ích khác nhau.Chính vì vậy, các nhà đầu tư mới tham gia vào thị trường cần hiểu rõ để có thể đặt lệnh đúng theo nhu cầu của mình. Vậy lệnh chứng khoán là gì và có các loại lệnh chứng khoán nào trên thị trường?

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp các thông tin và ví dụ chi tiết về từng loại lệnh chứng khoán để nhà đầu tư có thể hiểu và áp dụng được ngay trong quá trình giao dịch của mình.

Lệnh chứng khoán là gì?

Lệnh chứng khoán là các thao tác mà nhà đầu tư sử dụng để Mua hoặc Bán chứng khoán. Nhà đầu tư cần phải phân biệt được các đặc điểm cũng như cách khớp lệnh của từng loại để có thể lựa chọn cho mình lệnh loại phù hợp với chiến lược giao dịch của bản thân.

Các loại lệnh trong giao dịch chứng khoán

Các lệnh thường sử dụng ở các phiên giao dịch:

- Phiên định kì có các lệnh:LO, ATO, ATC, PLO

- Phiên liên tục có các lệnh: LO, MP, MTL, MOK, MAK

Lệnh giao dịch tại phiên mở cửa (ATO)/phiên đóng cửa (ATC)

VD sổ lệnh cổ phiếu X:

Lệnh ATO được ưu tiên khớp lệnh trước

1,500 cổ phiếu được khớp trong đó:

1,000 cổ phiếu bán giá ATO khớp giá 38.70 được ưu tiên khớp trước

500 cổ phiếu bán giá 38.65 khớp giá 38.70

=> Khối lượng bán sẽ còn dư: 2,000 – 500 = 1,500 cổ phiếu giá 38.65

- Lệnh PLO là lệnh mua hoặc lệnh bán chứng khoán tại mức giá đóng cửa sau khi kết thúc phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa.

- Lệnh PLO chỉ được nhập vào hệ thống trong phiên giao dịch sau giờ.

- Lệnh PLO được khớp ngay khi nhập vào hệ thống nếu có lệnh đối ứng chờ sẵn. Giá thực hiện là giá đóng cửa của ngày giao dịch.

- Lệnh PLO không được phép sửa, hủy.

- Trong trường hợp trong phiên khớp lệnh liên tục và khớp lệnh định kỳ đóng cửa không xác định được giá thực hiện khớp lệnh, lệnh PLO sẽ không được nhập vào hệ thống.

Lệnh giới hạn (LO)

Có thể được gọi là lệnh chờ, cho phép những nhà đầu tư được phép mua bán chứng khoán ở một mức giá xác định hoặc tốt hơn trong tương lai đã được định sẵn từ trước. Sẽ không được thực hiện mua bán nếu giá trị không đạt đến mức này.

Lệnh này chỉ có hiệu lực khi nhập vào hệ thống kéo dài cho đến hết ngày giao dịch hay đến khi lệnh bị hủy.

VD sổ lệnh cổ phiếu X (giá định lệnh bán vào trước lệnh mua):

Tính giới hạn của lệnh giới hạn:

Người mua đặt lệnh LO với giá 38.70 là giá cao nhất có thể mua

=> Giao dịch chỉ xảy ra khi có người bán với giá 38.70 hoặc thấp hơn.

Người bán đặt lệnh LO với giá 38.65 là giá thấp nhất có thế bán

=> Giao dịch chỉ xảy ra khi có người mua với giá 38.65 hoặc cao hơn.

Kết quả khớp lệnh:

5,000 cổ phiếu được khớp trong đó:

1,000 cổ phiếu được khớp với giá 38.65

4,000 cổ phiếu được khớp với giá 38.70

=> Khối lượng bán sẽ còn dư 5,000 – 4,000 = 1,000 cổ phiếu với giá 38.70

Lệnh thị trường (Market Price - MP)

Lệnh MP là loại giao dịch cơ bản nhất trên sàn chứng khoán. Đó là lệnh mua tại mức giá bán thấp nhất hoặc bán ngay lập tức tại mức giá mua cao nhất trên thị trường. Lệnh MP chỉ được dùng trong các phiên khớp lệnh liên tục tại sàn và nếu không có lệnh đối phó nó sẽ bị hủy bỏ tại thời điểm nhập lên hệ thống. (Thường để tránh giá lên quá nhanh hoặc giá xuống quá nhanh)

Trình tự khớp lệnh của lệnh MP:

+ Khớp từ giá tốt nhất cho đến hết số lượng mua/bán

+ Khối lượng MP còn lại chuyển sang lệnh LO

+ Lệnh MTL: là lệnh thị trường sau khi khớp lệnh còn dư thì chuyển sang lệnh LO.

+ Lệnh MOK: là lệnh thị trường nếu tất cả không khớp lệnh thì lệnh bị hủy, hoặc tất cả hoặc không.

+ Lệnh MAK: là lệnh thị trường thực hiện toàn bộ, nó còn dư thì phần dư bị hủy sau khi khớp lệnh.

VD sổ lệnh cổ phiếu X:

Kết quả khớp lệnh:

3,000 cổ phiếu được khớp trong đó:

- 1,000 cổ phiếu khớp với giá 38.65

- 2,000 cổ phiếu khớp với giá 38.70

=> 2,000 cổ phiếu còn lại chuyển thành lệnh LO mua tại mức giá 38.75

Nguyên tắc khớp lệnh:

Hệ thống giao dịch thực hiện so khớp các lệnh mua và lệnh bán chứng khoán theo nguyên tắc ưu tiên về giá và thời gian như sau:

* Ưu tiên về giá:

- Lệnh mua với mức giá cao hơn được ưu tiên thực hiện trước

- Lệnh bán với mức giá thấp hơn được ưu tiên thực hiện trước

* Ưu tiên về thời gian

- Nếu các lệnh mua và lệnh bán có cùng giá thì lệnh nhập vào hệ thống giao dịch trước sẽ được ưu tiên thực hiện trước

Hủy, Sửa lệnh giao dịch:

Sau khi đã thực hiện thao tác đặt lệnh, trong trường hợp nhà đầu tư muốn sửa hoặc hủy lệnh giao dịch thì phải tuân theo những quy định khác nhau ứng với mỗi phiên giao dịch tại các sàn chứng khoán

Thứ tự ưu tiên của lệnh sau khi sửa như sau:

- Không đổi thứ tự ưu tiên nếu chỉ sửa giảm khối lượng.

- Đổi thứ tự nếu sửa tăng khối lượng và/ hoặc sửa giá.

Đây mới chỉ là những kiến thức cơ bản. Nếu muốn đầu tư chứng khoán hiệu quả, bạn hãy theo dõi tôi thường xuyên!!!