Giao dịch bất động sản phải qua sàn

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam đã bày tỏ quan điểm với Bộ Xây dựng về việc cần thiết áp dụng trở lại quy định giao dịch bất động sản phải qua sàn nhằm đảm bảo tính minh bạch cho thị trường.

Nội dung này cũng đã được Bộ Xây dựng đề cập trong Dự thảo Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi) trình Quốc hội.

Minh bạch thị trường

Nhắc lại về một số điểm đáng chú ý trong Dự thảo Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi) được Bộ Xây dựng trình Quốc hội như sau: Về yêu cầu đối với dự án BĐS để kinh doanh và yêu cầu đối với chủ đầu tư dự án BĐS để kinh doanh phải bảo đảm việc đầu tư kinh doanh BĐS phải tuân thủ đúng quy hoạch đô thị, theo kế hoạch thực hiện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt để khắc phục tình trạng đầu tư BĐS tự phát, theo phong trào, mất cân đối, lệch pha cung - cầu hàng hóa BĐS.

Mở rộng phạm vi hoạt động kinh doanh BĐS cho các tổ chức, cá nhân nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài nhằm thu hút nguồn lực đầu tư nước ngoài, phù hợp với tiến trình hội nhập quốc tế, góp phần thúc đẩy thị trường BĐS phát triển lành mạnh có tính cạnh tranh cao. Mở rộng việc cho phép các chủ đầu tư kinh doanh BĐS được cho thuê, cho thuê mua BĐS hình thành trong tương lai, thay vì chỉ được cho thuê, cho thuê mua BĐS đã có sẵn như quy định hiện hành.

Đặc biệt, Dự thảo Luật dành 2 nội dung sửa đổi đối với hoạt động môi giới, dịch vụ địa ốc. Cụ thể, bỏ quy định bắt buộc tổ chức, cá nhân kinh doanh BĐS khi bán, cho thuê, cho thuê mua BĐS phải thông qua sàn giao dịch BĐS nhằm khắc phục các tồn tại, bất cập của tổ chức trung gian này đối với thị trường BĐS, đồng thời bảo đảm được quyền tự chủ trong kinh doanh cho các DN.

Đồng thời, quy định chặt chẽ về điều kiện của cá nhân được cấp Chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS nhằm nâng cao chất lượng, tính chuyên nghiệp, đạo đức nghề nghiệp của các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ BĐS...

Tuy nhiên, theo Bộ đây cũng là 2 vấn đề gây tranh cãi, chưa thống nhất quan điểm từ nhiều phía. Điển hình nhất là quan điểm của đại diện lãnh đạo Hội Môi giới BĐS Việt Nam (trực thuộc Hiệp hội BĐS Việt Nam – VnREA).

Chuẩn hoá cấp chứng chỉ hành nghề môi giới

Theo thống kê của Hội Môi giới BĐS Việt Nam, 5 năm qua, cả nước có khoảng 300.000 người hoạt động trong lĩnh vực môi giới BĐS, nhưng chỉ có khoảng 80.000 môi giới là đủ điều kiện hành nghề, mức độ tăng trưởng của nghề này trung bình khoảng 15%/năm.

Số lượng môi giới BĐS tăng nhanh, đã góp phần mang lại sự thuận tiện, nhanh chóng - qua đó giúp khách hàng tiêu dùng ra quyết định đầu tư tốt, an toàn và đảm bảo tính pháp lý cũng như quyền lợi hợp pháp. Dẫu vậy, theo lãnh đạo Hội Môi giới, tính chuyên nghiệp và an toàn chỉ thuộc về những cá nhân (đơn vị) môi giới có đủ điều kiện hành nghề. Ngược lại, với những môi giới chưa có đủ điều kiện hành nghề (được cấp chứng chỉ cũng như đào tạo chuyên sâu về kiến thức nền) thì thường xảy ra hiện tượng làm ăn chộp giật, thậm chí vi phạm pháp luật.

Đơn cử, những “cò đất”, môi giới “tay ngang” luôn tìm mọi cách thổi giá BĐS để trục lợi là nguyên nhân tạo nên những cơn sốt đất ở khắp các địa phương, gây náo loạn thị trường và thực tế không ít người là nạn nhân bị “cò đất” lừa đảo. Rõ nhất, là trường hợp sốt đất ảo tại khu vực Đông Anh sau khi xuất hiện dồn dập tin đồn về các dự án mới hình thành ở khu vực này.

Về đòi hỏi duy trì quy định phải giao dịch BĐS qua sàn đặt trong bối cảnh thị trường đang gắng gượng trở lại sau dịch Covid-19, TS Nguyễn Văn Đính - Tổng Thư ký Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam nhìn nhận: Việc chủ đầu tư tìm kiếm các giải pháp giảm chi phí, đưa ra giá bán hợp lý, có sức cạnh tranh trên thị trường là tất yếu. Việc tự bán các sản phẩm BĐS hay thuê môi giới là quyền của chủ đầu tư. Khi tự bán không hiệu quả thì chủ đầu tư sẽ thuê môi giới, bán hàng online… Từ đó, các sàn BĐS có sự cạnh tranh khốc liệt, nhất là khi nguồn cung hiện đang sụt giảm.

Trong thời đại 4.0, nhiều cá nhân, chủ đầu tư sử dụng mạng xã hội quảng cáo sản phẩm không đúng sự thật đã gây ra nhiều tranh chấp, khiếu nại. Cụ thể, tháng 8/2019, trên mạng xã hội Facebook xuất hiện nhiều trang giả mạo website của Hiệp hội BĐS TP.HCM để môi giới, chào bán bất động sản, nhất là đất nền tại TP.HCM và một số tỉnh lân cận. Sự việc lên cao tới mức Hiệp hội này phải lên tiếng khẳng định hoàn toàn không hoạt động kinh doanh, kể cả kinh doanh và môi giới BĐS.

Từ thực tế nêu trên, Hội Môi giới BĐS Việt Nam đã kiến nghị quay trở lại bán hàng qua sàn, nhằm giúp thị trường minh bạch hơn. Cụ thể, khi bán hàng qua sàn, buộc phải chuyên nghiệp hơn, hàng đã được đưa lên sàn phải cực tốt, phải có kiểm chứng để đảm bảo quyền lợi cho khách hàng…. Kiến nghị này của Hội hiện đang nhận được sự ủng hộ từ Bộ Xây dựng.

TS. Nguyễn Văn Đính cũng bày tỏ quan điểm, để được giao dịch qua sàn thì sàn giao dịch BĐS phải chuẩn mực và là đơn vị thẩm định uy tín. Trong đó, mỗi cá nhân môi giới phải thực sự đảm bảo năng lực chuyên môn (được kiểm tra, sát hạch, đào tạo cấp chứng chỉ một cách công khai).

"Về vấn đề này, Hội cũng đã đề xuất cơ quan quản lý chuẩn hoá cấp chứng chỉ hành nghề môi giới do Hội Môi giới BĐS Việt Nam đào tạo và cấp chứng chỉ" - ông Đính khẳng định.