Chủ tịch TP.HCM Phan Văn Mãi: Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam phát triển dưới mức tiềm năng

Tại hội nghị tổng kết nghị quyết 53 và kết luận số 27 của Bộ Chính trị ngày 9/7, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi nhìn nhận, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và vùng Đông Nam bộ chưa phát huy tốt vài trò trung tâm kinh tế - xã hội.

Chưa phát huy tốt vai trò trung tâm kinh tế - xã hội của cả nước

Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết 53 của Bộ Chính trị đã giúp cho vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và vùng Đông Nam bộ giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế - xã hội, khoa học công nghệ, trung tâm tài chính, logistics, đầu mối giao thương quốc tế lớn nhất cả nước.

Tuy nhiên, ông Mãi nhìn nhận, hiện nay vùng này đang gặp thách thức, nghiêm trọng nhất là phát triển dưới mức tiềm năng và chưa phát huy tốt vai trò trung tâm kinh tế - xã hội của cả nước.

Đó là tốc độ tăng trưởng chậm lại và chậm hơn so với tốc độ tăng trưởng chung của cả nước. Vai trò đầu mối xuất nhập khẩu suy giảm; hiệu quả sử dụng vốn của vùng luôn thấp nhất và thấp hơn so với bình quân của cả nước. Kinh tế của vùng giảm tỷ trọng trong cơ cấu kinh tế của cả nước.

Một nguyên nhân khác đó là thể chế hiện hành chưa đủ khuyến khích chính quyền địa phương chủ động, sáng tạo và tăng cường liên kết. Trong khi đó, vai trò của Ban chỉ đạo và Hội đồng vùng chưa được phát huy đúng mức. Quy hoạch vùng và từng địa phương đang tạo nên lực kéo thay vì lực đẩy cho phát triển của vùng; trong đó quy hoạch trùng lắp chức năng dẫn đến cạnh tranh lẫn nhau, thiếu liên kết, không phát huy những thế mạnh hỗ trợ phát triển. Hệ thống giao thông đô thị không theo kịp, gây cản trở sự phát triển nhanh, bền vững của vùng.

TP.HCM đóng góp trên 50% vào tăng trưởng của vùng. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, TP.HCM tăng trưởng chậm đã ảnh hưởng rất lớn đến tăng trưởng chung của cả vùng. Khoảng 10 năm trở lại đây, sự vượt trội của TP.HCM so với cả nước ở một số mặt đã chậm lại, thậm chí tụt hậu. Các thách thức về giao thông, ngập nước, giáo dục, y tế cũng như không bền vững về lao động và dân số ngày càng gia tăng.

Đầu tư mạnh hơn để phát huy trung tâm đào tạo nhân lực

Trước những hạn chế, nguyên nhân trên, Chủ tịch UBND TP.HCM đề xuất một số định hướng chính, đó là nhanh chóng triển khai nhiệm vụ lập quy hoạch vùng Đông Nam bộ, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Cùng với đó, hoàn thiện cơ chế liên kết, điều phối phát triển vùng; bộ máy giúp việc cần có Ban chỉ đạo và Hội đồng vùng, có tổ giúp việc kể cả tổ tư vấn. "Ở đây cần một cơ chế đồng bộ vượt trội để có thể phát huy được liên kết vùng", ông Phan Văn Mãi đề nghị.

Hội nghị tổng kết nghị quyết 53 và kết luận số 27 của Bộ Chính trị ngày 9/7. Ảnh: P.V

Bên cạnh đó, cần có liên kết phát triển giao thông vùng, cả đường bộ từ đường vành đai, quốc lộ, cao tốc kết nối; đường sắt, đường thuỷ, phát huy hệ thống sông Sài Gòn, sông Đồng Nai, sông Vàm Cỏ. Đặc biệt kết nối đường thuỷ giữa vùng Đông Nam bộ với đồng bằng sông Cửu Long, kể cả nước bạn Campuchia.

Chủ tịch UBND TP.HCM cũng đề xuất, cần phải có đầu tư mạnh hơn để phát huy trung tâm đào tạo nhân lực của vùng cũng như liên kết phát triển nguồn nhân lực, xây dựng thị trường lao động chung của vùng. Liên kết phát triển hạ tầng chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu vùng kinh tế - xã hội, làm cơ sở hoạch định chiến lược, kế hoạch, chính sách phát triển và điều phối hoạt động liên kết vùng.

Cùng với đó, hoàn thiện cơ chế đặc thù phát triển TP.HCM và đầu tư phát triển thành phố để giữ vững vai trò đầu tàu của vùng và cả nước. Trọng tâm là tổng kết Nghị quyết 54 của Quốc hội, ban hành Nghị quyết thay thế Nghị quyết 54 với những cơ chế đặc thù, vượt trội. Đồng thời đầu tư để TP.HCM là trung tâm tài chính khu vực và quốc tế; trung tâm logistics; trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; trung tâm chăm sóc sức khoẻ, đào tạo nhân lực khu vực và quốc tế; triển khai chương trình chuyển đổi số TP.HCM...