Cựu Chủ tịch Đà Nẵng Trần Văn Minh và Phan Văn Anh Vũ bị đề nghị 25-27 năm tù

Đại diện Viện Kiểm sát đề nghị HĐXX tuyên phạt 2 cựu Chủ tịch Đà Nẵng Trần Văn Minh 25-27 năm tù, Văn Hữu Chiến 18-20 năm tù; Phan Văn Anh Vũ 25-27 tù.

Sáng 7/1, phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai" xảy ra tại Đà Nẵng tiếp tục diễn ra, vơi phần tranh luận.

Mở đầu phần tranh luận, đại diện VKSND TP. Hà Nội giữ quyền công tố tại phiên tòa sẽ trình bày bản luận tội, trong đó, đề nghị mức án với 21 bị cáo liên quan.

Theo đó, cơ quan công tố đề nghị bị cáo Trần Văn Minh, cựu Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng 17-18 năm tù về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí"; 8-9 năm tù về tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai". Tổng mức hình phạt đề nghị với bị cáo này 25-27 năm tù.

Bị cáo Văn Hữu Chiến, cựu Chủ tịch Đà Nẵng bị đề nghị 13-14 năm tù về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí"; 5-6 năm tù về tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai. Tổng mức bị cáo này bị đề nghị là 18-20 năm tù".

Phan Văn Anh Vũ bị đề nghị 17-18 năm tù với tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí"; 8-9 năm tù tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai". Tổng mức án đề nghị là 25-27 năm tù.

Bị cáo Nguyễn Ngọc Tuấn 7-8 năm về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và 3-4 năm tù tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai". Tổng hợp hình phạt bị đề nghị từ 10-12 năm.

Bị cáo Phan Xuân Ít từ 10-11 năm về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và 4-5 năm tù tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai". Tổng hợp hình phạt bị đề nghị từ 14-16 năm.

Bị cáo Nguyễn Quang Thành 4-5 năm về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và 3-4 năm tù tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai". Tổng hợp hình phạt từ 7-9 năm.

Bị cáo Phan Minh Cương 4-5 năm về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và 3-4 năm tù tội Vi phạm các quy định về quản lý đất đai. Tổng hợp hình phạt từ 7-9 năm.

7 người bị đề nghị về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí", gồm: Bị cáo Nguyễn Thanh Sang (cựu Phó giám đốc Sở Tài chính Đà Nẵng): 8-9 năm; bị cáo Nguyễn Thị Thu Hà (cựu Giám đốc Sở Tài chính Đà Nẵng): 7-8 năm; bị cáo Nguyễn Công Lang (cựu Giám đốc Công ty Quản lý nhà Đà Nẵng): 9-10 năm; bị cáo Huỳnh Tấn Lộc (cựu Tổng giám đốc Công ty Công nghệ phẩm Đà Nẵng): 2-3 năm; bị cáo Phan Ngọc Thạch (cựu Tổng giám đốc Công ty Du lịch Đà Nẵng): 2-3 năm; bị cáo Trần Phi (cựu Tổng giám đốc Công ty XNK Đà Nẵng): 2-3 năm; bị cáo Lê Anh Tuấn (nguyên Tổng giám đốc Công ty Cung ứng Tàu biển Đà Nẵng): 2-3 năm tù.

7 người bị đề nghị về tội "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai", bao gồm: Bị cáo Nguyễn Điểu (cựu Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường Đà Nẵng): 5-6 năm; bị cáo: Trần Văn Toán (cựu Phó giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường Đà Nẵng): 4-5 năm; bị cáo Lê Cảnh Dương (cựu Phó giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư Đà Nẵng): 4-5 năm; bị cáo Nguyễn Văn Cán (cựu Chánh văn phòng UBND Đà Nẵng): 3-4 năm. ; bị cáo Đào Tấn Bằng (cựu Phó chánh văn phòng UBND Đà Nẵng): 3-4 năm; bị cáo Nguyễn Viết Vĩnh (cựu trưởng phòng Quản lý đô thị): 3-4 năm; bị cáo Nguyễn Đình Thống (cựu Giám đốc Công ty Quản lý và Khai thác đất Đà Nẵng): 4-5 năm tù.

Trong bản luận tội, đại diện VKS cho rằng, với chức trách được giao, bị cáo Trần Văn Minh biết rõ, trong việc bán nhà công sản thuộc sở hữu Nhà nước phải thực hiện các quy định của pháp luật nhưng đã có hành vi cố ý làm trái để cho các công ty của Vũ được nhận 18 nhà đất công sản trái quy định, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 2.100 tỷ đồng.

Tại 7 dự án bất động sản, bị cáo Minh chỉ đạo đồng phạm làm trái quy định như giao đất không qua đấu giá, giảm 10% tiền sử dụng đất trái quy định, áp giá không sát giá thị trường. Các bị cáo đã câu kết, tạo điều kiện cho Vũ và doanh nghiệp của bị cáo này nhận 6/7 dự án đất không qua đấy giá, gây thiệt hại hơn 19.000 tỷ.

Cơ quan công tố cáo buộc ông Trần văn Minh là người chịu trách nhiệm chính về các chủ trương trái pháp luật, giữ vai trò chính, trực tiếp cùng các bị cáo khách thực hiện hành vi phạm tội. Hầu hết sai phạm trong vụ án này đều xảy ra ở giai đoạn bị cáo giữ chức vụ cáo nhất ở UBND Đà Nẵng.

Tại tòa, ông Minh khẳng định không quan hệ với Vũ nhưng trên cơ sở lời khai đồng phạm và tài liệu thu trong hồ sơ xác định chính quyền và nhân dân Đà Nẵng đều biết nếu không phải Vũ và công ty của Vũ thì sẽ không mua được nhiều bất động sản như vậy. Nếu bị cáo không nhận thức được hành vi của mình, cần có hình phạt nghiêm khắc.

Đối với bị cáo Văn Hữu Chiến trong thời gian giữ chức vụ Phó Chủ tịch UBND TP ký ban hành cho phép chuyển nhượng và phê duyệt nhà đất công sản, dự án bất động sản trái quy định pháp luật. Là bị cáo giúp sức cho bị cáo Trần Văn Minh thực hiện hành vi phạm tội.

Đại diện VKS cho rằng, hành vi của bị cáo Văn Hữu Chiến đã tạo điều kiện cho Vũ thâu tóm 15/22 nhà đất công sản. Hành vi của bị cáo Văn Hữu Chiến và các bị cáo đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 2,4 nghìn tỷ đồng và hơn 150 tỷ đồng.

VKS nêu rõ, đủ cơ sở xác định bị cáo Văn Hữu Chiến phạm tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và tội Vi phạm các quy định về quản lý đất đai.

Trong vụ án này, bị cáo Văn Hữu Chiến phạm tội với vai trò trực tiếp cùng các bị cáo khác thực hiện hành vi vi phạm.

Đối với bị cáo Phan Văn Anh Vũ, mặc dù tại cơ quan điều tra, phiên tòa bị cáo khai báo ngoan cố, không thừa nhận hành vi phạm tội và cho rằng, việc mua các nhà đất công sản là bình thường vì Vũ và các công ty của mình kinh doanh bất động sản nên làm các thủ tục xin mua, theo thỏa thuận còn việc quyết định thế nào là do UBND TP Đà Nẵng.

Tuy nhiên, với các tài liệu, chứng cứ trong vụ án và quá trình xét hỏi các bị cáo tại tòa có đủ căn cứ xác định, giữa Vũ và bị cáo Trần Văn Minh, các bị cáo khác phải có sự thống nhất thực hiện hành vi trái pháp luật. Bởi bị cáo Vũ biết rõ bị cáo và các doanh nghiệp của bị cáo không thuộc diện mua nhà đất công sản nhưng bị cáo đã lợi dụng quan hệ với bị cáo Trần Văn Minh để đề nghị được mua chỉ định một số nhà công sản.

Ngoài ra, bị cáo Vũ còn móc nối, bàn bạc với một số giám đốc công ty đủ điều kiện mua chỉ định nhà đất công sản với giá gốc để sau đó, thực hiện việc thâu tóm bằng nhiều thủ đoạn khác. Bị cáo Trần Văn Minh đã bút phê đồng ý, ký quyết định, công văn tạo điều kiện cho Phan Văn Anh Vũ tại 18/22 nhà đất công sản có giá trị rẻ hơn rất nhiều, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 2,1 nghìn tỷ đồng.

Trong đó, Vũ và các công ty của Vũ mua 15/22 nhà đất, gây thiệt hại hơn 1,7 nghìn tỷ đồng.Hành vi của Vũ đã phạm tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí với vai trò đồng phạm. Với các dự án bất động sản, Vũ đã sử dụng quen biết với Trần Văn Minh để thực hiện các dự án bất động sản không qua đấu giá hoặc áp dụng giá thấp hơn nhằm trục lơi.

Thực tế, đã trục lợi hàng chục nghìn tỷ đồng như cáo trạng nêu. VKS nêu rõ, các bị cáo trong vụ án dù biết vi phạm nhưng vẫn tạo điều kiện cho Phan Văn Anh Vũ trục lợi tại các dự án, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 18.000 tỷ đồng.

Kiểm sát viên nói có đủ cơ sở xác định Phan Văn Anh Vũ phạm tội Vi phạm các quy định về quản lý đất đai với vai trò đồng phạm. Tại cơ quan điều tra và tại tòa, bị cáo không thừa nhận hành vi nên viện kiểm sát đề nghị xem xét khi quyết định hình phạt.

Trước đó, tại phiên tòa ngày 4/1, giải thích lý do ký quyết định 5870 thu hồi, giao toàn bộ 29ha đất này cho Công ty Cổ phần Xây dựng 79 của Phan Văn Anh Vũ, bị cáo Chiến cho hay việc ký căn cứ vào nhiều yếu tố như: thoả thuận nguyên tắc (chủ tịch Trần Văn Minh thay mặt UBND Đà Nẵng ký với công ty Daewon – Hàn Quốc), công ty Daewon cũng yêu cầu giao đất cho Công ty Xây dựng 79, báo cáo của Sở Tài nguyên môi trường, hai quy hoạch chi tiết, sơ đồ ranh giới, ý kiến chỉ đạo của chủ tịch Minh....

Ông Chiến giải thích thời điểm đó bất động sản Đà Nẵng đóng băng. Còn cơ quan tham mưu báo khu 29 ha là đất mặt nước như lời khai của ông Minh. Căn cứ thỏa thuận mua bán với doanh nghiệp nước ngoài được giao khu đất này, thành phố giữ nguyên giá bán 300.000 đồng/m2 từ năm 2006.

Cũng tại phiên tòa này, trả lời xét hỏi của đại diện VKS, ông Minh thừa nhận 22 nhà, đất công sản mà cáo trạng xác định có sai phạm và truy tố trong vụ án là tài sản Nhà nước. Tuy nhiên, cựu chủ tịch Đà Nẵng cho rằng, những nhà, đất này không thuộc diện nhà ở nên không phải đối tượng chịu sự điều chỉnh của Nghị định 61/1994 như cáo trạng truy tố vì các công ty mua lại để kinh doanh chứ không phải để ở.

Cựu chủ tịch Đà Nẵng trích dẫn Nghị định 38 năm 2000 trong đó có nội dung cho phép giảm 10% tiền sử dụng đất khi mua. Tuy nhiên, đại diện VKSND nói Nghị định 38 được hướng dẫn bằng Luật đất đai năm 1993. Còn sai phạm tại 22 nhà đất công sản trong vụ án này diễn ra năm 2004 nên cần áp dụng Luật đất đai năm 2003.

"Do vậy, phải chăng là bị cáo đang áp dụng luật đất đai cũ. Nghị định 38 đã được thay thế bằng Nghị định 198 năm 2004, những người mua tài sản nhà nước không qua đấu giá thì không được giảm tiền sử dụng đất", đại diện VKS hỏi.

Bị cáo Minh lại biện luận Nghị định 38 hết hiệu lực năm 2004 thì Đà Nẵng có Quyết định 13 của Thủ tướng cho cơ chế riêng. Viện kiểm sát cắt ngang lời khai của ông Minh vì cho rằng đang làm rõ hành vi vi phạm luật hình sự của bị cáo.

Khi được hỏi quen Phan Văn Anh Vũ từ thời điểm nào, cựu chủ tịch Đà Nẵng nói không rõ ngày tháng mà chỉ trả lời trong thời gian làm chủ tịch từ năm 2006 - 2011. Trước lời khai trên, VKS cho rằng bị cáo nói trái ngược với lời khai tại cơ quan điều tra.

Tại phiên tòa ngàu 5/1, Luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch (bào chữa cho bị cáo Phan Văn Anh Vũ) hỏi thân chủ về việc nhận chuyển nhượng nhà đất công sản và dự án bất động sản ở TP. Đà Nẵng. Trong đó có dự án 29 ha thuộc Khu đô thị mới quốc tế Đa Phước.

Bị cáo Phan Văn Anh Vũ cho biết, Công ty 79 nhận dự án này dựa trên văn bản đề nghị của công ty Daewon gửi UBND TP để liên doanh. Thời điểm đó, dự án 29 ha được Sở Tài nguyên và Môi trường theo dõi, trực tiếp chịu sự quản lý của ông Văn Hữu Chiến (khi đó là Phó chủ tịch Đà Nẵng). Khi doanh nghiệp của Vũ liên doanh với đối tác nước ngoài thì khu đất 29 ha này chưa phải là đất sạch.

Theo bị cáo, sau khi nhận dự án này cũng không triển khai được, bởi khi nhận xong, cơ quan CSĐT và Thanh tra Chính phủ đã có văn bản tiến hành thanh tra dự án.

"Tôi hoàn toàn bế tắc. Tôi đã 3 lần làm văn bản gửi trả lại cho thành phố với mục đích lấy lại tiền ban đầu", bị cáo Vũ nói.

Tiếp tục trả lời luật sư về nguồn tiền dùng để mua nhà đất công sản và dự án bất động sản ở Đà Nẵng, bị cáo Vũ cho biết với những dự án do cá nhân mua thì tự bỏ tiền hoặc vay mượn, còn nếu pháp nhân mua thì tiền của các công ty đó.

Về lý do thành lập 5 công ty như hồ sơ vụ án thể hiện, ông Vũ cho rằng, khi nhận bản cáo trạng tôi thật sự rất hoang mang vì quy kết tôi kinh hoàng với ý đồ thâu tóm, đầu cơ đất trên địa bàn Đà Nẵng…

"Tôi là người đi mua, tại sao dùng từ kinh khủng như vậy, tôi không hiểu thâu tóm nghĩa là sao, đầu cơ nghĩa là sao", bị cáo Vũ nêu.

Việc có 5 công ty để có thể phân loại các dự án, một công ty 79 không thể làm tới 5-7 dự án, cũng không phù hợp với quy hoạch từng vùng, từng thành phố.

Theo bị cáo Phan Văn Anh Vũ, việc mua bán đất công sản tại Đà Nẵng là đúng quy định, không hiểu vì sao bị khởi tố. "Hai nhiệm kỳ lãnh đạo thành phố trước đó đã có rất nhiều bằng khen, giấy khen cho tôi, Pháp luật thì chỉ có một, tại sao các lãnh đạo thời kỳ trước khen tôi, ủng hộ tôi mà đến nay lại mang tôi ra xét xử trước tòa. Tôi rất đau đớn về việc này", Vũ nói.

Bị cáo Vũ còn cho biết bản thân mình có tội thì không sao vì đã bị xử 30 năm tù trong các vụ án trước. "Tôi thì không sao, tôi thì dù sao cũng 30 năm rồi nhưng mà cái oan, cái nhục nhã này cho vị lãnh đạo. Hôm nay, tôi xin phép HĐXX những lời tôi trình bày ở đây là đúng sự thật. Tại vì sao, nếu ở phiên tòa này, HĐXX có cho tôi vô tội hay bản án 5 năm, 10 năm cũng không làm thay đổi bản chất vấn đề và hình phạt của tôi sẽ nặng thêm để bảo tôi là quanh co, chối tội. Tôi cũng không thể nhận thêm tội của người khác..".

Theo cáo trạng của VKSND Tối cao, vì những động cơ khác nhau, trong giai đoạn 2006-2014, bị can Trần Văn Minh (Chủ tịch UBND Đà Nẵng giai đoạn 2006-2011) và các đồng phạm đã giúp Vũ "Nhôm" thu lợi bất chính đặc biệt lớn thông qua việc nhận chuyển giao tài sản, quyền quản lý, khai thác 22 nhà, đất công sản và 7 dự án đất.

Hậu quả, nhà nước bị thiệt hại hơn 22.000 tỷ đồng. Riêng dự án 29 ha Khu đô thị Quốc tế Đa Phước số tiền thiệt hại đã trên 11.200 tỷ đồng.

Là người giữ cương vị cao nhất tại UBND Đà Nẵng, ông Trần Văn Minh bị cáo buộc phạm tội với vai trò chính; trực tiếp cùng các bị can thực hiện hành vi phạm tội tại 7 dự án bất động sản và 18 nhà, đất công sản.

Ông Văn Hữu Chiến (Chủ tịch UBND Đà Nẵng giai đoạn 2011-2014) bị cáo buộc khi giữ chức Phó chủ tịch UBND Đà Nẵng đã ký các văn bản đồng ý với chủ trương của ông Minh để hoàn thành thủ tục cho phép chuyển nhượng và phê duyệt giá với 22 nhà đất công sản không đúng quy trình. Việc này tạo điều kiện cho Vũ "nhôm" mua được 15 nhà, đất. Trong giai đoạn làm chủ tịch, ông liên quan hai lô nhà đất công sản.

Ông Chiến cùng ông Minh và các đồng phạm gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước tại thời điểm cơ quan điều tra phát hiện là hơn 2.422 tỷ đồng. Trong quá trình điều tra, hai cựu chủ tịch Đà Nẵng được đánh giá có thái độ khai báo thành khẩn.

Vũ "nhôm" bị VKSND Tối cao đánh giá không hợp tác khai báo, không thừa nhận hành vi phạm tội. Tuy nhiên, căn cứ kết quả điều tra, cơ quan công tố cho rằng đủ cơ sở xác định Vũ "nhôm" đã lợi dụng chủ trương trái pháp luật tại các văn bản pháp lý do bị can Minh ký để đầu cơ, thâu tóm thị trường bất động sản ở Đà Nẵng.

Cũng theo cáo trạng, ngoài 4 bất động sản trị giá trên 874 tỷ đồng đã được tòa án tuyên thu hồi tài sản cho Nhà nước (Bản án hình sự phúc thẩm số 346 ngày 13/6/2019 của TAND Cấp cao tại Hà Nội), toàn bộ 42 tài sản là bất động sản liên quan đến hành vi phạm tội hoặc sở hữu của Vũ "nhôm" được kê biên trong vụ án này.