Chi phí đầu vào tăng cao, người nuôi heo e dè khi tái đàn

Hiện chi phí vật tư đầu vào, nhất là giá thức ăn chăn nuôi vẫn tăng cao khiến người chăn nuôi heo gặp nhiều khó khăn, không mặn mà tái đàn vì lo rủi ro thua lỗ.

Người nuôi heo bất an

Từ vài tháng nay, giá heo hơi tăng cao nhưng đa số người chăn nuôi ở thủ phủ nuôi heo xã Ngọc Lũ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam không dám tái đàn, đầu tư chăn nuôi. Hầu hết nông dân chỉ đầu tư mua heo loại 70-80kg về nuôi vỗ béo trong hơn 1 tháng rồi bán thu lời. Nguyên nhân được người dân cho biết vì giá heo con và thức ăn chăn nuôi quá cao, nếu đầu tư nuôi từ nhỏ sẽ không có lãi.

Chia sẻ trên VTC News, ông Nguyễn Văn Quy, thôn 5, xã Ngọc Lũ, huyện Bình Lục cho biết, cũng như nhiều gia đình khác, ngoài cấy lúa hai vụ, trong chuồng nhà ông lúc nào cũng có từ 70 đến 100 con heo từ 80- 120kg/con. Bình quân mỗi tháng, gia đình ông xuất bán được khoảng 20 con heo thịt, thu nhập tương đối ổn định.

Ông Quy chia sẻ, ông mua loại heo khoảng 80kg về nuôi vỗ béo, mỗi con giá khoảng 5.700.000 đồng, nuôi khoảng 1,5 tháng hết 4 bao cám loại 25kg, giá 380.000 đồng/bao, hết 1.520.000 đồng đến lúc xuất chuồng, heo sẽ đạt khoảng 1,4 tạ/con, với giá bán tại chuồng là 67.000đồng/kg, sẽ cho thu là 9.380.000 đồng, trừ chi phí gồm 5.700.000 giống và 1.520.000 cám, cả công mỗi con lãi được khoảng 2,4 triệu đồng.

Còn ông Nguyễn Văn Vụ, thôn 5, xã Ngọc Lũ cho biết, trước đây trong chuồng gia đình ông lúc nào cũng có hơn 200 con heo. Trong 3 năm từ 2017 - 2019, gia đình ông cũng mất trắng hơn 250 triệu tiền nuôi heo. Vì sống bằng nghề nông và chăn nuôi heo nhiều năm nay, nhưng nay dù giá heo hơi đắt, chăn nuôi có lãi nhưng gia đình ông cũng chỉ dám nuôi 20 con, trọng lượng hiện cũng đạt khoảng 70 đến 80kg/con. Đây là số heo ông nuôi để gây làm heo mẹ rồi nhân đàn chứ không phải heo thịt.

“Giá heo giống từ 5 - 7kg/con có giá tới 3,5 triệu đồng nên không dám đầu tư. Đặc biệt là heo không rõ nguồn gốc nên càng không dám mua về nuôi. Mặt khác, trước đây các đại lý thường bán thức ăn chăn nuôi chịu cho các gia đình. Nay do hàng nghìn hộ gia đình nợ các đại lý với số tiền lên đến vài chục tỷ đồng nên không đại lý nào dám đầu tư. Bên cạnh đó, vì nợ cũ chưa trả nên không ngân hàng nào cho vay để tái đàn”, ông Vụ than thở.

Ông Trần Văn Chung, Phó Chủ tịch UBND xã Ngọc Lũ cho biết, trước năm 2019, Ngọc Lũ có 5 thôn với 2.300 hộ gia đình thì có đến 1.600 hộ nuôi heo với tổng đàn hơn 100.000 con. Khi heo rớt giá từ 60.000đồng/kg hơi xuống còn 17.000 đồng/kg hơi thì mỗi con nuôi từ nhỏ đến khi xuất bán lỗ 3 triệu đồng. Đây là số tiền quá lớn mà người dân ở Ngọc Lũ phải gánh chịu. Khắc nghiệt hơn, khi giá heo chưa kịp hồi phục thì lại xuất hiện dịch tả lợn Châu Phi, khiến người dân càng trở nên điêu đứng, cụt hết nguồn vốn, nợ nần chồng chất nên không thể tái đàn.

Ông Chung nói, hiện giá heo hơi đang cao, có giá tại cửa chuồng lên đến 65-67.000 đồng/kg, nếu có heo thịt bán tại thời điềm này, người chăn nuôi thu lãi 2/3, nhưng cũng không có để bán và không dám đầu tư để tái đàn. Bởi ngoài nỗi lo giá cả bấp bênh, dịch bệnh có thể xảy ra bất thường, giá heo giống quá cao lại khan hiếm, nếu có cũng không rõ nguồn gốc nên người dân không dám đầu tư. Bên cạnh đó, các đại lý thức ăn chăn nuôi không bán chịu.

"Người dân cũng hết vốn, trong khi ngân hàng không cho vay vì nợ cũ chưa thể trả được. Xã cũng đang tiến hành phát tiền hỗ trợ của Nhà nước cho các hộ chăn nuôi bị ảnh hưởng bởi dịch tả lợn Châu Phi với số tiền hơn 10 tỷ đồng. Hiện cả xã cũng chỉ còn 100 hộ nuôi với số lượng từ vài chục con trở xuống và 10 hộ nuôi từ hơn 100 con trở lên, giảm hơn 80% so với trước”, ông Trần Văn Chung cho biết.

Giá thức ăn chăn nuôi vì sao chưa giảm?

Thức ăn chăn nuôi là một trong những mặt hàng tăng giá liên tục và tăng rất mạnh. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2022 đến nay, giá thức ăn chăn nuôi đã tăng giá 6 lần và chưa giảm một lần nào. Nhận định về thị trường thời gian qua, đại diện Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai đánh giá: “Mật độ tăng giá cám quá dày đặc, tính bình quân từ đầu năm 2022 đến nay, trung bình mỗi tháng có một lần điều chỉnh tăng giá. Dù Chính phủ đã có nhiều giải pháp kéo giảm vật giá, nhưng nếu giá thức ăn chăn nuôi không giảm thì giá heo hơi cũng khó giảm thêm được nữa vì hiện nay thức ăn chăn nuôi chiếm đến 80% chi phí sản xuất, giá xăng dầu chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ”.

Trả lời trên báo Thanh Niên, các doanh nghiệp thức ăn chăn nuôi đều cho biết nguyên nhân tăng là do giá nguyên liệu nhập khẩu đầu vào để sản xuất liên tục tăng trong thời gian qua, nguồn nhập khẩu bị hạn chế, nếu không tăng giá sản phẩm bán ra, doanh nghiệp sẽ bị thua lỗ.

Thực tế, thức ăn chăn nuôi trong nước hiện nay lại đang phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu từ nước ngoài 80 - 90%, trong đó có những nguồn không thể thay thế được trong nước như lúa mì, đậu tương, và thậm chí là bắp. Đại diện Công ty Chăn nuôi C.P VN cho biết: “Chúng tôi đã từng liên kết với các vùng trồng bắp ở Sơn La, Đắk Lắk… để hỗ trợ thu mua bắp nguyên liệu, tuy nhiên chất lượng bắp sản xuất trong nước lại không đạt tiêu chuẩn, trong đó quan trọng nhất là kết quả kiểm định còn tồn dư một số độc tố trong quá trình sản xuất. Chính vì vậy việc dùng nguyên liệu trong nước để thay thế vẫn còn nhiều mặt hạn chế”.

Trong khi đó, giá các loại nguyên liệu thức ăn chăn nuôi như bắp, đậu tương, lúa mì, bột cá…lại đang có nhiều dấu hiệu bất ổn về nguồn cung. Đơn cử Pháp, nước sản xuất ngũ cốc lớn nhất EU đang đối mặt với hạn hán làm sụt giảm sản lượng khoảng 18,5% so với năm 2021. 2 thị trường Argentina và Brazil, nơi VN nhập khẩu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi lớn nhất cũng đang gặp những vấn đề về thời tiết. Đó là tình hình khô hanh và sương giá tại miền trung Brazil đang gây ảnh hưởng sản lượng bắp, và tiến độ thu hoạch bắp niên vụ 2022 của Argentina cũng chậm hơn so với dự kiến.

Một doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi tại Bình Dương chia sẻ: “Với những nguyên nhân về thời tiết nói trên, giá ngũ cốc thế giới vừa mới có dấu hiệu giảm vào tháng trước thì hiện nay đã tăng trở lại. Cụ thể, tại phiên giao dịch ngày 8/8, hợp đồng đậu tương kỳ hạn tháng 11/2022 đã tăng lên mức 14,19 USD/giạ (tương đương 36 lít); ngô kỳ hạn tháng 12 tăng lên mức 6,06 USD/giạ... Giá bắp, đậu tương và lúa mì Mỹ cũng tăng do dự báo thời tiết nóng và khô trong tháng 8, là tháng quan trọng trong quá trình sinh trưởng của cây”.

Theo thống kê, nguồn cung cấp bắp nhập khẩu về VN trong tháng 8 đạt thấp, chỉ quanh 600.000 tấn do một số tàu chở hàng bị trễ sang tháng 9. Giá bắp trong nước cũng tăng cao, miền Bắc 8.900 đồng/kg, miền Nam 8.000 đồng/kg. Một chuyên gia lĩnh vực chăn nuôi tiết lộ, nguồn cung bắp hiện đang nhập khẩu về VN ít hơn do các doanh nghiệp sợ rủi ro, tồn kho thương mại ở mức thấp, giá nội địa dễ biến động nếu giá thế giới biến động mạnh.

Dự đoán về diễn biến giá cả nguyên liệu thức ăn chăn nuôi trong thời gian tới, một lãnh đạo Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai nhận định: “Chính phủ hiện nay đang nỗ lực kéo giảm vật giá thực phẩm tiêu dùng, trong đó kiểm soát chặt khâu trung gian, phân phối, vận chuyển, đầu cơ…Riêng khâu sản xuất hiện nay có những khó khăn mà không thể giải quyết ngay được, đó chính là giảm chi phí sản xuất, vì thức ăn chăn nuôi phụ thuộc nguồn nguyên liệu nhập khẩu. Đối với việc giảm giá xăng dầu, nó chỉ có ý nghĩa tác động tức thời trong khâu phân phối, còn đối với việc nhập khẩu nguyên liệu thì hầu như đều do các đối tác nước ngoài chi phối từ việc cung cấp hàng hóa, nguyên liệu đến phương tiện vận chuyển... Do đó rất khó kéo giảm được giá thức ăn chăn nuôi từ đây đến cuối năm”.