Doanh nghiệp bất động sản đang 'ôm' bao nhiêu nợ trái phiếu?

Đến giữa tháng 3 vừa qua, có 69 doanh nghiệp phải "khất" nợ trái phiếu, trong đó bất động sản chiếm áp đảo với 43 doanh nghiệp. Nhóm này chậm trả 78.900 tỷ đồng trái phiếu và đang sử dụng đòn bẩy tài chính rất cao.

Theo số liệu của công ty xếp hạng tín nhiệm FiinRatings, tính đến ngày 17/3, có 69 doanh nghiệp có một hoặc nhiều lô trái phiếu lưu hành không thể đáp ứng nghĩa vụ nợ, tổng giá trị 94.430 tỷ đồng. Số trái phiếu chậm trả nợ chiếm 8,15% giá trị trái phiếu đang lưu hành. Trong số này, 4 doanh nghiệp đã tái cơ cấu nợ.

Điểm chung của các doanh nghiệp chậm trả nợ trái phiếu là sử dụng đòn bẩy tài chính cao. Tính đến 31/12/2022, tổng nợ vay của 69 doanh nghiệp này là 233,7 nghìn tỷ đồng. Trong đó, tổng giá trị trái phiếu đang lưu hành ở mức 169,7 nghìn tỷ đồng và phần còn lại 64 nghìn tỷ đồng là vay tín dụng ngân hàng, nợ khác.

Bất động sản chiếm áp đảo trong nhóm chậm trả nợ trái phiếu, với 43/69 doanh nghiệp. Tổng giá trị là 78.900 tỷ đồng, tương đương 83,6% giá trị trái phiếu của các doanh nghiệp chậm trả nợ.

Dựa trên số liệu từ báo cáo tài chính của 33 tổ chức phát hành bất động sản chậm trả, FiinRatings nhận thấy, đòn bẩy tài chính của các doanh nghiệp này tăng gấp 9,5 lần so với thời điểm cuối năm 2017.

Tuy nhiên, tài sản hữu hình, thường là tài sản sinh lời của các công ty bất động sản có mức tăng khiêm tốn từ 25.000 tỷ đồng (2017) lên 33.000 tỷ đồng (2021). Trong khi đó, khoản phải thu (thường đến từ hợp đồng cho vay các bên liên quan) và khoản đầu tư dài hạn (thường là khoản đầu tư vào các công ty con và liên kết) lại tăng gấp hơn 4 lần.

Theo FiinRatings, khả năng trả nợ của các doanh nghiệp này giảm mạnh do EBITDA (lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao) chỉ tăng 4 lần trong khi nợ vay tăng 15 lần.

"Trong thời gian dài, nợ vay trên tương quan với lợi nhuận EBITDA ở mức rất cao, lên tới 30,5 vào năm 2020 lần và 23,5 lần vào năm 2021. Đây là mức quá cao so với kỳ hạn bình quân của một trái phiếu và các nghĩa vụ nợ của các doanh nghiệp này.", FiinRatings nhấn mạnh.

Cũng theo phân tích, tỷ lệ nợ xấu trái phiếu sẽ tiếp tục đà tăng trong thời gian, tới trước khi những thay đổi chính sách phát huy hiệu quả, môi trường kinh doanh dần cải thiện. Theo đó, 107,5 nghìn tỷ đồng trái phiếu sẽ đáo hạn trong năm nay vẫn là áp lực lớn.

"Động thái giảm lãi suất cho vay, Nghị quyết 33, Nghị định 08 ra đời được kỳ vọng sẽ góp phần giải quyết áp lực trả nợ qua hoạt động tái cấu trúc nợ, phát hành trái phiếu mới để tái tài trợ nợ cũ, hoặc cấp tín dụng mới cho các dự án sạch về pháp lý được triển khai một cách hiệu quả", báo cáo FiinRatings nhận định.