Cái bẫy khi định giá cổ phiếu- Định giá thế nào và định giá sao cho đúng?

Khi bước chân vào thị trường chứng khoán, tôi cũng như các bạn sẽ đặt ra câu hỏi làm thế nào để định giá cổ phiếu. Nào là định giá theo p/e hay p/b nhưng tại sao hiện nay có rất nhiều loại cổ phiếu có chỉ số p/e và p/b đều rất thấp so với những ngành nghề khác như là BĐS, chứng khoán....vvv. Mà dân tình không mặn mà.

Tôi có thể lấy VD như ngân hàng là nghành nghề có thể nói là khá là an toàn và tăng trưởng đều. Mà nói đến tăng trưởng,chắc nhiều bạn cũng hiểu được ý nghĩa của từ tăng trưởng quan trọng ntn đối với một doanh nghiệp, nó kiểu như là một lợi suất kép vậy. Tôi lấy VD như này cho bạn hiểu. Một cổ phiếu có p/e là 20 nhưng tốc độ tăng trưởng là 25% đều đặn mỗi năm so với cổ phiếu có p/e là 10 nhưng không có tốc độ tăng trưởng. Theo bạn thì cổ phiếu nào là rẻ và có khả năng thu hoàn vốn nhanh hơn? Tôi xin nói cho bạn đó là cổ phiếu có p/e là 20. Vì khi có tốc độ tăng trưởng thì cổ phiếu đó chỉ mất có 7.2 năm để thu hoàn vốn và đến năm thứ 10 thì nó đã sinh lợi nhuận gấp đôi so với cổ phiếu có p/e là 10 rồi. Tôi sẽ nói cách này cho các bạn dễ hình dung nhé: 2 công ty đều có vốn hóa là 2000 tỷ, nhưng cổ phiếu có p/e là 20+ tăng trưởng 25% sau 10 năm sẽ sinh ra lợi nhuận là 4000 tỷ còn cổ phiếu có p/e là 10 sau 10 năm sẽ có lợi nhuận là 2000 tỷ thôi. Vậy nên tại sao rất có nhiều người thích đầu tư dài hạn vào những cổ phiếu tăng trưởng.

Nghe đến đây bạn có thể thấy vô lý đúng không và sẽ đặt câu hỏi vì sao ngành ngân hàng vừa an toàn, có tăng trưởng,chỉ số p/e và p/b đều thấp mà không được ưa chuộng. Bạn có bao giờ đạt câu hỏi tại sao kim cương lại đắt không? Vì nó đẹp ư, chắc gì nó đã đẹp hơn so với các loại đá trang sức khác. Và tại sao kim cương đen lại đắt hơn trắng, tại vì đó chính là (hiếm). Cái gì càng hiếm và càng ít thì người ta sẽ trả giá càng cao mà thôi.

Bạn có thấy ngành bán lẻ trên TTCK Việt Nam được trả giá khá cao về chỉ số p/e và p/b rồi chứ, trong khi tôi đánh giá về mọi mặt thì ngành ngân hàng và bán lẻ là ngang nhau là đều có triển vọng phát triển trong dài hạn vì Việt Nam là đất nước đang trong đà phát triển. Vì hiếm và có thanh khoản vừa phải so với hàng tỉ cổ phiếu của ngành ngân hàng nên sẽ được trả giá cao hơn.

Nhưng nói đến đây bạn cũng đừng vội đi tìm những cổ phiếu có tính chất hiếm và có thanh khoản thấp mà đầu tư vì từ hiếm phải cộng thêm nhiều yếu tố khác, còn thanh khoản thấp quá không có người giao dịch thì nhà đầu tư chẳng mấy quan tâm đâu.

Nghe hết các chuyên gia các kiểu nhưng cũng chẳng ai có thể nói được công thức hoặc cách tính một cách rõ ràng cả. Vì trong đầu mỗi người có 1 tư duy khác nhau nên sẽ có cách định giá khác nhau. Nhưng sau đây tôi sẽ tôi sẽ trình bày cách định giá cổ phiếu theo tư duy của mình.Khi định giá cổ phiếu thì nên có những tiêu chí sau:

1: Công ty đó làm ngành nghề gì, có tiềm năng tăng trưởng trong tương lai không (tăng trưởng về quy mô,mở rộng và doanh thu lợi nhuận...vv)

2: Xem quá khứ cty đã từng làm ăn ra sao (doanh thu và lợi nhuận có tính ổn định hoặc tăng trưởng không hay lại năm có năm không)

3: Chỉ số Roe và Roa (chỉ số này cũng cực kì quan trọng vì nó sẽ đánh giá được cty làm ăn có hiệu quả và minh bạch không)

4: Ban lãnh đạo là người như thế nào

5: Ban lãnh đạo nắm giữ bao nhiêu cp và lượng cp trôi nổi ntn, thanh khoản giao dịch ra sao (Ban lãnh đạo nắm giữ càng nhiều càng tốt, thanh khoản giao dịch vừa phải là tốt nhất)

6: Xem công ty có định hướng phát triển gì không (ban lãnh đạo có định hướng đưa công ty mở rộng hay chỉ dậm chân tại chỗ)

7: Xem công ty có nợ lần nhiều không (Nếu nợ nhiều mà vào thời kì lãi cao là phải lưu ý xem mức độ ảnh hưởng đến lợi nhuận của công ty), cân đối kế toán có phù hợp và minh bạch không

8: Sau cùng là xem p/e và p/b ra sao (so sánh với những công ty cùng ngành nghề và rồi cùng cả thị trường nhưng phải phù hợp lãi suất hiện tại)

Có lẽ đối với nhiều người những tiêu chí trên là vẫn chưa đủ nhưng theo mình nó cũng phần nào bao quát để chúng ta định giá được một công ty ra sao rồi. Các bạn thử đánh giá công ty mình đang đầu tư và cho thang điểm, xem công ty mình được bao điểm nhé. Giả sử có 8 tiêu chí như trên, mỗi tiêu chí cho thăng điểm từ 1 đến 10 và max là 80đ nhé.

Trên đây cũng chỉ là quan điểm cá nhân của mình, muốn mọi người tham khảo,đóng góp ý kiến để có thêm góc nhìn về TTCK VN