"Cơn sốt" chứng khoán lan rộng tại Hàn Quốc

Lợi nhuận nhanh chóng từ chứng khoán thu hút các nhà đầu tư nhỏ nhiều tiền mặt sau trợ cấp COVID-19 và đang thất vọng với mức lãi suất thấp.

Đổ xô vào thị trường chứng khoán

Một nhà đầu tư nhỏ lẻ Hàn Quốc đã mua 20 cổ phiếu của SK IE Technology với giá chào bán lần đầu ra công chúng của công ty là 105.000 won/cổ phiếu vào cuối tháng 4, sau đó bán một nửa trong ngày giao dịch đầu tiên với mức lãi 85,7%.

Nhưng như vậy vẫn chưa đủ.

"Tôi biết lãi rất lớn, nhưng nó vẫn ít hơn kỳ vọng. Dù bán được cổ phiếu với giá cao hơn giá mua nhưng tôi vẫn chưa thỏa mãn với số lợi nhuận này" người chơi buồn chán viết trong một bài đăng trên blog.

Đại dịch COVID-19 và chán với lãi suất thấp từ tiền gửi thúc đẩy các nhà đầu tư đổ tiền vào thị trường chứng khoán với hy vọng đặt cược vào việc kiếm lời từ các hoạt động IPO, ngay cả khi các nhà quản lý và nhà phân tích lo ngại về mức độ rủi ro cũng như khả năng xảy ra bong bóng.

Các nhà đầu tư nhỏ lẻ đang đóng một vai trò lớn hơn trong các đợt IPO của Hàn Quốc. Với hy vọng sẽ kiếm được tiền nhanh, những cuộc IPO đã trở thành địa điểm tranh giành của các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Số liệu của Financial Supervisory Service (FSS) cho thấy tỷ lệ cạnh tranh IPO của các nhà đầu tư cá nhân đã lên tới 951 người cho mỗi loại vào năm 2020, cao gấp đôi so với năm 2019.

Theo FSS, năm 2020, Hàn Quốc có 70 công ty IPO và đã huy động được tổng cộng 4,5 nghìn tỉ won (4 tỉ USD), tăng 40,6% so với năm 2019. Các nhà đầu tư nhỏ lẻ ưa thích các công ty tên tuổi như Big Hit Entertainment - công ty đứng sau cơn sốt K-pop toàn cầu BTS - và SK Biopharmaceuticals, mỗi công ty đã huy động được 900 tỉ won trong các thương vụ của họ.

Đằng sau 'cơn sốt' chứng khoán tại Hàn Quốc

Chuyên gia Nghiên cứu cao cấp tại Viện Thị trường Vốn Hàn Quốc, Lee Seok Hoon nhận định sự nhà đầu tư nhỏ lẻ với ít kinh nghiệm thường kỳ vọng vào việc mua cổ phiếu IPO sẽ có lời nhanh, có lợi nhuận cao ngay sau ngày giao dịch đầu tiên đã thúc đẩy họ rót tiền vào thị trường. Thêm nữa, đại dịch bùng phát cũng khiến nhiều nhà đầu tư mới tham gia thị trường chứng khoán và khối lượng giao dịch cũng mở rộng đáng kể.

Báo cáo của Cơ quan kiểm soát chứng khoán Hàn Quốc (KSD) cho thấy số nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán đã tăng 48,8% lên 9,14 triệu người năm 2020. Tổng giá trị cổ phiếu mà những nhà đầu tư nhỏ lẻ này nắm giữ cũng tăng 58,1% lên 662 nghìn tỉ Won trong cùng kỳ.

Thế nhưng không phải nhà đầu tư cá nhân ít kinh nghiệm nào cũng hưởng lãi từ chứng khoán. Như cổ phiếu SK IET, chi nhánh vật liệu pin của SK Innovation, ra mắt ngày 11/5. Sau khi tăng giá mạnh 100% từ mức giá chào IPO, cổ phiếu này đã giảm giá ngay sau đó từ mức 210.000 Won/cổ xuống còn 141.000 Won.

Các nhà kinh tế cho rằng lãi suất thấp nhất trong lịch sử đang giúp thúc đẩy các nhà đầu tư nhỏ lẻ tìm đến cổ phiếu. Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc đã giữ nguyên lãi suất chủ chốt ở mức thấp kỷ lục 0,5% trong năm qua để hỗ trợ nền kinh tế trong thời kỳ đại dịch.

Hơn nữa, các gói kích thích trị giá hàng chục tỉ USD cũng đã bơm một lượng tiền vào nền kinh tế khi Chính phủ chi bốn đợt "trợ cấp thảm họa" cho những người làm nghề tự do, các gia đình có trẻ em... Nguồn tiền này thúc đẩy họ tìm kiếm các kênh đầu tư kiếm thu nhập trong bối cảnh khó tìm việc làm.

Thậm chí, khi có nhiều nhà đầu tư cá nhân tham gia, Chính phủ Hàn Quốc còn thay đổi nhiều quy định để thúc đẩy việc này. Kể từ đầu năm nay, FSS đã cho phép các nhà đầu tư cá nhân đấu giá đến ¼ tổng số cổ phiếu chào bán IPO, cao hơn 20% so với quy định của năm 2020.

Lo ngại bong bóng chứng khoán

Mặc dù được khuyến khích như vậy, các nhà chức trách vẫn khuyến cáo những người chọn cổ phiếu nên cẩn thận, cảnh báo rằng giá IPO cao không đảm bảo mức tăng trong dài hạn.

"Mặc dù giá IPO được cố định trên biên độ trên, nhưng nó không đảm bảo lợi nhuận cao sau khi niêm yết", FSS cho biết trong phân tích thị trường IPO hồi tháng 2.

Cơ quan quản lý cho biết trong số 56 công ty có giá IPO vào năm 2020 được cố định ở mức trên - mức giá cao nhất trong phạm vi được đề xuất bởi các nhà quản lý chí dựa trên nhu cầu của nhà đầu tư tổ chức - cổ phiếu của tám trong số đó chốt phiên dưới giá IPO trong ngày giao dịch đầu tiên.

Chỉ số Kospi Index đã tăng 9,7% từ đầu năm đến nay và đạt kỷ lục 3.249,30 điểm trong phiên 10/5/2021. Nếu tính trong 1 năm qua, chỉ số này đã tăng 63,8%.

Nhà phân tích Park Seung Young của Hanwha Investment & Securities lo ngại rằng sự tham gia của quá nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ trong các đợt IPO là một điềm xấu cho thị trường vì nó phản ánh sự lạc quan trong quá khứ hơn là thực tế hiện tại. Ông Lee nhắc lại những ví dụ về vụ việc tương tự đã từng diễn ra trên thị trường vào năm 1988, khi Hàn Quốc đăng cai Olympic và năm 2000 với bong bóng cổ phiếu công nghệ.

“Các đợt IPO tạo gánh nặng cho thị trường với quá nhiều nguồn cung [cổ phiếu] và xu hướng lạc quan dẫn đầu bởi thanh khoản dồi dào chấm dứt khi thị trường [cầu] không còn đáp ứng được nguồn cung,” ông nói. Tuy nhiên, các nhà đầu tư nhỏ lẻ không quan tâm đến điều này.

Các nhà phân tích cho rằng các nhà đầu tư cần trở lại những điều cơ bản.

Đồng tình, Na Seung-doo, một nhà phân tích tại SK Securities, cảnh tỉnh: “Nếu bạn bị ảnh hưởng bởi sự hưng phấn, bạn có thể nhầm tưởng rằng bạn sẽ trúng số độc đắc với tất cả các công ty IPO. Đã đến lúc xem xét giá trị chính xác của các công ty sẽ được niêm yết”./.