Fed bơm hàng tỷ USD để dập tắt đà tăng vọt của lãi suất ngắn hạn

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa có hành động để trấn an thị trường tiền tệ bằng cách bơm hàng tỷ USD tiền mặt để dập tắt đà tăng vọt của lãi suất ngắn hạn – một yếu tố đang đẩy lãi suất chuẩn của Fed lên cao và có nguy cơ làm gia tăng chi phí đi vay đối với các công ty và người tiêu dùng. Fed cũng cho biết họ sẵn sàng chi thêm 75 tỷ USD trong ngày thứ Tư (18/09).

Mặc dù đà tăng mạnh của lãi suất ngắn hạn không phải là bằng chứng cho thấy khủng hoảng tài chính đang đến gần, nhưng nó lại cho thấy Fed đang mất kiểm soát đối với hoạt động cho vay ngắn hạn – một trong những công cụ chính để thực thi chính sách tiền tệ. Ngoài ra, điều này cũng cho thấy Phố Wall đang chật vật hấp thụ lượng trái phiếu Chính phủ Mỹ do Bộ Tài chính Mỹ bán ra để tài trợ cho khoản thâm hụt ngân sách. Chưa hết, nhiều tổ chức đã giảm bớt giao dịch vì những biện pháp an toàn đã triển khai sau cuộc khủng hoảng năm 2008, từ đó khiến các thị trường này càng thêm biến động.

Quan trọng hơn, tình trạng biến động trên thị trường repo khiến lãi suất quỹ Fed (Fed Fund rate) có hiệu lực nhảy vọt lên 2.25%. Nếu đà tăng này rơi vào thế mất kiểm soát thì sẽ bắt đầu tác động đến chi phí cho vay trong nền kinh tế Mỹ. Vì lãi suất quỹ Fed đang ở giới hạn trên của phạm vi lãi suất mục tiêu 2-2.25% của Fed, họ có thể phải điều chỉnh thêm một trong những công cụ chính sách – lãi suất áp trên lượng vốn dự trữ dư thừa – để tránh đẩy mọi thứ trật quỹ đạo dự kiến trước đó.Thị trường tiền tệ bỗng rơi vào tình trạng thiếu hụt vốn trong ngày thứ Hai và thứ Ba (17/09), thúc lãi suất cho vay qua đêm (lãi suất repo) lên đến 10%, cao hơn gấp 4 lần so với mức của tuần trước, theo dữ liệu từ ICAP.

Và không chờ cho đến khi xảy ra vấn đề, Fed đã hành động thông qua việc sử dụng nghiệp vụ thị trường tiền tệ - một công cụ mà họ chưa hề sử dụng trong 1 thập kỷ qua. Fed khu vực New York đã mua 53.2 tỷ USD trái phiếu trong ngày thứ Ba (17/09) với hy vọng xoa dịu bớt phần nào tình trạng thiếu thanh khoản. Và có vẻ như cách này có hiệu quả. Chẳng hạn, chi phí đi vay USD trong 1 tuần đã suy giảm sau khi tăng gàn gấp đôi trong ngày thứ Hai (16/09).

Vào cuối ngày thứ Ba (17/09), Fed khu vực New York còn cho biết sẽ thực hiện thêm một nghiệp vụ repo qua đêm trị giá đến 75 tỷ USD vào sáng ngày thứ Tư (18/09).

Đối với những trader hợp đồng repo, quỹ đầu cơ và những cá thể khác có ý định huy dộng vốn từ thị trường này thì hành động của Fed có vẻ kịp thời.

“Thị trường đang trải qua sự thay đổi vô cùng to lớn và đây là tình huống mà Fed cần phải can thiệp”, Lou Crandall của Wrightson ICAP cho hay. “Trong môi trường hiện nay, thị trường repo không có đủ độ co giãn cần thiết để đối phó với những đợt biến động lớn trong hệ thống ngân hàng. Fed cần phải nhảy vào và xoa dịu vấn đề tức thời, đồng thời nghiên cứu các giải pháp dài hạn”.

Fed đã cân nhắc đưa ra một công cụ mới – cơ chế repo qua đêm. Công cụ này có thể được sử dụng để làm giảm áp lực trên thị trường tiền tệ. Hiện Fed chưa thông báo quyết định gì. Giải pháp dài hạn khác có thể là tăng số dư trên bảng cân đối kế toán của Fed một lần nữa để gia tăng vĩnh viễn lượng dự trữ trong hệ thống ngân hàng. Thế nhưng tại thời điểm này, nếu lãi suất tiếp tục leo thang, nhiều khả năng Fed có thể bơm thêm vốn vào thị trường, ông Crandall cho biết.

Fed khu vực New York từ chối nhận định về những sự kiện trong tuần này. Những động thái như kiểu trong ngày thứ Ba (17/09) của Fed đã từng rất phổ biến, nhưng sau đó ít dần khi Fed mở rộng số dư trên bảng cân đối kế toán và bắt đầu sử dụng phạm vi lãi suất mục tiêu để triển khai chính sách sau vụ sụp đổ của Lehman Brothers trong năm 2008.