Giảm chi phí, thêm điều kiện hỗ trợ doanh nghiệp

Tại ĐHĐCĐ thường niên tháng 4/2021, hầu hết các ngân hàng đã thông báo kế hoạch chia cổ tức bằng cổ phiếu để tăng vốn, cũng như có nguồn lực để duy trì ổn định lãi suất hỗ trợ người dân, doanh nghiệp ứng phó với đại dịch Covid-19. Xung quanh vấn đề này, Thời báo Ngân hàng đã có trao đổi nhanh với chuyên gia kinh tế PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính).

Ông nhìn nhận thế nào về việc chia cổ tức của các ngân hàng hiện nay?

Quan sát có thể thấy vài năm trở lại đây các ngân hàng nếu có chia cổ tức thì thường sẽ thiên về việc chia bằng cổ phiếu thay vì tiền mặt như thời gian trước. Quan điểm của tôi đây là động thái hợp lý, tốt cho cả phía cổ đông lẫn ngân hàng. Về phía cổ đông, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu sẽ giúp cổ đông vẫn duy trì được tỷ lệ vốn góp khi nguồn vốn ngân hàng tăng lên.

Về phía ngân hàng lợi nhuận sẽ được sử dụng để tăng vốn, qua đó giúp ngân hàng đáp ứng các quy định về an toàn vốn và nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng hoạt động kinh doanh. tăng vốn, đáp ứng các chuẩn Basel là yêu cầu và là đòi hỏi bắt buộc của hệ thống ngân hàng trên thế giới nói chung cũng như ngân hàng Việt Nam nói riêng. Hệ thống ngân hàng đang dần tiệm cận tới mức an toàn nên đảm bảo nền tảng vốn vững chắc là vô cùng quan trọng.

Còn nếu chia cổ tức bằng tiền mặt thì các cổ đông hoàn toàn có thể dùng nguồn tiền đó tiêu dùng hay đầu tư vào việc khác.

Từ năm 2020, Chỉ thị số 02/CT-NHNN của NHNN đề nghị các TCTD trước mắt không chia cổ tức bằng tiền mặt để tập trung nguồn lực giảm lãi suất cho vay. Năm nay, chủ trương của NHNN vẫn không thay đổi. Quan điểm của ông về tác động từ yêu cầu này của NHNN?

Chúng ta đều có thể thấy rằng dù chịu tác động mạnh mẽ bởi dịch Covid-19, sản xuất vẫn đang cho thấy sự phục hồi, cũng như nhu cầu về vốn đang dần tăng lên trong nền kinh tế. Kinh tế - xã hội 5 tháng tiếp tục đạt kết quả tích cực, các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm. Theo đó, kinh tế vĩ mô được duy trì ổn định; CPI bình quân 5 tháng tăng 1,29% so với cùng kỳ năm trước; tăng trưởng tín dụng đạt 4,67%...

Tuy nhiên, sự phục hồi dần của nền kinh tế cũng sẽ khiến chúng ta phải chú trọng tới áp lực lên lạm phát cũng như lãi suất. Bởi thế, việc các ngân hàng sử dụng tất cả biện pháp để có thể thực hiện mục tiêu của NHNN là kiềm giữ lãi suất ở mức phù hợp là điều không dễ dàng gì.

Với việc các ngân hàng có thể tăng nguồn vốn của mình lên, dùng ngay nguồn vốn đó cho hoạt động kinh doanh thì sẽ giúp nhà băng tiết kiệm chi phí trong quá trình huy động vốn cũng như yếu tố liên quan làm tăng chi phí vốn. Như vậy, các ngân hàng có thể tiết giảm được khá nhiều chi phí để giữ lãi suất ở mức hợp lý từ đó thêm nguồn lực để hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất trước những tác động mạnh mẽ của Covid-19.

Đương nhiên, để cắt giảm được chi phí còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác, song việc chia cổ tức bằng cổ phiếu rõ ràng cũng tạo thêm điều kiện khiến chi phí vốn của ngân hàng giảm xuống, ổn định được lãi suất thì khả năng giảm thêm lãi suất cho vay sẽ rộng hơn một chút.

Trước đây các cổ đông vốn vẫn thích được chia cổ tức bằng tiền mặt. Nhưng hiện tâm lý đó dường như đã thay đổi khi cổ đông nhận cổ tức bằng cổ phiếu cũng rất “hoan hỉ”, thưa ông?

Có thể nói như vậy. Trước đây, trong một khoảng thời gian tương đối lâu dài các cổ phiếu của hệ thống ngân hàng đã có nhiều thời điểm rơi xuống thấp, mà khi giá đã xuống thì tất yếu cổ đông không mặn mà, thậm chí chỉ mong có tiền để đầu tư sang kênh khác.

Nhưng từ cuối năm 2020 đến nay thì thị trường chứng khoán tăng trưởng tích cực, thậm chí đến nay một số cổ phiếu ngân hàng tăng giá tương đối lớn. Chỉ đơn cử trong tháng 5, VN-Index tăng 7%, trong đó các cổ phiếu nhóm ngân hàng vẫn tiếp tục dẫn dắt đà tăng của thị trường với nhiều cổ phiếu tạo đỉnh lịch sử mới. Dòng tiền chỉ tập trung ở một số nhóm ngành, tiêu biểu trong đó có ngân hàng.

Lý do lớn nhất là hệ thống ngân hàng thời gian qua có mức tăng trưởng tương đối tốt, kết quả kinh doanh khá ấn tượng, kế hoạch chia cổ tức tăng vốn hấp dẫn, cộng thêm việc phát hành tăng vốn cho các nhà đầu tư nước ngoài…

Tôi cho rằng cổ phiếu ngân hàng vẫn sẽ tiếp tục xu hướng tăng giá thời gian tới. Vì thế cũng không phải tự nhiên các cổ đông thoải mái với việc chia cổ tức bằng cổ phiếu, đơn giản vì họ thấy chia cổ phiếu hiện nay là rất có lợi.

Xin cảm ơn ông!