Giới đầu tư trữ vàng, Bitcoin và rượu whisky để xoa dịu nỗi sợ lạm phát

Một buổi trưa trong năm 2009, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) bắt đầu mua trái phiếu Chính phủ Mỹ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, Richard Hodges đã bước ra khỏi văn phòng để mua thỏi vàng đầu tiên ở thành phố London.

Trong thập kỷ kế tiếp, ông lại vun đắp thêm cho bộ sưu tập vàng, được lưu trữ trong tầng hầm của Ngân hàng Trung ương Anh (BoE). Hodges – người từng làm nhà quản lý tài sản tại Nomura Asset Management, nghĩ rằng các gói kích thích của ngân hàng trung ương đã mở ra “kỷ nguyên thao túng tiền tệ và giá tài sản”. Ông kỳ vọng rằng vàng vật chất có thể giữ giá nếu mọi thứ đi lệch khỏi quỹ đạo và tài sản trên giấy bắt đầu vụn vỡ.

Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2009, hàng loạt nhà đầu tư và chuyên gia cảnh báo lãi suất gần 0 và việc mua trái phiếu của Fed sẽ nhấn chìm nền kinh tế trong đô la, thúc đẩy giá tiêu dùng và tạo ra bong bóng thị trường rồi cũng nổ tung. Tuy vậy, lạm phát đã lình xình ở mức thấp trong 10 năm vừa qua, thị trường cổ phiếu toàn cầu tăng hơn 150% (có tính tới cổ tức) và trái phiếu dài hạn giúp túi tiền nhà đầu tư tăng gấp đôi. Ngay cả đại dịch và suy thoái cũng chưa thể xóa sạch đà tăng đó. Giá vàng giao ngay đã tăng tổng cộng gần 60% trong 10 năm qua. Nếu kim loại quý này là một kênh phòng ngừa, nó thường phòng ngừa những thảm họa không xảy ra thực sự.

Dù vậy, vàng gần đây chứng kiến nhu cầu tăng vọt. Lần gần nhất mà ông Hodges mua vàng là vào tháng 5/2020 và không thể nào có thời điểm tốt hơn được. 3 tháng sau, giá vàng chạm kỷ lục 2,064 USD/oz, tăng từ mức 1,700 USD vào đầu tháng 5/2020. Hiện tại, giá vàng đang dao động quanh ngưỡng 1,920 USD. Nỗi lo ngại về lạm phát một lần nữa lại trỗi dậy, nhất là trong nhóm nhà đầu tư nhỏ lẻ. Thậm chí nếu

Không nhất thiết là nhà đầu tư nghĩ rằng lạm phát sẽ tăng đột ngột hoặc nhảy vọt. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tại Mỹ chỉ tăng 1% trong 12 tháng kết thúc vào tháng 7. Hoạt động trên thị trường trái phiếu cho thấy nhà đầu tư chuyên đầu tư vào tài sản có thu nhập cố định (fixed-income) chỉ đang đòi hỏi mức lãi suất 1.7% trong vòng 10 năm tiếp theo.

Một trường hợp để nhà đầu tư phòng ngừa là chỉ cần lạm phát tăng quá 1 điểm phần trăm so với con số 1.7%, hệ thống sẽ bị sốc. "Tỷ lệ lạm phát 3% chưa thể coi là siêu lạm phát, nhưng lạm phát 3% mỗi năm có thể ăn mòn một nửa tài sản của bạn trong 25 năm”, Nikhil Chandra, Giám đốc đầu tư tại Aviva Investors, cho biết. “Khó mà cho rằng lạm phát đã chết". Ông lập luận khoản đầu tư tạo ra thu nhập như bất động sản là cách để có tỷ suất sinh lợi cao hơn lạm phát.

Vàng có bảo vệ được cho nhà đầu tư hay không? Đó là một câu hỏi phức tạp. Ông Campbell Harvey, Giáo sư tài chính tại Đại học Duke, nhận định: "Vàng là kênh phòng ngừa lạm phát không đáng tin cậy".

Harvey và các đồng nghiệp đã phát hiện rằng vàng giữ giá rất tốt kể từ thời đại La mã, nhưng rất dễ bị cuốn vào cơn sốt và rồi sụp đổ trong các giai đoạn ngắn. Hiện tại, trên cơ sở điều chỉnh theo lạm phát (inflation-adjusted basis), vàng đắt đỏ hơn giá trong quá khứ. Nếu giá vàng quay đầu trở lại mức trung bình trong dài hạn, những nhà đầu tư gia nhập vào cuối đợt sóng tăng có thể sẽ mất rất nhiều tiền.

Các nhà đầu tư tiền kỹ thuật số (cryptocurrency) cũng được thúc đẩy bởi một số suy nghĩ giống như những người mua vàng. Vì một số loại tiền mã hóa bị giới hạn nguồn cung, nhà đầu tư hy vọng rằng chúng sẽ giữ được giá nếu tiền pháp định mất giá. Từ đầu năm tới nay, giá Bitcoin đã tăng tới 60% lên khoảng 11,300 USD. "Tôi nghĩ cả vàng lẫn bitcoin đều là những biện pháp bảo vệ chống lại sự bất định đang diễn ra trên thế giới", Michael Novogratz, nhà sáng lập kiêm CEO hãng đầu tư Galaxy Investment Partners, cho biết. Trong đó, 1/4 tài sản ròng của ông Novogratz gắn với tiền kỹ thuật số và các công ty liên quan.

Theo ông Novogratz, tương tự vàng, phần lớn giá trị của Bitcoin đến từ niềm tin của nhà đầu tư. Nhưng Bitcoin lại mảng tính đầu cơ cao hơn vàng: Sau đà tăng ấn tượng trong năm nay, giá vẫn thấp hơn 40% so với đỉnh năm 2017.

Tài sản ưa thích của nhà đầu tư James Scott có thanh khoản cao hơn nhiều so với vàng và Bitcoin: Những thùng whisky. Ông trữ 4,000 lít whisky trong một nhà kho ở Scotland. Ông Scott bắt đầu sưu tầm chai rượu whisky từ 5 hoặc 6 năm vể trước và sau đó chuyển sang thùng.

Gần đây, ông Scott đã bán một thùng whisky Bunnahabhain 28 năm tuổi được sản xuất trên đảo Islay sau khi giá của thùng rượu này tăng 10% trong vòng 11 tháng. Ông Scott khẳng định: "Rõ ràng giá các thùng whisky tăng nhanh hơn lạm phát. Chẳng có gì lạ cả”.

Nếu lạm phát không tăng như dự báo thì sao? Với ông Scott, rượu whisky vẫn có một lợi thế lớn hơn tài sản tài chính. "Nếu rốt cuộc whisky là khoản đầu tư thất bại thì ít ra bạn cũng có được một bữa tiệc tuyệt vời", ông nói.