Cần ràng buộc trách nhiệm và có chế tài xử lý Dự án metro Nhổn - ga Hà Nội 

Góp ý về đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án metro Nhổn - ga Hà Nội của UBND TP. Hà Nội, Bộ Giao thông vận tải cho rằng cần tính toán kỹ lưỡng, cam kết ràng buộc trách nhiệm và đưa ra chế tài xử lý để tránh trường hợp phải tiếp tục gia hạn tiến độ nhiều lần...

Bộ Giao thông vận tải vừa có văn bản tham gia ý kiến về đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án metro Nhổn - ga Hà Nội của UBND TP. Hà Nội.

Trong công văn đóng góp ý kiến, Bộ Giao thông vận tải cơ bản đồng thuận với đề xuất của UBND TP. Hà Nội đề xuất tại Tờ trình số 330/TTr-UBND gửi Thủ tướng Chính về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án metro Nhổn - ga Hà Nội vào đầu tháng 10.

“Với những khó khăn, vướng mắc và thực tế đang triển khai, việc xem xét điều chỉnh thời gian thực hiện dự án là cần thiết để tiếp tục triển khai, sớm đưa vào vận hành khai thác”, Bộ Giao thông vận tải nêu quan điểm.

Tuy nhiên, "dự án đã gia hạn 2 lần nên UBND TP. Hà Nội cần tính toán kỹ lưỡng các yếu tố, có cam kết ràng buộc trách nhiệm của các bên tham gia, chế tài xử lý để có thể hoàn thành dự án theo tiến độ gia hạn (năm 2027), tránh trường hợp phải tiếp tục báo cáo cấp có thẩm quyền gia hạn tiến độ", Bộ Giao thông vận tải nhìn nhận.

Bộ Giao thông vận tải cũng đề nghị UBND TP. Hà Nội cần rà soát, giải quyết dứt điểm các tồn tại liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, năng lực nhà thầu thực hiện gói thầu CP05 - các công trình kiến trúc depot (khu trung tâm điền khiển và bảo dưỡng, sửa chữa tàu) do Tổng công ty Xây dựng Hà Nội thực hiện.

Liên quan đến việc gia hạn hiệp định vay vốn với nhóm nhà tài trợ nước ngoài cho dự án, Bộ Giao thông vận tải cũng đề nghị UBND TP. Hà Nội tham khảo ý kiến của nhà tài trợ về việc gia hạn thời gian thực hiện dự án trước khi báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, chấp thuận.

Tất cả các hiệp định vay ODA cho dự án đều có thời hạn đến năm 2025, nên trong trường hợp tiến độ hoàn thành công trình được gia hạn, thì thời gian vay vốn cũng phải kéo dài đến hết năm 2029, thời điểm kết thúc bảo hành các hạng mục.

Hiện mới có Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) đồng ý gia hạn đến hết ngày 31/12/2029, trong khi 3 khoản vay từ Chính phủ Pháp, Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vẫn chưa có ý kiến đồng ý chính thức của nhà tài trợ.

Liên quan tổng mức đầu tư điều chỉnh, Bộ Giao thông vận tải cho hay theo bảng tính thuế VAT trong hồ sơ tổng mức đầu tư điều chỉnh, giá trị còn lại chỉ tính là 8%, tuy nhiên, theo khoản 1, Điều 3, Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 của Quốc hội về Chương trình Phục hồi và Phát triển kinh tế - xã hội chỉ giảm 2% thuế suất thuế VAT tính trong năm 2022.

Do vậy, UBND TP. Hà Nội căn cứ vào tiến độ triển khai chi tiết, rà soát lại bảng tính thuế VAT, bảo đảm phù hợp, bao gồm các giá trị đã giải ngân trong năm 2022.

Bên cạnh đó, hồ sơ sơ bộ tổng mức đầu tư điều chỉnh không có bảng tính dự phòng trượt giá đối với các hạng mục còn lại, lãi vay thời gian xây dựng. UBND TP. Hà Nội cần căn cứ vào tiến độ triển khai chi tiết (2009 - 2027) để tính toán chi tiết dự phòng trượt giá đối với các hạng mục còn lại, lãi vay thời gian xây dựng, bảo đảm phù hợp quy định pháp luật xây dựng, bố trí đủ vốn để hoàn thành công trình.

Ngoài ra, hồ sơ điều chỉnh báo cáo nghiên cứu tiền khả thi không có đánh giá sơ bộ hiệu quả kinh tê-xã hội và đánh giá tác động về môi trường, xã hội của dự án. Do đó, UBND TP. Hà Nội cần nghiên cứu bổ sung, phân tích đánh giá nội dung nêu trên, bảo đảm phù hợp quy định.

Trước đó, tại Tờ trình số 330/TTr-UBND, UBND TP. Hà Nội kiến nghị Chính phủ xem xét điều chỉnh tiến độ hoàn thành và tổng mức đầu tư dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội.

Cụ thể, thời gian thực hiện dự án được kéo dài thêm tới 5 năm, từ 2009 đến 2022 thành từ 2009 đến 2027, trong đó, UBND TP. Hà Nội đặt mục tiêu đưa vào khai thác, vận hành đoạn trên cao vào năm 2022; đưa vào khai thác, vận hành toàn tuyến vào năm 2027 và hoàn thành công tác bảo hành, quyết toán công trình vào năm 2029.

Cũng tại tờ trình trên, UBND TP. Hà Nội đề xuất nâng tổng mức đầu tư mới của dự án là 34.826 tỷ đồng, tương ứng tăng 1.916 tỷ đồng, trong đó, ngân sách thành phố tăng 3.895,93 tỷ đồng và giảm vốn vay ODA 1.979,93 tỷ đồng; đồng thời, xin gia hạn các hiệp định vay của dự án đến hết ngày 31/12/2029.