Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành: Nguy cơ “vỡ” tiến độ vì chậm giải phóng mặt bằng

Nếu không được bàn giao đầy đủ mặt bằng thi công, kế hoạch triển khai Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) có thể bị đảo lộn, nguy cơ “vỡ” tiến độ Dự án đang hiện hữu.

Đó là thông tin ông Đỗ Tất Bình, Phó Tổng giám đốc ACV kiêm Giám đốc Ban Quản lý Dự án (BQLDA) Cảng hàng không quốc tế Long Thành nhấn mạnh trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu. Ông Bình cho biết, ngày 5/2/2022, ACV đã tổ chức lễ ra quân thi công hạng mục san nền và thoát nước Dự án Đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành (giai đoạn 1). Để đáp ứng yêu cầu của Chính phủ, thời gian thi công hạng mục này từ 30 tháng rút ngắn còn 15 tháng. Ngay sau lễ ra quân, các nhà thầu đã huy động tối đa nhân lực, máy móc phục vụ thi công. Theo đó, hiện các nhà thầu huy động khoảng 600 máy móc, hơn 700 công nhân và 200 cán bộ kỹ thuật làm việc ngày đêm, tăng cường ca 3 để triển khai công tác san nền cho Dự án. Với tiến độ hiện nay, khả năng cuối tháng 3, ACV sẽ bàn giao mặt bằng để khởi công hạng mục cọc nhà ga. Tuy nhiên, hiện vấn đề giải phóng mặt bằng rất căng thẳng. Do thiếu mặt bằng, các nhà thầu chưa thể thi công tối đa công suất.

Theo báo cáo của ACV, tỉnh Đồng Nai đã bàn giao cho BQLDA Cảng hàng không quốc tế Long Thành 1.285 ha/1.810 ha khu vực xây dựng Dự án; 219,8 ha/722 ha khu vực trữ đất (trong đó có 54,8 ha bàn giao tạm). ACV đang phối hợp chặt chẽ với địa phương tuyên truyền, vận động người dân bàn giao mặt bằng. Dự kiến, trong tháng 3/2022, tỉnh Đồng Nai sẽ tiếp tục bàn giao thêm 300 ha khu vực trữ đất và 100 ha khu vực xây dựng Dự án. Tỉnh Đồng Nai cũng cam kết hoàn thành bàn giao toàn bộ diện tích 2.532 ha phục vụ xây dựng Dự án giai đoạn 1 trong quý I/2022 và bàn giao mặt bằng toàn bộ Dự án trong quý II/2022.

Ông Đỗ Tất Bình cho biết, đối với phần đất được đào lên từ khu vực sẽ xây dựng nhà ga hành khách, ACV đang thực hiện phương án điều phối đất theo 2 hướng: phần đất có chất lượng tốt được vận chuyển về đầu phía Tây của sân bay Long Thành thuộc xã Long An (huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai); phần đất hữu cơ sẽ được vận chuyển về khu vực dự trữ đất dôi dư (khu vực 722 ha). Mặc dù vậy, khó khăn phát sinh hiện nay là ACV chưa được bàn giao toàn bộ mặt bằng khu vực đầu phía Tây của sân bay. Do đó, phần đất được chuyển về chưa thể thực hiện san lấp mà phải chất đống ở hiện trường. “Nếu không có mặt bằng thì không san nền được, mà không có nền thì không thể thi công các gói thầu xây lắp khác. Hệ quả là phương án thi công trong đấu thầu sẽ vỡ, ảnh hưởng nghiêm trọng tới tiến độ và phát sinh thêm nhiều chi phí”, ông Bình nói.

Nút thắt lớn nhất trong công tác giải phóng mặt bằng là “đất giấy tay”. Ông Lê Văn Tiếp, Chủ tịch UBND huyện Long Thành cho biết, tất cả các hồ sơ đất đai khu vực 2.532 ha phục vụ xây dựng sân bay Long Thành (giai đoạn 1) đều đã hoàn thành. Tuy nhiên, vướng mắc gặp phải trong quá trình lập hồ sơ bồi thường, hỗ trợ là các trường hợp mua bán, cho tặng đất bằng giấy viết tay. Cụ thể, đối với khu vực 1.810 ha, hiện còn khoảng 20 ha đất thuộc các trường hợp đất giấy tay trọn thửa (mua bán, cho tặng trọn thửa đất bằng giấy tay) và khoảng 17 ha đất giấy tay tách thửa (mua bán, cho tặng một phần thửa đất bằng giấy tay). Khu vực 722 ha hiện cũng có khoảng 12,7 ha thuộc các trường hợp đất giấy tay trọn thửa và khoảng 5,6 ha đất giấy tay tách thửa.

“Mối lo ngại là tỉnh Đồng Nai chưa có phương án xử lý các trường hợp đất giấy tay. Khó khăn ở chỗ không có quy chiếu pháp lý để bền bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng với số diện tích này. Nút thắt dù được nhận diện hơn 1 năm, nhưng ACV chưa thấy sáng kiến, đề xuất nào từ phía tỉnh Đồng Nai để tháo gỡ đền bù hơn 1.000 trường hợp đất giấy tay”, ông Bình nói.

Sắp tới, cùng với việc đôn đốc liên danh nhà thầu tập trung cao độ thi công san nền để sớm bàn giao mặt bằng thi công nhà ga hành khách vào tháng 5/2022, ACV đang hoàn tất quy trình lựa chọn nhà thầu Gói thầu 5.6 Thi công cọc công trình nhà ga hành khách để cuối tháng 3/2022 nhà thầu thi công cọc thử và tới tháng 5/2022 sẽ thi công cọc đại trà. Đối với phần thân nhà ga hành khách, tháng 6/2022 sẽ hoàn tất thiết kế, sau đó thẩm định, phê duyệt thiết kế kỹ thuật, tháng 9/2022 sẽ đấu thầu để khởi công trong tháng 11/2022. Tuy nhiên, ông Bình nhấn mạnh, với tình trạng chậm trễ hoàn tất giải phóng mặt bằng và mặt bằng bàn giao kiểu “da beo”, kế hoạch triển khai Dự án của ACV có thể bị đảo lộn.