'Cha đẻ' thiết kế đô thị Linh Đàm: Nhiều người muốn thu hồi danh hiệu đô thị mẫu

Linh Đàm là một trong hai khu đô thị kiểu mẫu được Bộ Xây dựng công nhận, sau hơn 20 năm, Linh Đàm không được quản lý quy hoạch đến nơi đến chốn nên biến tướng đồ án, méo mó...

Chia sẻ ở Tọa đàm “Phát triển các khu đô thị: Thực trạng và Xu hướng”, ông Đỗ Viết Chiến, Nguyên Cục trưởng Cục Phát triển đô thị; Tổng Thư ký Hiệp Hội Bất động sản Việt Nam cho hay: “Linh Đàm có thể coi như tác phẩm đầu tay khi tôi về Hà Nội đầu năm 1990 - 1992. Thời đó, nó có tên Khu Dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm. Hơn 184 hecta thì có đến 74 hecta dành cho quy hoạch mặt nước, hồ Linh Đàm có hình móng ngựa. Chính dự án hồ Linh Đàm năm 1994 sau đó đã được giải thưởng kiến trúc quốc gia và giải thưởng Thăng Long của Hà Nội, khi đó là đứa con tinh thần tôi gửi gắm rất nhiều tâm tư vào tác phẩm này”.

Nguyên Cục trưởng Cục Phát triển đô thị cho biết, Linh Đàm ban đầu là khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở, khi đó phải trích ra một khu đất ở Đại Từ, phía đuôi vành đai 3 để dành cho số lượng nhỏ cư dân ở khi giải phóng mặt bằng. Cái chính là khu dịch vụ tổng hợp, mục tiêu tạo ra khu vui chơi giải trí cho cư dân toàn bộ khu vực phía Nam.

Sau hơn 20 năm, Linh Đàm không được quản lý quy hoạch đến nơi đến chốn nên biến tướng đồ án, méo mó...

“Lúc đó chúng tôi không hề muốn đưa nhà ở vào như bây giờ. Từ lúc đề xuất không có cư dân ở trong khu vực bán đảo đến bây giờ, chỉ riêng một miếng đất con con mà có đến 12 tháp, phá vỡ hết quy hoạch…”, ông Chiến nói.

Cũng theo Nguyên Cục trưởng Cục Phát triển đô thị, Linh Đàm là một trong hai khu đô thị kiểu mẫu được Bộ Xây dựng công nhận, sau hơn 20 năm, Linh Đàm không được quản lý quy hoạch đến nơi đến chốn nên biến tướng đồ án, méo mó đến mức độ không thể nhận ra cái thú vị của nó nữa.

“Cho đến giờ nhiều người muốn thu hồi danh hiệu đó lại, không còn đô thị kiểu mẫu nữa thì cũng phải thu hồi, điều này phải nói là rất buồn. Một tác phẩm kiến trúc dù dưới dạng nhỏ nhất là một công trình cũng là để đời nữa là một khu đô thị mới thì phải tồn tại hàng trăm năm. Nhưng rất tiếc chỉ có mấy chục năm đã không còn nhìn ra hình hài ban đầu của nó, đó chính là một trong những thực trạng đau buồn”, ông Chiến cho biết thêm.

Trước thực trạng ấy, ông Chiến cho rằng, lỗi không phải do các nhà quy hoạch vì trong Luật quy hoạch đô thị thì 3 nội dung lớn mà Chính phủ yêu cầu là lập đồ án quy hoạch để được phê duyệt, làm cơ sở để tổ chức thực hiện trong thực tiễn. Thứ hai là tổ chức thực hiện quy hoạch và thứ ba quản lý phát triển đô thị quy hoạch. Hai vấn đề sau là có vấn đề.

“Linh Đàm chỉ là một ví dụ mà còn rất nhiều khu đô thị khác rơi vào tình trạng này, lỗi do khâu quản lý cuối cùng – phát triển khu đô thị theo quy hoạch là đang có vấn đề. Định hướng quy hoạch ban đầu một đằng nhưng quá trình tổ chức thực hiện thông qua những lần điều chỉnh cục bộ quy hoạch lại làm méo mó hết. Đây là vấn đề tồn tại không chỉ ở Hà Nội mà các đô thị lớn như TP HCM cũng vậy. Nếu mình tìm được nguyên nhân như vậy rồi thì chữa trị cũng phải bắt nguồn từ nguyên nhân này”, Nguyên Cục trưởng Cục Phát triển đô thị nhấn mạnh.

Ngoài ra, ông Chiến cũng cho biết, trong suốt quá trình phát triển, nhìn lại mới thấy nhiều bất cập. Bên cạnh những khu đô thị mới hiện đại, vẫn xuất hiện những khu dân cư, những khu làng xã.

Bên cạnh đó, thực trạng phát triển các khu đô thị không đi kèm với phát triển hạ tầng dẫn đến các nhà đầu tư khi xây dựng chỉ chú trọng đến hạ tầng các khu đô thị mà nhà đầu tư làm, trong khi hạ tầng xung quanh chưa phát triển kịp.

Sau năm 2006, Nghị định 02 của Chính phủ về khu đô thị mới được ban hành. Đô thị mới khác hẳn với đô thị. Hành chính là thị xã, thị trấn, về góc độ đô thị thì nó là đô thị đặc biệt. Hà Nội với TP Hồ Chí Minh coi là đô thị đặc biệt. 19 đô thị loại 1 và khoảng 24 đô thị loại 2. Tổng số đô thị từ loại I đến hết loại IV chỉ khoảng 30%, còn lại là đô thị các loại khác.

“Ngày hôm qua vẫn con trâu, cái cày, lập tức thành đô thị. Đó không phải do các nhà quy hoạch mà do khâu tổ chức thực hiện có vấn đề. Khi Chính phủ ban hành Nghị định 02, nhiều thay đổi cần phải được làm rõ. Nhiều người nói khu nhà ở với khu đô thị nhưng lại không phân biệt được giữa hai loại hình này. Khu đô thị mới chỉ từ năm 2006 Chính phủ mới ban hành. Như vậy, đô thị với khu đô thị là hai loại hình khác hẳn nhau”, ông Chiến nói.

Cũng theo ông, khu đô thị hiện nay không quy định về quy mô bao nhiêu, vì thế rất tùy tiện; 5 - 7 hecta, hay 20 hecta hay thậm chí 300 hecta, diện tích bao nhiêu là đủ? Trong khi đó theo quy định cần phải đảm bảo đủ hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật….