Đồng USD mạnh 'bào mòn' dự trữ ngoại hối của các siêu cường ra sao?

Dự trữ ngoại hối của Nhật Bản ghi nhận mức giảm kỷ lục trong năm 2022, trong khi dự trữ của Trung Quốc cũng ở dưới mức tiêu chuẩn của IMF.

Dự trữ ngoại hối toàn cầu đã giảm 10% trong 9 tháng đầu năm 2022, khi các quốc gia như Nhật Bản ra sức bảo vệ đồng tiền của mình trước đà tăng giá của USD, theo Nikkei Asia.

Dữ liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho thấy, tổng lượng dự trữ ngoại hối toàn cầu đã giảm xuống còn 11,6 nghìn tỉ USD vào thời điểm cuối tháng 9/2022, lần đầu tiên giảm xuống dưới mức 12 nghìn tỉ USD kể từ tháng 3/2020.

“Điều này phản ánh thực tế rằng các nước đang bán dự trữ ngoại hối, chủ yếu là USD, để hạn chế sự mất giá của đồng nội tệ,” Yoshimasa Maruyama, chuyên gia phân tích đến từ hãng SMBC Nikko Securities, nhận định.

Dự trữ ngoại hối của Nhật Bản đã giảm 13%, xuống còn 1,23 nghìn tỉ USD vào thời điểm cuối năm 2022, so với năm trước đó. Đây là lần giảm đầu tiên trong 6 năm và là mức giảm sâu nhất kể từ năm 2001, theo dữ liệu mà chính phủ nước này công bố hôm 11/1.

Để ngăn đà mất giá của đồng nội tệ sẽ đòi hỏi việc hy sinh dự trữ ngoại hối và điều đó sẽ khiến các quốc gia dễ bị ảnh hưởng bởi các bất ổn kinh tế. Mặc dù các thị trường tiền tệ hiện tại đã bình ổn, nhưng vẫn có nguy cơ đồng USD tiếp tục tăng giá khiến nhiều nước một lần nữa phải chật vật xoay xở.

Chịu ảnh hưởng lớn nhất chính là các nền kinh tế mới nổi như Sri Lanka, khi lượng dự trữ ngoại hối của họ giảm tới 40% trong khoảng thời gian từ cuối năm 2021 đến tháng 11/2022, theo IMF, chủ yếu do lượng du khách nước ngoài giảm gây tình trạng thiếu ngoại hối.

Các nước khan hiếm nguồn tài nguyên ở châu Á cũng có mức suy giảm dự trữ ngoại hối đáng kể. Trong đó, dự trữ ngoại hối của Hàn Quốc giảm 10% khi quốc gia này cố gắng làm đồng won tăng giá.

Tuy nhiên, xu hướng này đã bắt đầu thay đổi ở một số quốc gia trong vài tháng gần đây, khi mà đồng USD không còn nhận được sự quan tâm nhiều.

Ví dụ, dự trữ ngoại hối của Thổ Nhĩ Kỳ đã giảm đột biến khi Tổng thống Recep Tayyip Erdogan một mực duy trì chính sách nới lỏng tiền tệ, từ đó làm giảm giá trị đồng lira. Nhưng một khi sức ép với đồng lira được giảm bớt, đất nước này đã chủ động làm việc để vực dậy các tài sản này, và cuối cùng có dự trữ ngoại hối cao hơn so với thời điểm cuối năm 2021. Nam Phi cũng đã tăng lượng dự trữ ngoại hối của họ.

Nhưng dự trữ ngoại hối của phần lớn các nước trên thế giới vẫn ở mức thấp một cách đáng lo ngại, dựa theo đánh giá ARA của IMF – phương pháp để đánh giá xem một quốc gia có đủ lượng ngoại hối để bù đắp cho khả năng bị cạn kiệt trong tương lai hay không.

Theo Viện Nghiên cứu Dai-ichi Life Nhật Bản, Thổ Nhĩ Kỳ hiện chỉ có khoảng 52% lượng dự trữ mà họ cần theo như biện pháp đánh giá trên – thấp hơn nhiều so với mức khuyến nghị 100%-150% của IMF.

Trung Quốc, nước có lượng dự trữ ngoại hối lớn nhất thế giới, hiện ở mức 60% nếu tính theo phương pháp ARA, sau khi suy giảm 4% trong khoảng từ cuối năm 2021 đến tháng 11/2022.

Hiện có nhiều đồn đoán rằng Fed có thể bắt đầu giảm lãi suất trở lại ngay đầu năm nay, điều này sẽ ngăn chặn xu hướng lên của đồng USD. Nhưng đồng bạc xanh có thể tăng “nóng” trở lại nếu như lạm phát kéo dài hơn so với dự kiến.

“Điều tồi tệ nhất đã qua đi, nếu như so sánh với thời điểm sức mạnh của đồng USD đạt đỉnh trong mùa Thu năm 2022, nhưng nếu nó tăng giá trở lại, nhiều quốc gia sẽ phải hạn chế việc bán ra dự trữ ngoại hối để hỗ trợ đồng tiền của họ,” Toru Nishihama, chuyên gia đến từ Viện Nghiên cứu Dai-ichi Life, nhận định./.