Châu Âu chia rẽ trong kế hoạch đưa ra các biện pháp tiếp theo trừng phạt Nga

Trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh giữa các nhà lãnh đạo EU tuần này, Liên minh châu u đang chia rẽ trong việc tiến hành những động thái trừng phạt Nga tiếp theo.

Châu Âu chia rẽ về biện pháp trừng phạt Nga

Sau khi thông qua và áp đặt một loạt biện pháp trừng phạt chưa từng có nhằm vào Moscow chỉ trong một vài tuần, EU hiện đang chia rẽ về các biện pháp tiếp theo mà liên minh này có thể thực hiện với Nga.

Một số quốc gia, chẳng hạn như Đức, ủng hộ việc tạm dừng trừng phạt để đánh giá tác động của các lệnh trừng phạt trước đó và khắc phục những thiếu sót. Tuy nhiên, những nước khác như Ba Lan và các quốc gia vùng Baltic lại cảnh báo việc dừng trừng phạt có thể bị coi là EU đã dừng gia tăng sức ép lên Nga nhằm chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine.

"Châu Âu không thể thể hiện sự mệt mỏi khi cuộc chiến ở Ukraine vẫn chưa kết thúc. Chúng ta không thể dừng áp đặt các biện pháp trừng phạt", Ngoại trưởng Litva Gabrielius Landsbergis nói với báo giới ngày 21/3 trong cuộc gặp với những người đồng cấp EU ở Brussles.

Cho tới nay, các nước EU vẫn chưa thể nhất trí về việc liệu có tiến hành động thái mạnh mẽ tiếp theo như cấm nhập khẩu dầu mỏ của Nga hay không, bất chấp lời kêu gọi từ Ba Lan và các nước vùng Baltic.

Cả Mỹ và Pháp đều cho rằng Moscow sẽ đối mặt với các lệnh trừng phạt lớn nếu nếu sử dụng các vũ khí không theo quy ước trong cuộc chiến ở Ukraine. Dù vậy, Cao ủy về chính sách an ninh và đối ngoại của EU Josep Borrell đã hạ thấp kỳ vọng các biện pháp trừng phạt mới sẽ được thông qua trong Hội nghị Thượng đỉnh tuần này.

"Các nhà lãnh đạo sẽ một lần nữa cân nhắc về những gì chúng ta có thể tiến hành liên quan đến các lệnh trừng phạt. Tôi không nghĩ sẽ có một quyết định chính thức về gói trừng phạt mới", ông Borrell nói.

Hai nguồn tin thân cận cũng đã nhận định với CNBC rằng EU không thể áp đặt lệnh cấm vận dầu mỏ Nga ngay lập tức mặc dù Mỹ đã quyết định thực hiện lệnh hạn chế trên vào đầu tháng này. Năm 2020, dầu mỏ Nga chiếm 25% lượng dầu mỏ mà châu Âu nhập khẩu.

Trong khi Ba Lan và các nước vùng Baltic ủng hộ mạnh mẽ việc hạn chế mua dầu mỏ Nga thì các quốc gia khác, đáng chú ý nhất là Đức và Hungary lại bày tỏ quan ngại về việc động thái trên sẽ ảnh hưởng tới giá dầu.

"Chỉ có số ít các quốc gia ủng hộ cấm vận dầu mỏ", một quan chức EU giấu tên tiết lộ với CNBC.

Quan chức EU giấu tên thứ hai thì cho rằng: "Việc thảo luận vẫn sẽ tiếp tục nhưng chưa có quyết định nào được đưa ra trong tuần này trừ khi Tổng thống Putin hành động mạnh tay hơn".

Trong khi các nước châu Âu thảo luận về những bước đi tiếp theo, Ủy ban châu Âu đang chuẩn bị gói trừng phạt thứ năm để nó có thể được thông qua nhanh chóng nếu cần thiết.

Vì sao EU chưa thể cấm vận hoàn toàn dầu mỏ Nga?

Những biện pháp trừng phạt mà châu Âu có thể áp đặt lên Nga là bổ sung 2 ngân hàng lớn của Nga gồm Sberbank và Gazprombank vào danh sách các tổ chức bị cấm tiếp cận hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT. Các chính phủ EU cũng đã đưa ra những đề xuất của mình. Ba Lan kêu gọi cấm hoàn toàn các hoạt động thương mại với Nga. Những quốc gia khác như Đan Mạch đang tăng cường đưa ra những hạn chế nghiêm ngặt hơn đối với việc tàu Nga tiếp cận các cảng biển châu Âu.

Tuy nhiên, những câu hỏi lớn vẫn chưa được trả lời, trong đó có việc liệu gói trừng phạt mới có bao gồm lệnh hạn chế nhập khẩu năng lượng Nga hay không. Brussels đang cân nhắc đến lệnh cấm nhập khẩu dầu mỏ như một bước đi đầu tiên nhằm khiến Nga giảm đi nguồn thu từ năng lượng, song một số quốc gia EU khác lo ngại Nga sẽ phản ứng động thái trên bằng cách cắt hoàn toàn nguồn cung khí đốt sang châu Âu.

Một nhà ngoại giao EU bày tỏ hy vọng vào tháng 6/2022, EU sẽ có đủ nguồn năng lượng thay thế để cân nhắc nghiêm túc đến việc cấm vận dầu mỏ Nga. Mặc dù vẫn chưa có khung thời gian nào được nhất trí nhưng các nước EU đều có những mục tiêu khác nhau. Đức và Hà Lan cho biết EU phụ thuộc vào dầu mỏ và khí đốt của Nga do đó không thể cắt hoàn toàn những nguồn cung này ngay lập tức.

"Câu hỏi cấm vận dầu mỏ không phải câu hỏi liệu chúng ta muốn hay không mà là câu hỏi chúng ta phụ thuộc vào nó như thế nào. Đức đang nhập khẩu rất nhiều dầu mỏ Nga và cũng có các nước thành viên khác không thể dừng nhập khẩu dầu mỏ trong ngày một ngày hai", Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock nhận định với báo giới.

Trước đó, điện Kremlin cảnh báo lệnh cấm nhập khẩu dầu Nga mà một số nước châu Âu đang cân nhắc sẽ có tác động trực tiếp tới tất cả các bên.

Người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng, lệnh cấm vận dầu mỏ Nga "là quyết định sẽ 'đánh vào' tất cả mọi người”.

"Lệnh cấm này sẽ có tác động vô cùng nghiêm trọng đến thị trường năng lượng thế giới và có tác động rất tiêu cực đến sự cân bằng năng lượng của châu Âu". Ông Peskov cũng cho rằng Mỹ chịu ảnh hưởng bởi lệnh cấm trên ít hơn so với châu Âu.

Ngày 21/3, Ngoại trưởng Hungary Péter Szijjártó cũng cảnh báo sẽ ngăn chặn các lệnh trừng phạt liên quan đến năng lượng.

"Chúng tôi sẽ không ủng hộ các biện pháp trừng phạt có thể gây rủi ro về nguồn cung năng lượng cho Hungary".

Một yếu tố khác cũng đang phủ bóng lên việc ra quyết định của EU là câu hỏi các biện pháp trừng phạt trên sẽ kéo dài bao lâu. Trong khi thời gian và kết quả của cuộc chiến ở Ukraine vẫn chưa rõ thì các nước châu Âu sẽ phải tính tới việc bất kỳ biện pháp trừng phạt nào mà họ thực hiện có thể sẽ có hiệu lực trong một vài năm. Vì thế, đó sẽ là một vấn đề đặc biệt nan giải nếu thực hiện các biện pháp trừng phạt về năng lượng bởi việc này sẽ khiến châu Âu phải trải qua mùa đông lạnh giá đầy khó khăn./.