Doanh nghiệp nội sản xuất phụ tùng ô tô: Đã cố gắng nhưng chất lượng vẫn “phải bàn”

Với các chi tiết dù đơn giản dễ nội địa hoá các doanh nghiệp trong nước đã có cố gắng nhưng theo đại diện VAMA, chất lượng vẫn phải bàn và cần lộ trình nhất định hỗ trợ các nhà cung cấp.

Tỷ lệ nội địa hoá vẫn thấp, giá xe cao

Tại Diễn đàn Công nghiệp hỗ trợ 2019 diễn ra vào ngày 28/11, ông Phạm Tuấn Anh, Phó cục trưởng Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương cho biết, đến nay Việt Nam vẫn chưa có các doanh nghiệp đứng đầu chuỗi sản xuất tầm cỡ khu vực trong ngành sản xuất, lắp ráp ô tô.Theo ông Tuấn, ngành công nghiệp ô tô của Việt Nam mới chỉ tham gia vào phân khúc thấp của chuỗi giá trị và vẫn chưa làm chủ được công nghệ cốt lõi như động cơ, hệ thống điều khiển, truyền động. Điều này khiến giá bán xe sản xuất, lắp ráp trong nước cao hơn các nước trong khu vực.

Bên cạnh đó, tỷ lệ nội địa hoá mặc dù đặt ra mức 40% vào năm 2005, 60% vào năm 2010 thì đến nay, con số đạt được thực tế chỉ ở mức 7-10%.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cũng cho biết, ngành ô tô Việt Nam ngành ô tô Việt Nam mặc dù đã có một số thành tựu như tỷ lệ nội địa hoá một số dòng xe sản xuất, lắp ráp trong nước khá cao, số lượng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp ô tô và công nghiệp hỗ trợ cho ngành công nghiệp ô tô đã gia tăng liên tục với sự tham gia của các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, có sự dịch chuyển theo hướng gia tăng dần tỷ trọng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất trang thiết bị, linh kiện, phụ tùng và giảm dần tỷ trọng doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực lắp ráp, sản xuất thân và thùng xe ô tô.

Tuy nhiên, ngành ô tô vẫn còn nhiều hạn chế như phát triển chậm cả về chất lượng và số lượng so với các quốc gia trong khu vực, tỷ lệ nội địa hoá đối với xe cá nhân đến 9 chỗ ngồi còn thấp. Máy móc, công nghệ còn tương đối lạc hậu. Chất lượng sản phẩm công nghiệp hỗ trợ còn khá thấp và giá thành cao. Nhiều doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ cho ngành công nghiệp ô tô vẫn chưa đủ năng lực và công nghệ sản xuất để tham gia vào chuỗi giá trị ngành công nghiệp ô tô trong nước.

Đã có cố gắng nhưng chất lượng vẫn phải bàn

Bà Nguyễn Thị Hoàng Phương, Đại diện tiểu ban Chính sách, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết, VAMA đã nỗ lực hỗ trợ các nhà cung cấp, thành lập tiểu ban công nghiệp hỗ trợ với 23 thành viên tham gia vào nhà sản xuất ô tô, họp hành quý và chia sẻ thông tin cũng như những khó khăn của doanh nghiệp.

Theo bà Phương đây là ngành đòi hỏi công nghệ cao, sản phẩm động cơ hoặc một số doanh nghiệp sản xuất ô tô đặt ra tiêu chí phát triển nhà cung cấp, nhưng vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Ở nhiều diễn đàn đã chia sẻ cần phải khoanh vùng được nhóm nhà cung cấp nào hỗ trợ phát triển, VAMA thảo luận và thấy rằng, phụ tùng đơn giản dễ nội địa hoá trong nước, ví dụ như nhựa cao su, dù cố gắng nhưng chất lượng vẫn còn phải bàn. Hay như lốp, gương, đèn, kính, lốp đòi hỏi an toàn, Bộ Giao thông vận tải kiểm soát chặt chẽ nhưng làm sao lốp đạt được chất lượng nhà sản xuất ô tô yêu cầu thì cần phải nghiên cứu sâu, có lộ trình nhất định hỗ trợ nhà cung cấp.

Bên cạnh đó, bà Phương cũng cho biết, sản lượng ô tô rất quan trọng với các nhà cung cấp do đó mục tiêu thành viên đặt ra là phải có dung lượng thị trường.

“Đề nhà sản xuất ô tô tiếp tục phát triển và duy trì dung lượng thị trường, tiêu chí 2020 là 500.000 xe, từ phía VAMA, chúng tôi phấn khởi dung lượng thị trường phát triển rất tốt, ngay cả doanh nghiệp lớn, toàn cầu có hiện diện ở Việt Nam”, bà Phương nói.

Cũng theo bà Phương, Thái Lan, Indonesia có chính sách rất tốt hỗ trợ cho phát triển vì vậy các bộ cân nhắc thêm phát triển chính sách cụ thể hỗ trợ phát triển dung lượng thị trường, trong đó có Nghị định 125, đề xuất có thêm cân nhắc chính sách hỗ trợ giảm thuế tiêu thụ đặc biệt tương ứng với tỉ lệ trong nước sản xuất.