Cuộc chiến 'bất phân thắng bại' giữa các siêu ứng dụng ở Đông Nam Á

Theo một báo cáo của Google, Temasek và Bain&Company, sự gia tăng nhu cầu sử dụng các dịch vụ kỹ thuật số là dấu hiệu cho thấy một "thập kỷ kỹ thuật số" đang tới ở Đông Nam Á.

Ở Trung Quốc, các siêu ứng dụng có thể phục vụ hầu hết mọi nhu cầu trong cuộc sống của người dân thông qua nền tảng kỹ thuật số. Khái niệm tương tự đã nhanh chóng đạt được sức hút tại thị trường Đông Nam Á, Nam Mỹ và thậm chí cả phương Tây. Tuy nhiên, có thể nói nơi duy nhất chứng kiến thành công to lớn của các siêu ứng dụng bên ngoài Trung Quốc chính là Đông Nam Á. Những công ty như Grab, Gojek, AirAsia và một số doanh nghiệp khác đã hiện thực hóa thành công ý tưởng một ứng dụng cung cấp giao diện duy nhất để truy cập vào vô số sản phẩm và dịch vụ đa dạng.

Một ví dụ điển hình của siêu ứng dụng thành công là WeChat, đại diện đến từ Trung Quốc. Nền tảng này được “ông lớn công nghệ” Tencent phát triển từ một ứng dụng nhắn tin đơn giản thành siêu ứng dụng đầu tiên và được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. Cho đến nay, WeChat đã thu hút khoảng 1,2 tỷ người dùng với hệ sinh thái hơn một triệu chương trình nhỏ bên trong giao diện. Như một công thức thành công của mọi siêu ứng dụng, WeChat cũng bắt đầu với một dịch vụ duy nhất có tích hợp thanh toán, nhưng nhu cầu ngày càng tăng của khách hàng đã mở ra cánh cửa phát triển hơn nữa cho công ty thông qua việc tích hợp vô số dịch vụ khác.

Chắc chắn, nhu cầu mua sắm online trong thời kỳ đại dịch cũng dẫn đến sự gia tăng của các siêu ứng dụng. Khách hàng luôn đánh giá cao sự dễ dàng và tiện lợi. Trên thực tế, nhiều công ty trên thế giới muốn tái tạo thành công của WeChat. Các tên tuổi lớn ở Đông Nam Á như GoJek, Grab và cả AirAsia đang cố gắng giành lấy “một miếng bánh” trên thị trường, đều bằng cách cho phép người dùng sử dụng hầu hết mọi dịch vụ trong hệ sinh thái của họ.

Theo một báo cáo do Google, Temasek và Bain&Company đồng công bố vào đầu năm nay, sự gia tăng nhu cầu sử dụng các dịch vụ kỹ thuật số là dấu hiệu cho thấy một "thập kỷ kỹ thuật số" đang tới ở Đông Nam Á, nơi nền kinh tế internet dự kiến đạt tổng giá trị hàng hóa (Gross Merchandise Volume - GMV) là 1.000 tỷ USD vào năm 2030. "Trong số các dịch vụ kỹ thuật số này, thương mại điện tử và giao đồ ăn là những động lực chính của tăng trưởng; cả hai dịch vụ đều là trụ cột của các siêu ứng dụng, đóng vai trò rất lớn trong việc mang đến thập kỷ kỹ thuật số", báo cáo nhấn mạnh.

Tech Wire Asia đã xem xét ba siêu ứng dụng hàng đầu Đông Nam Á, Gojek, Grab, AirAsia, và chỉ ra điểm nổi bật của từng “ứng cử viên” trong cuộc chiến “bất phân thắng bại” này.

Grab đến từ Singapore: không chỉ là ứng dụng đặt xe

Là một kỳ lân ra đời từ Singapore, Grab được thành lập vào năm 2012 với hoạt động kinh doanh cốt lõi là dịch vụ gọi xe. Công ty nhanh chóng mở rộng hoạt động của mình ra các ngành kinh doanh mới như giao đồ ăn, mua sắm hàng tạp hóa, giao hàng hậu cần, dịch vụ tài chính và vô số lĩnh vực khác, tùy thuộc vào từng quốc gia.

Trong số các dịch vụ, Grab được biết đến nhiều nhất với ứng dụng thanh toán di động quét mã QR, GrabPay, có mặt tại 6 quốc gia Đông Nam Á, cụ thể là Singapore, Malaysia, Việt Nam, Thái Lan, Indonesia và Philippines.

GrabPay đã mở rộng các dịch vụ tài chính của mình theo hướng cung cấp tùy chọn thanh toán trả sau và trả góp ở một số quốc gia, “bắt trend” xu hướng mua ngay trả sau (Buy now, Pay later). Thêm vào đó, như một phần tất yếu trong chiến lược trở thành siêu ứng dụng, Grab bắt đầu cung cấp dịch vụ giao đồ ăn GrabFood vào tháng 5/2018. Dịch vụ này hiện được cung cấp cho hơn 200 thành phố trên một số quốc gia Đông Nam Á.

"Xưng vương" tại Indonesia: Gojek

Không giống như WeChat của Trung Quốc bắt đầu là một ứng dụng nhắn tin, Grab và Gojek đều xác định dịch vụ gọi xe là mảng kinh doanh cốt lõi của mình và nhanh chóng phát triển trở thành ứng dụng 'must have' trong khu vực. Chỉ trong vài năm qua, hai công ty đã đốt hàng tỷ USD để tham gia vào đường đua thống trị và vượt qua các đối thủ đẳng cấp thế giới.

Được thành lập vào năm 2010 tại Indonesia như một trung tâm dịch vụ chuyển phát nhanh và gọi xe máy, Gojek chính thức ra mắt ứng dụng của mình vào năm 2015. Công ty hiện đang hoạt động tại Thái Lan, Việt Nam và Singapore. Mặc dù mở rộng quy mô ra quốc tế, nhưng Indonesia vẫn là thị trường lớn nhất trong khu vực, chiếm hơn 90% hoạt động của Gojek.

Siêu ứng dụng cho đến nay đã thu hút được hơn 125 triệu lượt download, gần một nửa dân số Indonesia, với tổng khối lượng đặt hàng tăng 6.600 lần trong 36 tháng. Gojek đã có hơn 20 sản phẩm/ dịch vụ được tích hợp trong ứng dụng và mỗi năm, công ty luôn chú trọng bổ sung các tiện ích mới. Tương tự như Grab, Gojek gọi dịch vụ thanh toán của mình là “lá bài giá trị nhất”.

GoPay, cổng thanh toán điện tử của Gojek, được sử dụng tại gần 300.000 điểm bán trực tuyến và ngoại tuyến ở Indonesia và xử lý đến 6,3 tỷ USD tổng giá trị giao dịch (Gross transaction Volume - GTV) hàng năm. Năm ngoái, Gojek đã hoàn tất việc mua lại Tokopedia để thành lập GoTo Group, tập đoàn công nghệ lớn nhất Indonesia. Sự hợp nhất giữa hai gã khổng lồ công nghệ được cho là một “cú nổ lớn” trong lịch sử phát triển nền kinh tế của quốc gia này.

Các chuyên gia cho rằng màn kết hợp hoạt động kinh doanh thương mại điện tử của Tokopedia với hoạt động gọi xe và thanh toán của Gojek sẽ tạo thành một 'WeChat Đông Nam Á'.

AirAsia: Siêu ứng dụng trên toàn Đông Nam Á

Khi thế giới rơi vào bế tắc trong thời kỳ đại dịch, lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất là du lịch và hàng không. Là hãng hàng không giá rẻ được yêu thích của Đông Nam Á, AirAsia coi những ảnh hưởng đó là cơ hội để tăng tốc độ chuyển đổi kỹ thuật số và xoay trục hoạt động kinh doanh.

Vì vậy, AirAsia đã quyết định tập trung vào phát triển các hoạt động kinh doanh hàng không kỹ thuật số và các hãng hàng không phi hành khách khác. Đó là cách một siêu ứng dụng AirAsia được hình thành ở một số thị trường Đông Nam Á như Indonesia, Malaysia, Singapore và Thái Lan. Tại các quốc gia này, AirAsia, thông qua siêu ứng dụng của mình, cung cấp dịch vụ giao đồ ăn, gọi xe, đặt vé máy bay và chỗ ở, mua sắm tạp hóa, dịch vụ tài chính, nền tảng thương mại điện tử cũng như hậu cần thương mại điện tử xuyên biên giới.

Công ty cũng nhanh chóng mở rộng quy mô ra khắp khu vực và thậm chí đã mua lại một số dịch vụ của Gojek tại Thái Lan như một phần trong kế hoạch của mình. Điều khiến AirAsia trở nên khác biệt so với Gojek và Grab là hãng đang nắm giữ một kho dữ liệu từ nhiều năm hoạt động với tư cách là một hãng hàng không giá rẻ. Dữ liệu cho phép công ty phát triển và điều chỉnh các dịch vụ dựa trên những gì người tiêu dùng muốn và cần, với tốc độ nhanh hơn nhiều so với cả Grab và Gojek.

Như đã nói, cả ba siêu ứng dụng đều có điểm mạnh và điểm yếu riêng. Trên hết, người tiêu dùng đang nhận thấy các ứng dụng này ngày càng thuận tiện và dễ sử dụng. Sẽ mất rất nhiều thời gian để quyết định xem ai là nhà vô địch trong cuộc chiến, nhưng rõ ràng, với sự cạnh tranh ngày càng tăng, các ứng dụng sẽ tiếp tục bổ sung thêm nhiều tính năng mới phù hợp cho người tiêu dùng trong tương lai.