Hàng Trung Quốc Mất Chỗ Đứng Tại Mỹ: Làn Sóng Dịch Chuyển Xuất Khẩu Mạnh Mẽ Sang EU, ASEAN và Các Nền Kinh Tế Mới Nổi
Trong bối cảnh thị trường Mỹ ngày càng thu hẹp cửa đối với hàng hóa Trung Quốc, các doanh nghiệp nước này đang đẩy mạnh tái cơ cấu hướng ra các thị trường thay thế.
Tháng 11/2025 ghi nhận mức giảm sâu tới 28,6% trong xuất khẩu sang Mỹ, đánh dấu tháng thứ tám liên tiếp kim ngạch sang nền kinh tế số một thế giới suy giảm hai chữ số. Điều này xảy ra bất chấp những tín hiệu hòa dịu từ cuộc gặp giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Donald Trump – nơi hai bên đạt một số đồng thuận nhằm giảm bớt căng thẳng thương mại.
Tuy nhiên, sự sụt giảm ở thị trường Mỹ không ngăn được động lực chung của xuất khẩu Trung Quốc. Theo số liệu do Tổng cục Hải quan Trung Quốc công bố, tổng kim ngạch xuất khẩu tháng 11 tăng 5,9% so với cùng kỳ, vượt xa kỳ vọng 3,8% và đảo chiều ngoạn mục so với mức giảm 1,1% của tháng 10. Đà tăng mạnh này góp phần đưa thặng dư thương mại của Trung Quốc đạt tới 1,076 nghìn tỷ USD, củng cố vai trò trụ cột của khu vực xuất khẩu trong bối cảnh nhu cầu nội địa tiếp tục suy yếu.
Ông Zhiwei Zhang, Chủ tịch kiêm Kinh tế trưởng tại Pinpoint Asset Management, nhận định sự phục hồi xuất khẩu sẽ hỗ trợ đáng kể cho tăng trưởng, giúp nền kinh tế Trung Quốc tiến gần hơn mục tiêu tăng trưởng khoảng 5% trong năm 2025, bất chấp tiêu dùng vẫn chịu áp lực từ thị trường bất động sản ảm đạm và tâm lý việc làm bất ổn.
Ở chiều ngược lại, nhập khẩu tháng 11 chỉ tăng 1,9%, thấp hơn kỳ vọng 3%. Dù vậy, con số này vẫn cải thiện so với mức 1% của tháng trước, phản ánh nỗ lực của chính phủ trong việc cân bằng thương mại và khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng nhập khẩu trong bối cảnh những chỉ trích từ cộng đồng quốc tế về tình trạng thặng dư lớn ngày càng gia tăng.
Một điểm đáng chú ý là hành vi thích ứng của các nhà xuất khẩu Trung Quốc trước các rào cản ngày càng dày đặc từ Mỹ. Theo chuyên gia Gary Ng tại Natixis, nhiều doanh nghiệp đang sử dụng các cơ sở sản xuất hoặc trung tâm logistics tại các thị trường thứ ba để đưa hàng vào Mỹ. Xu hướng này được dự báo có thể trở thành chuẩn mực mới trong thương mại quốc tế, khi các chuỗi cung ứng được tái cấu trúc nhằm né tránh thuế quan và kiểm soát.
Việc Mỹ thu hẹp thị trường khiến hàng Trung Quốc đổ sang các khu vực khác với tốc độ lớn. Xuất khẩu sang EU – đối tác thương mại hàng đầu của Trung Quốc – tăng hơn 8% trong tháng 11, trong khi xuất khẩu sang ASEAN tăng gần 15%. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy sự dịch chuyển chiến lược trong định hướng thị trường của Trung Quốc, đồng thời phản ánh mức độ phụ thuộc ngày càng lớn của các khu vực này vào nguồn cung giá rẻ từ Trung Quốc.
Tuy nhiên, sự tràn ngập hàng hóa giá cạnh tranh cũng tạo áp lực đáng kể lên các ngành sản xuất bản địa. Nhiều nước đang phải tăng cường biện pháp phòng vệ thương mại, từ điều tra chống bán phá giá đến hạn chế nhập khẩu trong các ngành thép, dệt may, pin, xe điện và năng lượng tái tạo. Điều này không chỉ cho thấy lo ngại về mất cân bằng thương mại, mà còn phản ánh xu hướng bảo hộ gia tăng trên toàn cầu, khi các nền kinh tế tìm cách bảo vệ ngành công nghiệp trong nước trước sức mạnh sản xuất vượt trội của Trung Quốc.
Nhìn tổng thể, sự suy yếu trong thương mại Trung – Mỹ không chỉ đơn thuần là vấn đề song phương, mà đang lan rộng thành các hiệu ứng dây chuyền trên phạm vi toàn cầu. Khi Trung Quốc tái định vị thị trường và tận dụng lợi thế về quy mô, chi phí và hỗ trợ chính sách, thương mại thế giới sẽ tiếp tục chứng kiến những biến động lớn, kéo theo cạnh tranh gay gắt hơn và các biện pháp bảo hộ mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.
Theo dõi người đăng bài
Bạn muốn trở thành VIP/PRO trên 24HMONEY?
Bấm vào đây để liên hệ 24HMoney ngay

Bàn tán về thị trường