Đằng sau sự đảo chiều mua, bán ròng của khối ngoại

Kịch bản bán ròng của khối ngoại một lần nữa quay trở lại trong những tuần gần đây, sau khi mua ròng trong tháng Bảy và trước đó là nửa đầu năm bán ròng. Theo ghi nhận của Bloomberg, tính từ đầu năm nay, khối ngoại đã bán ròng hơn 1,5 tỷ USD - mức bán ròn

Nhà đầu tư ngoại chỉ đổi danh mục

Phân tích trên chương trình “Talkshow Phố Tài chính” mới đây, ông Vũ Chí Dũng, Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết năm nay, quy mô dòng vốn ngoại trên thị trường chứng khoán Việt Nam luôn duy trì ở mức cao so với thời điểm tháng 12/ 2020. Và mặc dù dòng vốn ngoại trên thị trường mặc dù có sự đổi chiều, lúc ra, lúc vào, nhưng tổng danh mục là hơn 51,3 tỉ USD.

“Nếu tính trên quy mô và điều chỉnh danh mục đầu tư thì nhà đầu tư nước ngoài rút ra trên thị trường cổ phiếu nhưng lại đầu tư trên thị trường trái phiếu”, ông Dũng nói, lưu ý mức đầu tư trên thị trường trái phiếu của khối ngoại trong nửa đầu năm nay là hơn 9.000 tỷ đồng.

“Rõ ràng, dòng vốn nước ngoài vẫn ở Việt Nam, chỉ thay đổi danh mục đầu tư”, ông Dũng khẳng định.

Biểu đồ nhà đầu tư nước ngoài mua/bán ròng (Nguồn: stockbiz.vn)

Trên thực tế, số lượng các quỹ được thành lập mới tăng cả về số lượng lẫn quy mô, điều đó cho thấy sự quan tâm của các nhà đầu tư tổ chức đối với thị trường. Trung tâm Lưu ký Chứng khoán (VSD) ghi nhận số lượng nhà đầu tư mở, xin trading code thông qua các thành viên lưu ký tiếp tục tăng. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm nay con số đã tăng thêm hơn 2.000 tài khoản nhà đầu tư.

Theo dữ liệu mới nhất, tổng số các nhà đầu tư đã xin mã số giao dịch tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán cho đến hết tháng 6/2021 là 38.555 tài khoản. Trong đó, số lượng tài khoản mã số giao dịch nhà đầu tư nước ngoài tổ chức là khoảng gần 5.000 mã số đã được Trung tâm Lưu ký Chứng khoán cấp.

“VSD cũng nhận thấy số lượng trading code của các nhà đầu tư nước ngoài đăng ký qua Trung tâm Lưu ký Chứng khoán có sự tăng trưởng qua các tháng, ông Dương Ngọc Tuấn, Phó Tổng giám đốc VSD nói. “Điều này khiến chúng tôi cũng tin rằng là nhà đầu tư nước ngoài vẫn dành sự quan tâm nhất định đối với thị trường chứng khoán Việt Nam trong bối cảnh dịch bệnh tác động chung kinh tế cả thế giới”.

Phân tích dữ liệu nhà đầu tư, ông tuấn cho biết thêm sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường Việt Nam chủ yếu là nhà đầu tư cá nhân, đa số đến từ những thị trường phát triển trong khu vực, trong đó nổi bật là từ thị trường chứng khoán Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản… Riêng với các quỹ, các tổ chức đầu tư tham gia vào thị trường, số lượng nhà đầu tư đến từ các nước có thị trường chứng khoán phát triển như là Châu Âu, Mỹ cũng chiếm số đông.

“Hiện, các nhà đầu tư nước ngoài không chỉ nhìn nhận thị trường ở góc độ mua bán đơn thuần, mà họ còn có quan điểm đi xa hơn nữa là hướng đến các sản phẩm đầu tư bền vững trên thị trường”, ông Dũng bổ sung.

Cùng nhận định trên, ông Tuấn cho biết số lượng các tổ chức tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam đăng ký mã số tại VDS hiện chưa phải quá lớn, nhưng chất lượng đã tăng lên khi có sự hiện diện của những nhà đầu tư có danh mục ở quy mô toàn cầu, thông qua những hệ thống, các tổ chức lưu ký toàn cầu đã có hoạt động tại thị trường Việt Nam, như Citibank, HSBC, Standard Chartered…

“Đây là những nhà đầu tư rất chất lượng với danh mục đầu tư trải rộng”, ông Tuấn nói.

Có một thực tế là khi thị trường chứng khoán càng phát triển thì càng thu hút các nhà đầu tư ngoại tham gia. Trong số các nhà đầu tư quốc tế đó sẽ có nhiều loại hình quỹ đầu tư, nhiều mô hình tổ chức đầu tư khác nhau, trong đó có cả những quỹ đầu tư mang tính chất đầu tư mạo hiểm, nên sự luân chuyển dòng vốn rất là nhanh.

“Đó là một trong những minh chứng cho sự hấp dẫn của thị trường chứng khoán Việt Nam. Và đương nhiên, chúng ta cũng sẽ phải chấp nhận, sẽ phải sẵn sàng tư thế chuẩn bị cho các tình huống xảy ra”, ông Tuấn nói, đề cập lại xu hướng bán ròng đang diễn ra của khối ngoại. “Điều quan trọng là chúng ta nhìn thấy vấn đề đó, ta phân tích và đưa ra chính sách phù hợp để không bị động”.

Cũng theo ông Tuấn, một điểm rất đáng mừng là sự tăng trưởng của thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2020 và 2021 không phải đến từ khối ngoại, mà nó có động lực từ các nhà đầu tư trong nước, từ các nhà đầu tư F0 mới.

“Chúng tôi nghĩ rằng thế hệ các nhà đầu tư mới F0 giai đoạn vừa qua có sự khác biệt lớn so với thế hệ nhà đầu tư F0 ở những năm mới thành lập thị trường. F0 thế hệ mới năng động, có kiến thức, am hiểu thị trường và có cả khả năng tài chính nhất định. Họ tham gia thị trường và đã tạo động lực cho sự phát triển của thị trường trong thời gian vừa qua”, ông Tuấn khẳng định.

Không nên quá lo vì thiếu quỹ “cá mập”

Mặc dù bước đầu thu hút được các nhà đầu tư chất lượng, tuy nhiên thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn thiếu bóng dáng các quỹ đầu tư “cá mập” với quy mô lớn và danh mục rộng.

Ông Dũng giải thích, quỹ lớn khi vào một thị trường nào đó bao giờ cũng đi kèm với việc nghiên cứu thị trường rất kỹ chứ không quyết định đầu tư trong “một sớm một chiều”. Họ phải có nghiên cứu và tìm hiểu về mặt thị trường, độ an toàn… bên cạnh khả năng thu về lợi nhuận. Họ cũng phải nghiên cứu các chính sách và đưa ra khuyến nghị để cải thiện chính sách đó. Ngoài ra, việc một thị trường có thu hút được các quỹ lớn tham gia vào hay không còn phụ thuộc vào khả năng hấp thụ vốn của mỗi thị trường và quy mô nền kinh tế.

“Hiện giờ, nếu theo định nghĩa của quốc tế thì quy mô doanh nghiệp Việt Nam phần lớn vẫn ở mức độ vừa và nhỏ chứ chưa phải doanh nghiệp lớn. Chính vì vậy, điều cần thiết là các doanh nghiệp phải lớn mạnh thì thị trường mới lớn theo được”, ông Dũng nói thêm.

“Việc Việt Nam chưa thực sự có những quỹ “cá mập” tham gia vào thị trường, tôi nghĩ cũng không nên quá lo ngại”, ông Tuấn từ VSD nói. “Điều quan trọng nhất là chúng ta cần đón nhận được những luồng vốn đầu tư mang tính dài hạn, có ý nghĩa trong việc giúp nâng cao năng lực quản trị của các doanh nghiệp. Đồng thời, tuỳ theo quy mô thị trường, chúng ta sẽ tiếp nhận những luồng vốn, những khoản đầu tư phù hợp, như vậy sẽ tốt hơn nhiều so với việc quy mô thị trường của chúng ta chưa tương xứng mà ta lại phải đón nhận những quỹ đầu tư mang tính mạo hiểm và có tính ngắn hạn, tiềm ẩn những rủi ro”.

Đề cập đến các giải pháp để thu hút dòng vốn ngoại, ông Dũng cũng có quan điểm là cần tăng quy mô của thị trường, thêm sản phẩm, đa dạng hóa sản phẩm và tăng quy mô, cũng như tăng số lượng và cải thiện chất lượng của các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường. Bên cạnh đó, cần cải thiện các thủ tục hành chính cũng như các quy định để tạo thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư trên thị trường chứng khoán.

“Đó là những giải pháp mà cơ quan quản lý đã và đang triển khai. Trong những đề án đang nghiên cứu có việc đưa ra sàn giao dịch cho doanh nghiệp khởi nghiệp, những sản phẩm mới trên thị trường, hay như Sở giao dịch Chứng khoán TP.HCM đang nghiên cứu về chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết…”, ông Dũng cho biết.

Ông Tuấn chia sẻ thêm, để thu hút dòng vốn ngoại, mấu chốt là thị trường chứng khoán Việt Nam là phải ngày càng hoàn thiện về khuôn khổ pháp lý. Bản thân các doanh nghiệp cũng cần phải có kết quả kinh doanh khả quan, nâng cao chất lượng quản trị công ty, để tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế, từ đó thu hút tốt hơn những luồng vốn đầu tư có chất lượng vào thị trường.