Giá điện tăng, ngành nào nở hoa, ngành nào bế tắc?

Thế là đã bước sang mùa đông rồi đấy anh em ạ. Cái mùa rét buốt lạnh thấu da thấu thịt, có lẽ cái lạnh không chỉ đến từ thời tiết mà có khi còn đến từ bảng điện nữa.

Nhâm nhi cốc cà phê nóng trên tay trên tay trong buổi sáng lạnh, cảm giác này đúng là thật tuyệt. Bỗng nhiên có tiếng chuông điện thoại reo lên, đập vào tai là giọng nói ấm áp từ mụ vợ: “Có về tắt cái lò sưởi đi không, sáng quên không tắt ngốn hết bao nhiêu tiền điện rồi đây này, giá điện còn tăng nữa, về ngay!”. Đến nước này thì có lẽ tôi sẽ ngồi đây, nhẹ nhàng dành nguyên 1 ngày để tản mạn, chém gió về giá điện cùng với anh em thôi ạ.

1. Điện có điện 'this', điện 'that'

- Sản lượng điện thương phẩm cả nước năm 2022 đạt 268 tỷ kWh (+6% YoY), trong đó có rất nhiều loại điện

+ Nhiệt điện than chiếm 39% đạt 105 tỷ kWh (-11% YoY)

+ Thủy điện được hỗ trợ bởi hiệu ứng La Nina, chiếm 35% tổng sản lượng điện cả nước, đạt 95 tỷ kWh (+21% YoY)

+ Tua bin khí đóng góp 30 tỷ kWh (+13% YoY), chiếm 11%

+ Điện gió ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng +179% YoY, đạt 9 tỷ kWh

+ Riêng mảng điện Mặt Trời ghi nhận giảm -8% YoY, xuống còn 26 tỷ kWh

- Chủ yếu nhìn vào cũng sẽ thấy, chiếm tỷ trọng nhiều nhất và cần quan tâm nhất vẫn là nhiệt điện than và thủy điện

- Trong 10 năm, tính từ 2009-2019, giá bán lẻ điện bình quân đã có 10 lần điều chỉnh tăng, mức tăng trung bình giai đoạn này đạt 10%/năm. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã có quyết định về việc điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân tăng thêm 4,5% từ ngày 9-11. Theo đó, mức giá bán lẻ điện bình quân điều chỉnh tăng thêm 4,5% (là mức điều chỉnh tăng thuộc thẩm quyền thuộc EVN)

- Như thế thì ta cùng xem việc tăng giá này có ảnh hưởng như nào nhé trừ mụ vợ mình

2. Tác động

- Việc giá điện tăng chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến CPI (chỉ số đo lường mức độ lạm phát) làm lạm phát tăng. Tuy nhiên theo mình giá điện hiện không chiếm quá nhiều tới trọng số của CPI nên nếu có tăng cũng chỉ khiến cho lạm phát tăng nhẹ thôi và không ở mức đáng báo động

- Tích cực: Đối với Ngành điện, trên thực tế các công ty ngành điện đã thỏa thuận dài hạn khi ký hợp đồng mua bán điện với EVN, nên việc tăng giá bán điện bình quân trong ngắn hạn chưa thể tác động đến doanh thu doanh nghiệp sản xuất. Cụ thể như Nhiệt điện Phả Lại, Quảng Ninh, ... những dự án lớn ký hợp đồng thỏa thuận trong 25 năm, giá mua bán điện được đàm phán qua từng giai đoạn. Với những doanh nghiệp phân phối điện, việc tăng giá điện có thể tác động tích cực, vì hợp đồng đã ký dài hạn với giá rẻ, nay bán giá cao, giúp lợi nhuận doanh nghiệp nhiều khả năng sẽ tăng. Ngoài ra, việc tăng giá bán lẻ điện xét trên nhiều phương diện, một số ngành sản xuất sử dụng nhiều điện có thể ảnh hưởng tiêu cực: Xi măng, hóa chất, thép, giấy

- Tiêu cực: tác động giá vốn hàng bán một số doanh nghiệp. Chi phí điện chiếm khoảng 9-10% giá vốn hàng bán đối với doanh nghiệp sản xuất thép, mức này cũng tương đương với doanh nghiệp thuộc ngành hóa chất. Riêng lĩnh vực xi măng chiếm khoảng 14-15% trên giá vốn hàng bán (GVHB), trừ những doanh nghiệp lớn có lò quay xi măng thì chi phí điện chiếm khoảng 9-10% giá vốn hàng bán. Với doanh nghiệp sản xuất giấy, ước tính chi phí điện chiếm tỷ trọng thấp hơn một vài ngành khác, chiếm trung bình 4-5% trên chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.

3. Tổng kết

- Nhìn tổng thể bức tranh EVN tăng giá điện bán lẻ sẽ làm giá vốn hàng bán của các doanh nghiệp sản xuất tăng làm giảm lợi nhuận, đâu đó sẽ ảnh hưởng phần nào tới hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp như ngành thép, xi măng, giấy, hóa chất

- Đối với các doanh nghiệp trực tiếp sản xuất điện dường như không được hưởng lợi trong ngắn hạn, niềm vui vẫn thuộc về doanh nghiệp phân phối điện.

- Về dài hạn, giá điện bán lẻ tăng lên cùng sự phát triển của thị trường điện cạnh tranh sẽ tạo nhiều điều kiện thuận lợi hơn để các doanh nghiệp điều chỉnh tăng giá bán điện, phản ánh đúng tỉ lệ cung cầu trên thị trường điện

- Nhóm nghành hưởng lợi nhất là nhóm nhiệt điện bao gồm: POW, NT2, HND, QTP

- Sau đó sẽ đến nhóm nghành xây lắp như: PC1, TV2