MỚI

Trợ lý đầu tư M.AI

#KT vĩ mô

24HMONEY đã kiểm duyệt

Đẩy mạnh đầu tư công, tận dụng đòn bẩy tài chính để hướng tới tăng trưởng trên 8%

Chính sách tài khóa của Việt Nam đang tỏ ra thận trọng, nhưng để thúc đẩy đầu tư công, việc mở rộng vay nợ và tận dụng đòn bẩy tài chính có thể là điều cần thiết.

Động lực tăng trưởng GDP từ 2024 và thách thức phía trước

Ngày 19/2, Quốc hội Việt Nam đã điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 lên ít nhất 8%, đồng thời đặt tham vọng tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030. Mục tiêu này cao hơn đáng kể so với mức dự báo chính thức 6,5-7%. Với đà phục hồi mạnh mẽ trong năm 2024 – khi GDP tăng trên 7% – triển vọng chạm ngưỡng 8% hoặc thậm chí hai con số là hoàn toàn khả thi, như những gì từng diễn ra tại Singapore và Trung Quốc.

Tuy nhiên, để đạt mức tăng trưởng bứt phá trong năm 2025 sẽ không dễ dàng, khi Việt Nam đối diện với loạt rủi ro từ môi trường thương mại toàn cầu. Một trong những thách thức lớn nhất là chính sách thuế quan từ Mỹ, có thể tác động trực tiếp đến xuất khẩu – trụ cột tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế. Hiện tại, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam chiếm khoảng 90% GDP, chỉ đứng sau Singapore trong khu vực ASEAN. Trong đó, thị trường Mỹ đóng vai trò quan trọng, chiếm tới 30% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Động lực tăng trưởng năm 2024: Thương mại và FDI

Hiệu suất GDP ấn tượng của Việt Nam trong năm 2024 chủ yếu nhờ thương mại tăng trưởng mạnh. Xuất khẩu hồi phục ngoạn mục với mức tăng 14%, sau khi sụt giảm trong năm 2023. Bên cạnh đó, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cũng lập kỷ lục mới với 25,4 tỷ USD vốn thực hiện, so với 23,2 tỷ USD của năm trước.

Dù vậy, bối cảnh kinh tế năm 2025 sẽ có nhiều biến số bất lợi:

Rủi ro từ chính sách thuế quan của Mỹ: Nếu cựu Tổng thống Donald Trump tái đắc cử và thực thi chính sách bảo hộ mạnh tay hơn, Việt Nam có thể chịu hai tác động:

Gián tiếp: Xuất khẩu suy giảm do tăng trưởng toàn cầu chậm lại.

Trực tiếp: Mỹ có thể áp thuế lên hàng hóa Việt Nam do thâm hụt thương mại, kéo theo hệ lụy lên sản xuất, dịch vụ và sức mua trong nước.

Chu kỳ suy giảm của ngành bán dẫn: Sau giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ năm 2024, lĩnh vực bán dẫn – một trong những ngành xuất khẩu chủ lực – đang có dấu hiệu chững lại.

Dòng vốn FDI có thể chững lại: Nếu rủi ro thuế quan gia tăng, các doanh nghiệp nước ngoài có thể cân nhắc dịch chuyển đầu tư sang những thị trường ít chịu ảnh hưởng hơn từ chính sách của Mỹ.

Những yếu tố này đặt ra bài toán thận trọng cho mục tiêu tăng trưởng 2025. Ngân hàng UOB (Singapore) hiện vẫn duy trì dự báo GDP Việt Nam ở mức 7% trong năm tới.

Giải pháp để đạt mục tiêu tăng trưởng cao

Để thúc đẩy nền kinh tế và tiến tới mục tiêu tăng trưởng cao hơn, Chính phủ cần tập trung vào các động lực nội tại, đặc biệt là đầu tư công.

Tăng cường đầu tư công để giảm phụ thuộc vào xuất khẩu

Hiện tại, Việt Nam vẫn còn khoảng cách lớn về cơ sở hạ tầng so với nhiều nước trong khu vực. Theo IMF, tỷ lệ chi tiêu cho hình thành vốn của Việt Nam chỉ chiếm 30% GDP, thấp hơn đáng kể so với 41% của Trung Quốc. Đẩy mạnh đầu tư công không chỉ giúp kích thích tăng trưởng ngắn hạn mà còn nâng cao năng suất dài hạn.

Chính sách tài khóa cần linh hoạt hơn

Việt Nam hiện đặt mục tiêu giảm tỷ lệ nợ công/GDP từ 35% xuống 31% vào năm 2029. Tuy nhiên, việc duy trì chính sách tài khóa quá thận trọng có thể kìm hãm đầu tư. Để thúc đẩy tăng trưởng, Chính phủ có thể cân nhắc tăng vay nợ hợp lý và sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả.

Đẩy nhanh tốc độ giải ngân đầu tư công

Việc chậm trễ triển khai các dự án hạ tầng có thể làm giảm tác động tích cực của đầu tư công. Dù ngân sách đã được phân bổ, quá trình thực thi cần được đẩy nhanh để vừa hỗ trợ tăng trưởng, vừa nâng cao hiệu suất dài hạn.

Ưu tiên đầu tư vào các lĩnh vực chiến lược

Ngoài hạ tầng giao thông, Việt Nam cần tập trung phát triển các lĩnh vực quan trọng như AI, dữ liệu, năng lượng tái tạo và tài nguyên nước để đảm bảo tăng trưởng bền vững.

Việc Quốc hội thông qua dự án đường sắt trị giá 8 tỷ USD kết nối Việt Nam – Trung Quốc, cũng như cam kết hoàn thành 3.000 km đường cao tốc vào năm 2025, là những tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tham vọng tăng trưởng hai con số trong thập kỷ tới, Việt Nam sẽ cần chiến lược linh hoạt hơn để ứng phó với biến động toàn cầu.