Giữa biến động thị trường: Giữ bình tĩnh và tiếp tục theo dõi, đừng để bị cuốn theo cơn lốc

Bộ phận Nghiên cứu Thị trường và Kinh tế toàn cầu, Tập đoàn UOB về các diễn biến gần đây trên thị trường tài chính toàn cầu với các đợt bán tháo trên thị trường chứng khoán và lo ngại về suy thoái ở Mỹ.

Thị trường tài chính toàn cầu đã rơi vào hỗn loạn

Thị trường tài chính toàn cầu rơi vào hỗn loạn trong vài ngày qua, do Ngân hàng Nhật Bản tăng lãi suất sớm hơn dự kiến​​ và báo cáo bảng lương phi nông nghiệp đáng lo ngại của Mỹ làm dấy lên nỗi lo về một cuộc suy thoái sắp xảy ra tại Mỹ. Ngoài ra, căng thẳng ở Trung Đông và rủi ro địa chính trị leo thang sau cái chết của một nhà lãnh đạo Hamas hàng đầu tại Iran vài ngày trước đó (31/07) trong bối cảnh xung đột đang diễn ra.

Trong sự kết hợp của nỗi sợ hãi và hoảng loạn, trong 2 ngày (02/08 và 05/08), chỉ số MSCI AC World giảm 5%, 3 chỉ số chứng khoán lớn của Mỹ giảm 4-6%, trong khi Nikkei của Nhật Bản lao dốc gần 18%. Thời gian này, đồng yên Nhật tăng giá 3.5% so với USD (đồng tiền này đã tăng hơn 10% kể từ mức thấp nhất là 161.69 vào ngày 10/07) khi chỉ số đô la Mỹ (DXY) giảm 1.7%. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 2 năm và 10 năm lần lượt giảm 22.8 điểm cơ bản và 18.7 điểm cơ bản. Đồng CHF đã tăng khoảng 2% so với USD trong 2 ngày đó (tăng gần 6% so với mức yếu nhất vào đầu tháng 7). Chỉ số biến động (VIX hay thường được gọi là chỉ số sợ hãi) tăng vọt lên 38.57 vào ngày 05/08, mức cao nhất kể từ tháng 11/2020 khi nỗi sợ hãi bao trùm thị trường, mặc dù chỉ số này đã giảm và dao động quanh mức được ghi nhận vào cuối năm 2022.

Mối lo ngại về suy thoái kinh tế ở Mỹ được khơi dậy bởi báo cáo việc làm đáng lo ngại của Mỹ vào thứ Sáu tuần trước (ngày 02/08), cho thấy việc tạo ra việc làm đã giảm mạnh xuống còn 114,000 vào tháng 7. Nhưng nghiêm trọng hơn là tỷ lệ thất nghiệp tăng tháng thứ 4 liên tiếp, từ 4.1% lên 4.3% (cao nhất kể từ tháng 10/2021) khi số lượng người thất nghiệp tăng thêm 352,000 vào tháng 7 (một phần có thể do ảnh hưởng của cơn bão Berly tấn công Mỹ vào tháng 7). Tỷ lệ thất nghiệp tăng đột biến ở Mỹ đã đẩy chỉ số Sahm vượt quá giới hạn và nhấp nháy tín hiệu suy thoái.

Lo lắng về một cuộc “hạ cánh cứng”

Chỉ số Sahm, vốn là thước đo đáng tin cậy về các cuộc suy thoái trong quá khứ của Mỹ, đưa ra giả thuyết rằng nếu tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ (dưới dạng trung bình 3 tháng) cao hơn ít nhất 0.5% so với mức tối thiểu của 12 tháng trước (3.5% trong trường hợp này), thì nền kinh tế đang ở giai đoạn đầu hoặc đã suy thoái. Chỉ số đó đã được "kích hoạt" khi tỷ lệ thất nghiệp mới nhất tăng vọt lên 4.3% vào thứ Sáu tuần trước.

Việc kích hoạt chỉ báo Sahm đã dẫn đến đợt bán tháo mạnh trên thị trường chứng khoán Mỹ vào thứ Sáu tuần trước (ngày 02/08), đợt bán tháo này tăng tốc vào thứ Hai (ngày 05/08) do lo ngại về một cuộc suy thoái sắp xảy ra ở Mỹ hoặc thậm chí là "hạ cánh cứng", và gây ra một đợt định giá lại thị trường mạnh với các nhà phân tích điều chỉnh lại dự báo về việc cắt giảm lãi suất của Fed nhiều hơn và sâu hơn. Các chỉ số chứng khoán chính của Mỹ sau đó đã giảm bớt một số khoản lỗ vào thứ Ba (06/08), nhưng tổng mức lỗ trong 5 ngày vẫn vượt 3%.

Dữ liệu hiện tại cho thấy nền kinh tế Mỹ vẫn đang ổn định

Quay trở lại cuộc thảo luận về chỉ số Sahm, mặc dù chỉ số này có tính dự báo mạnh mẽ, chúng ta cũng cần nhìn nhận rằng chỉ số Sahm chỉ cho biết về thời điểm và không thể cho biết "mức độ" hoặc "mức độ nghiêm trọng" của suy thoái. Đối với mức độ suy thoái của Mỹ, chúng ta cần xem xét dữ liệu hiện hành để xem có bất kỳ thay đổi hoặc suy thoái đáng kể nào không. Tóm lại, đến nay, không có gì đáng chú ý để ám chỉ một sự suy giảm nghiêm trọng hoặc "hạ cánh cứng" sắp tới.

Sử dụng 6 chỉ số kinh tế chính của Mỹ do Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia (NBER) giám sát, bức tranh toàn cảnh vẫn cho thấy hiệu suất mạnh mẽ so với mức trung bình của các chu kỳ trước. Có thể chỉ ra tăng trưởng của Mỹ đang đạt đỉnh hoặc đã đạt đỉnh, nhưng vẫn còn ít (hoặc không có) bằng chứng về một cuộc hạ cánh cứng sắp tới. Lưu ý rằng Ủy ban Xác định Chu kỳ Kinh doanh của NBER, đơn vị xác định thời điểm bắt đầu và kết thúc của một chu kỳ kinh doanh tại Mỹ, không dựa vào định nghĩa thông thường về "suy thoái kỹ thuật" để đánh giá, mà tham khảo 6 chỉ số kinh tế này trong số các dữ liệu khác.

Một điểm quan trọng khác là các chỉ số căng thẳng tài chính (cho đến đợt bán tháo cổ phiếu toàn cầu mới nhất) vẫn ở mức thấp mặc dù Fed đã thắt chặt mạnh tay kể từ năm 2023.

Giữ bình tĩnh và tiếp tục theo dõi, không bị cuốn theo cơn lốc: Giữ kịch bản dự báo Fed sẽ cắt giảm lãi suất 2 lần vào năm 2024

UOB đánh giá dữ liệu kinh tế gần đây cho thấy sự kết hợp giữa hoạt động kinh tế Mỹ đang hạ nhiệt và thị trường lao động đang yếu đi, cùng với lạm phát tiếp tục giảm, đủ để bảo đảm cho kịch bản Fed bắt đầu chu kỳ nới lỏng vào tháng 9. Tuy nhiên, dữ liệu dường như không đủ yếu để gợi ý về việc cắt giảm lãi suất sâu hơn hoặc thậm chí là cắt giảm lãi suất khẩn cấp của Fed, và tổng thể dữ liệu vẫn đang chỉ ra một kịch bản hạ cánh mềm. Do đó, tình trạng bán tháo và hoảng loạn trên thị trường tài chính toàn cầu trong vài ngày qua là quá mức và dường như tách biệt khỏi các yếu tố cơ bản, chưa cho thấy bất kỳ sự suy giảm lớn nào dựa trên dữ liệu và bằng chứng có sẵn.

Tuy nhiên, vẫn chưa biết khi nào tâm lý tiêu cực sẽ lắng xuống và trở lại môi trường lý trí hơn. Do đó, các bản công bố dữ liệu sắp tới của Mỹ bao gồm CPI (14/08), PCE (30/08) và bảng lương phi nông nghiệp (06/09) sẽ là số báo cáo quan trọng để nắm bắt tình hình sức khỏe của nền kinh tế Mỹ. Bất kỳ thay đổi nhanh chóng nào đối với dữ liệu chắc chắn thúc đẩy tâm lý thị trường. Hội nghị chuyên đề kinh tế Jackson Hole thường niên (24-26/08) sẽ là một diễn đàn khác đáng theo dõi để biết dự báo mới nhất từ ​​nhiều ngân hàng trung ương lớn. Trong khi đó, hãy bình tĩnh và tiếp tục theo dõi, đừng để bị cuốn theo các cơn lốc của thị trường.

Trong trường hợp không có sự sụt giảm đáng kể về các yếu tố cơ bản và dữ liệu, UOB nhắc lại dự báo về việc cắt giảm lãi suất 2 lần 25 điểm cơ bản vào năm 2024 (trong các cuộc họp FOMC vào tháng 9 và 12) và 4 lần 25 điểm cơ bản đến năm 2025. Tuy nhiên, UOB lưu ý rủi ro của việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể "cắt giảm nhiều hơn" vẫn còn, mặc dù các động thái chính sách của Fed phần lớn sẽ phụ thuộc vào dữ liệu. Ngoài ra, UOB cũng duy trì dự báo hiện tại về tỷ giá hối đoái và lãi suất cho đến quý 2/2025. UOB dự đoán USD-Index sẽ giảm xuống mức 101.6 vào cuối năm 2024, với EUR/USD hướng tới mức 1.11 và USD/JPY là 144 vào cuối quý 4/2024.