Đầu tư trái phiếu doanh nghiệp: Hãy bắt đầu từ khoản đầu tư nhỏ!

Theo ông Nguyễn Vũ Long, Giám đốc Khối Thị trường vốn, Công ty Chứng khoán VNDirect, nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp nên bắt đầu với các sản phẩm đơn giản, giá trị nhỏ. 

Trái phiếu doanh nghiệp đang trở thành một kênh đầu tư mới trên thị trường. Với nhà đầu tư chưa có nhiều kinh nghiệm, theo ông, cần lưu ý điều gì?

Thời gian qua, số lượng nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng rất nhanh, trong đó đa số là những người lần đầu tiếp cận sản phẩm trái phiếu.

Cũng như mọi kênh đầu tư khác, trước khi quyết định mua bán, nhà đầu tư cần trang bị cho mình kiến thức nhất định về sản phẩm, về thị trường để trả lời những câu hỏi cơ bản: Trái phiếu doanh nghiệp có phù hợp với nhu cầu đầu tư của mình hay không? Những lợi ích và rủi ro cơ bản của trái phiếu là gì? Nên phân bổ đầu tư vào trái phiếu với tỷ trọng như thế nào?

Bên cạnh mức lãi suất cao vượt trội so với gửi tiết kiệm, trái phiếu doanh nghiệp cũng có những rủi ro đặc thù.

Để giảm thiểu các rủi ro này, nhà đầu tư chưa có kinh nghiệm nên tìm đến những tổ chức tư vấn, phân phối lớn, có uy tín trên thị trường để được hướng dẫn, tư vấn cụ thể hơn về sản phẩm.

Nhà đầu tư cũng nên bắt đầu với các sản phẩm trái phiếu đơn giản, giá trị đầu tư nhỏ và đọc kỹ những tài liệu hướng dẫn, văn bản, hợp đồng trước khi ký kết.

Những rủi ro chính khi tham gia đầu tư trái phiếu doanh nghiệp là gì?

Ba loại rủi ro chính mà nhà đầu tư cần lưu tâm khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp bao gồm rủi ro pháp lý, rủi ro tín dụng và rủi ro thanh khoản.

Rủi ro pháp lý liên quan đến việc trái phiếu có được phát hành hợp pháp hay không và giao dịch trái phiếu có hợp lệ không.

Để việc phát hành trái phiếu hợp lệ, theo quy định hiện nay, cần phải có sự tham gia của đơn vị tư vấn phát hành trái phiếu là các công ty chứng khoán hoặc ngân hàng, thông tin phát hành trái phiếu cần được công bố trên trang thông tin trái phiếu doanh nghiệp của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội.

Khi giao dịch trái phiếu doanh nghiệp, việc chuyển nhượng trái phiếu giữa bên mua và bên bán cần thông qua tổ chức đăng ký lưu ký trái phiếu đó (công ty chứng khoán hoặc ngân hàng lưu ký được chỉ định).

Khi có xác nhận của tổ chức này thì việc chuyển nhượng mới có hiệu lực.

Rủi ro tín dụng liên quan đến khả năng trả nợ của doanh nghiệp phát hành trái phiếu hoặc khả năng mua lại trái phiếu của đơn vị phân phối theo cam kết (nếu trái phiếu được đơn vị phân phối cam kết mua lại).

Việc đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp thường khá phức tạp và cần nhiều thời gian tìm hiểu, nghiên cứu cũng như kiến thức về tài chính doanh nghiệp.

Tương tự, đối với cam kết mua lại trái phiếu của đơn vị phân phối, nhà đầu tư cần tìm hiểu về năng lực tài chính và uy tín của đơn vị phân phối.

Rủi ro thanh khoản liên quan đến việc nhà đầu tư có khả năng bán lại trái phiếu trước hạn trong trường hợp cần rút vốn gấp hay không.

Điều này sẽ phụ thuộc phần lớn vào chính sách của đơn vị phân phối trong việc tạo lập tính thanh khoản cho trái phiếu.

Hiện nay, VNDIRECT là một trong số ít công ty chứng khoán trên thị trường niêm yết công khai giá mua, giá bán hàng ngày của các trái phiếu đang phân phối, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư tham gia.

Nếu trái phiếu doanh nghiệp được công ty chứng khoán cam kết về thanh khoản, cam kết mua lại với giá định sẵn tại ngày kết thúc hợp đồng, nhà đầu tư có cần quan tâm đến chất lượng nhà phát hành hay không?

Điều này tùy thuộc vào đánh giá về năng lực tài chính và uy tín của công ty chứng khoán. Đối với các sản phẩm trái phiếu doanh nghiệp được những công ty chứng khoán lớn, nguồn vốn dồi dào, năng lực tài chính tốt và mức độ uy tín cao và cam kết thanh khoản thì nhà đầu tư có thể tin tưởng vào khả năng của công ty chứng khoán, mà không cần đánh giá quá chi tiết về trái phiếu hoặc doanh nghiệp phát hành.

Tuy nhiên, đối với những công ty chứng khoán nhỏ, quy mô thị phần và nguồn vốn yếu thì khả năng mua lại trái phiếu là không chắc chắn, nhà đầu tư hoàn toàn có thể phải nắm giữ trái phiếu đến lúc đáo hạn.

Do đó, việc đánh giá chất lượng trái phiếu và tổ chức phát hành đóng vai trò rất quan trọng trong trường hợp này.