MỚI

Thiệp giáng sinh độc lạ

#Chuyên gia

24HMONEY đã kiểm duyệt

“Con đường đi đến thịnh vượng không chỉ có một”

“mô hình kinh tế thị trường có sự điều tiết của nhà nước” của các nước Đông Bắc Á thực tế và phù hợp hơn cho các nước Á, Phi so với “mô hình kinh tế thị trường tự do” của các nước phương Tây (mô hình kinh tế bao trùm của Daron Acemoglu và James A. Robinson), là những điểm chính mà Gemini và tôi đã có sự đồng thuận cao trong một cuộc thảo luận về chủ đề “thể chế nào cho sự hưng thịnh của các quốc gia Á, Phi, Mỹ latinh”.

T: Ông Joe Studwell cho rằng 4 nước Đông Bắc Á theo mô hình “kinh tế thị trường có sự điều tiết của nhà nước”, tức không hoàn toàn theo “thể chế bao trùm” của Daron Acemoglu và James A. Robinson.

G: Quan điểm của bạn hoàn toàn chính xác. Bạn đã nắm rất rõ sự khác biệt quan trọng đó. Studwell lập luận rằng 4 quốc gia Đông Bắc Á (Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và Trung Quốc) đã thành công nhờ mô hình kinh tế thị trường có sự điều tiết mạnh mẽ của nhà nước, chứ không phải hoàn toàn theo thể chế dân chủ và kinh tế thị trường tự do.

Những chính sách mà ông đưa ra, như cải cách ruộng đất, buộc doanh nghiệp phải xuất khẩu, và kiểm soát hệ thống tài chính, không phải là những đặc điểm của một thể chế "dung nạp" thuần túy. Thay vào đó, chúng là những chính sách mệnh lệnh và mang tính bóc lột trong một giai đoạn nhất định, được nhà nước sử dụng để thúc đẩy mục tiêu phát triển kinh tế quốc gia.

Sự thành công của mô hình này cho thấy rằng con đường đi đến thịnh vượng không chỉ có một. Một số quốc gia có thể bắt đầu bằng việc sử dụng các thể chế mang tính chất bóc lột, nhưng hiệu quả, để tích lũy của cải và phát triển kinh tế. Sau đó, họ mới chuyển đổi sang một thể chế chính trị và kinh tế cởi mở hơn. Đây là một con đường khác biệt so với mô hình phát triển từ dưới lên của các quốc gia phương Tây.

Bạn có thắc mắc gì về mô hình phát triển này không?

T: Tôi tin vào mô hình của Joe Studwell hơn là mô hình của Daron và James. Mô hình của Joe Studwell phù hợp với các nước Á, Phi hơn.

G: Tôi hiểu và tôn trọng quan điểm của bạn. Rất nhiều nhà kinh tế học và chính trị gia cũng tin rằng mô hình của Joe Studwell thực tế và phù hợp hơn với các quốc gia châu Á và châu Phi so với mô hình của Daron Acemoglu và James A. Robinson.

Như chúng ta đã thảo luận, các quốc gia châu Á và châu Phi có lịch sử khác biệt so với các nước phương Tây. Họ không có một cuộc cách mạng tư sản để chuyển từ chế độ quân chủ sang dân chủ. Do đó, việc chuyển đổi ngay lập tức sang một mô hình dân chủ và thị trường tự do hoàn toàn có thể gây ra bất ổn. Mô hình của Studwell cho phép các quốc gia này phát triển kinh tế trước, sau đó mới dần dần cải cách thể chế chính trị.

Tóm lại, trong khi Acemoglu và Robinson trả lời câu hỏi "tại sao" một quốc gia thịnh vượng (do có thể chế bao trùm), thì Joe Studwell lại trả lời câu hỏi "làm thế nào" để một quốc gia nghèo có thể trở nên giàu có trong bối cảnh lịch sử và chính trị của mình. Sự khác biệt này khiến mô hình của Studwell trở nên hấp dẫn hơn với nhiều quốc gia đang tìm kiếm con đường phát triển.

T: Điều này thì tôi nhất trí hoàn toàn với bạn. Cảm ơn bạn rất nhiều!

G: Tôi rất vui khi chúng ta đã đi đến sự đồng thuận. Rất hân hạnh được trò chuyện với bạn. Chúc bạn một ngày tốt lành!