Đường sắt Cát Linh - Hà Đông: Lời hứa Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể có thể hoàn thành?

Đến nay, dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông vẫn đang là chủ đề 'nóng' trên các diễn đàn xã hội, nghị trường vì lý do chậm tiến độ, đội vốn khủng và chưa rõ chính xác ngày vận hành chính thức.

Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV, nhiều Đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, đánh giá các dự án đường sắt đô thị đang chậm tiến độ, đội vốn gây bức xúc trong nhân dân như dự án Cát Linh - Hà Đông, Bến Thành – Suối Tiên…

Dự án đường sắt Cát Linh Hà Đông là dự án được người dân Hà Nội đặc biệt quan tâm, và đã có nhiều lần được chất vấn tại Quốc hội. Đặc biệt, Bí thư Thành ủy Hà Nội cũng đã liên tiếp lập tổ công tác làm việc với Bộ GTVT để tháo gỡ vướng mắc thuộc thẩm quyền của chính phủ, Quốc hội như kiểm toán nhà nước, thanh toán, nghiệm thu, an toàn hệ thống… Đề nghị chính phủ, quốc hội tháo gỡ, vận hành, không để sai hẹn lần thứ 9, không để kéo quá dài.

Từ dự án đường sắt Cát Linh Hà Đông, các Đại biểu đưa ra 3 lưu ý: Cần đánh giá rút kinh nghiệm với dự án ODA với đường sắt đô thị, thận trọng với các điều kiện vay ODV, nhất là việc lựa chọn tổng thầu; Hai là tuyến đường sắt đô thị chỉ hiệu quả cao khi được đầu tư toàn tuyến chứ không hải đầu tư từng đoạn tuyến. Cần chú ý đến yếu tố kết nối lưu thông; Khi làm việc với các nhà thầu cần chuẩn bị đầy đủ các điều kiện nhất là vấn đề giải phóng mặt bằng, đặc biệt với hợp đồng EVC.

Thông tin về tiến độ và kế hoạch vận hành dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông, lãnh đạo Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ GTVT) cho biết, hiện nay, dự án vẫn đang vận hành chạy tàu thử toàn bộ hệ thống trên đường ray để kiểm tra kỹ thuật và hoàn chỉnh các hạng mục.

Theo dự kiến từ 18 - 21/11 nhóm chuyên gia Pháp gồm 7 người của Liên danh nhà thầu tư vấn đánh giá độc lập an toàn hệ thống đường sắt Cát Linh - Hà Đông sẽ bay sang Việt Nam để chuẩn bị cho công tác vận hành thử toàn hệ thống 20 ngày.

Tổng giám đốc liên danh ACT cũng đã có mặt ở dự án. Tổng thầu EPC (Công ty TNHH Tập đoàn cục 6 đường sắt Trung Quốc) đã đưa gần 100 người sang dự án Cát Linh - Hà Đông. Trong đó, hơn 30 người sẽ hoàn thành cách ly để theo dõi y tế phòng dịch Covid-19 trong ba ngày tới.

Đối với nhân sự vận hành hệ thống dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông, Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ GTVT) cho hay, dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông đang tập trung công tác khắc phục những chi tiết còn tồn tại được nêu ra trong hồ sơ nghiệm thu các hạng mục thành phần. Bên cạnh đó, hoàn thiện hệ thống phòng cháy chữa cháy theo yêu cầu của cơ quan cấp chứng nhận về phòng cháy, chữa cháy, làm hồ sơ hoàn công…

Tại phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội năm 2020 tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV, nhiều Đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, đánh giá các dự án đường sắt đô thị đang chậm tiến độ, đội vốn gây bức xúc trong nhân dân như dự án Cát Linh - Hà Đông, Bến Thành – Suối Tiên…

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể tiếp thu các ý kiến của các Đại biểu và cho rằng: "Tại TP HCM và Hà Nội đều làm chủ đầu tư các dự án lớn, tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, vẫn còn bộc lộ nhiều vấn đề như chậm tiến độ, đội vốn. Chúng tôi, cũng nghĩ rằng, Chính phủ cũng đã chỉ đạo rất nhiều và các thành phố đã phối hợp với Bộ GTVT rất nhiều để xử lý".

"Qua các dự án hiện nay, chúng tôi đã rút ra rất nhiều kinh nghiệm hết sức là sâu sắc liên quan tới đề quy hoạch làm sao đáp ứng được yêu cầu phát triển. Đặc biệt, quá trình phát triển đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư, lựa chọn đối tác, đấu thầu, phải rút ra kinh nghiệm để lựa chọn công nghệ, nhà thầu tối và phải chỉ đạo quyết liệt đối với các dự án", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nêu.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, các dự án cần phải giải phóng mặt bằng sạch, có giải pháp mạnh mẽ để xác định giá trị tránh tình trạng điều chỉnh giá. "Đối với ý kiến của các Đại biểu và dư luận xã hội chúng tôi xin tiếp thu và sắp tới phối hợp với các thành phố lớn tham mưu với Chính phủ để tránh tái diễn những việc như hiện nay", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể tiếp thu.

Dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông có chiều dài 13,1km, với 12 nhà ga và 13 đoàn tàu, mỗi đoàn 4 toa và có sức chở 960 người.

Theo dự kiến trước đây, dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông vận hành thử hệ thống vào đầu năm 2020 (sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán), tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nên Tổng thầu chưa thể huy động được đầy đủ nhân sự sang Việt Nam, dẫn đến khó khăn trong công tác hoàn thiện hồ sơ nghiệm thu, căn chỉnh các chuyên ngành kỹ thuật thành phần để vận hành thử toàn hệ thống.

Để dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông khai thác vận hành chính thức cần phải được các cơ quan chức năng đánh giá và cấp chứng nhận an toàn hệ thống (do Cục Đăng kiểm VN cấp), nghiệm thu nhà nước, đề nghị cấp chứng chỉ hoàn thành công trình, bàn giao nguyên trạng dự án cho Hà Nội và UBND TP Hà Nội có quyết định đưa hệ thống đường sắt trên vào khai thác, vận hành.