Đề xuất cơ chế đặc thù cho nhà đầu tư Dự án đầu tư sân bay Điện Biên

Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp đề xuất cần xem xét cơ chế đặc thù cho Dự án sân bay Điện Biên trong bối cảnh công trình này khó đảm bảo phương án tài chính.

Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước vừa có công văn gửi Bộ Kế hoạch và đầu tư góp ý về Dự án đầu tư xây dựng mở rộng cảng hàng không (CHK) Điện Biên.

Với tư cách là đơn vị đang nắm hơn 90% vốn điều lệ tại ACV, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp cho rằng, đến thời điểm hiện nay, các khu bay tại 21 CHK đang giao ACV quản lý, khai thác (trong đó có CHK Điện Biên), chưa được cấp có thẩm quyền quyết định chuyển thành tài sản doanh nghiệp của ACV. Theo đó, khu bay hiện hữu tại CHK Điện Biên là tài sản công được quản lý, sử dụng theo quy định về Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. Ngoài ra, việc đầu tư khu bay theo Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án sẽ chồng lấn lên khu bay hiện hữu. Theo số liệu ghi nhận của ACV đến ngày 31/7/2020, giá trị còn lại theo sổ sách tài sản nhà nước tại khu bay chỉ còn khoảng 1,7 tỷ đồng.

Do đó, Ủy bán đề nghị Bộ GTVT phối hợp với UBND tỉnh Điện Biên xây dựng phương án xử lý phần tài sản công còn lại theo quy định pháp luật.

Một điểm cấn cá lớn tại Dự án này là theo Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, hiệu quả tài chính của Dự án IRR chỉ đạt 3,12%, chỉ tiêu giá hiện tại thuần (NPV) là (-) 855,3 tỷ đồng, thời gian thu hồi vốn đầu tự >50 năm, Dự án không có hiệu quả về mặt tài chính, không phù hợp với yêu cầu, quy định của Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp về việc đầu tư bảo đảm bảo toàn và phát triển vốn.

Tuy nhiên, theo đơn vị tư vấn lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, Dự án có hiệu quả về mặt kinh tế - xã hội, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương, đáp ứng nhiệm vụ đảm bảo quốc phòng, an ninh và cơ động xử lý các tình huống cấp bách của khu vực Tây Bắc, vừa là nhiệm vụ kinh tế, vừa là nhiệm vụ chính trị có ý nghĩa rất quan trọng. Nội dung đánh giá này cũng đã được Lãnh đạo Chính phủ, các Bộ, ngành, tỉnh Điện Biên thống nhất trong quá trình xem xét định hướng đầu tư CHK Điện Biên.

Do vậy, trong trường hợp giao ACV đầu tư, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp đề nghị Bộ Kế hoạch và đầu tư báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét cơ chế đặc thù cho doanh nghiệp đầu tư Dự án trên cơ sở đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội, tăng cường tiềm lực an ninh, quốc phòng mang lại từ Dự án (không đánh giá hiệu quả tài chính của Dự án).

Trước đó, Văn phòng Chính phủ đã có Thông báo số 382/TB – VPCP ngày 25/11/2020 thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng tại cuộc họp về các dự án cảng hàng không: Điện Biên, Phan Thiết và Tân Sơn Nhất.

Cụ thể, Thông báo số 382 nêu rõ, hiện nay ACV đang quản lý, khai thác 21 cảng hàng không trên toàn quốc, trong đó có Cảng hàng không Điện Biên. ACV có trách nhiệm tính toán hiệu quả khai thác tổng thể hệ thống cảng hàng không, thực hiện đầu tư, quản lý bảo đảm lợi ích cao nhất.

Với việc Nhà nước đang nắm giữ 95,4% vốn điều lệ nên theo quy định của Luật doanh nghiệp năm 2020, ACV là doanh nghiệp nhà nước. Vì vậy, Phó Thủ tướng thống nhất giao ACV thực hiện đầu tư mở rộng Cảng hàng không Điện Biên để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Điện Biên nói riêng và vùng Tây Bắc nói chung, bảo đảm quốc phòng - an ninh, hiệu quả tổng thể của hệ thống hạ tầng hàng không do ACV quản lý.

«ACV có trách nhiệm lập dự án đầu tư và trình phê duyệt chủ trương đầu tư theo đúng quy định của pháp luật về hàng không dân dụng, pháp luật về đầu tư xây dụng và pháp luật có liên quan», Phó Thủ tướng chỉ đạo.

Vào ngày 30/10/2020, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã có công văn số 11000/BGTVT – KHĐT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét giao ACV triển khai đầu tư mở rộng Cảng hàng không Điện Biên bằng nguồn vốn doanh nghiệp (có phân kỳ đầu tư); đồng thời xác định đây là nhiệm vụ chính trị của Nhà nước giao cho ACV.

Bộ GTVT cho biết, dù chưa đem lại hiệu quả tài chính cho ACV nhưng việc đầu tư Khu bay mới với chi phí khoảng 1.539 tỷ đồng sẽ giúp cảng hàng không Điện Biên sẽ khai thác được thêm nhiều đường bay trực tiếp với các đầu tầu kinh tế lớn như Hà Nội, Tp.HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng bằng các tàu bay phản lực như A320/A321, góp phần thúc đẩy du lịch, phát triển kinh tế - xã hội và an ninh – quốc phòng của tỉnh Điện Biên nói riêng và vùng Tây Bắc nói chung.

Mặc dù chưa đem lại hiệu quả tài chính cho ACV nhưng việc đầu tư Khu bay mới sẽ khai thác được các tàu bay tầm trung như A320/A321, giúp mở rộng đường bay đi và đến Điện Biên, chi phí khai thác tàu bay rẻ hơn, giá thành hạ, qua đó làm tăng nhu cầu đi lại bằng đường hàng không, góp phần thúc đẩy du lịch, phát triển kinh tế - xã hội và an ninh – quốc phòng của tỉnh Điện Biên nói riêng và vùng Tây Bắc nói chung.

Trong trường hợp được giao đầu tư cả Khu bay và Khu hàng không dân dụng, mặc dù chưa đem lại hiệu quả tài chính cho ACV, nhưng với tổng mức đầu tư khoảng 1.539 tỷ đồng không phải là lớn so với năng lực của ACV nên sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả tài chính toàn mạng cảng hàng không của ACV.

Về khả năng cân đối vốn, Bộ GTVT cho biết là trên cơ sở đánh giá tác động của đại dịch Covid-19, ACV đã nghiên cứu phương án trước mắt sẽ đầu tư Khu bay mới và cải tạo, mở rộng, tận dụng nhà ga hành khách hiện hữu để giảm chi phí đầu tư trong giai đoạn này. Việc đầu tư xây mới nhà ga hành khách theo quy hoạch sẽ được thực hiện trên cơ sở đánh giá hiệu quả khai thác trong giai đoạn tiếp theo.