BIS cảnh báo về các mối đe dọa đối với sự ổn định tài chính

Hôm thứ Hai (17/4), người đứng đầu Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) cảnh báo rằng, các nhà hoạch định chính sách cần từ bỏ kỳ vọng rằng họ có thể sử dụng các gói kích thích tài chính và tiền tệ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà không gây ra lạm phát hoặc bất ổn tài chính.

Agustín Carstens, Tổng giám đốc của BIS đã kêu gọi các chính phủ và ngân hàng trung ương ngừng tìm kiếm các biện pháp khắc phục nhanh chóng để thúc đẩy nền kinh tế mỗi khi suy thoái kinh tế xảy ra hoặc tăng trưởng chững lại, mà thay vào đó cần phải cải cách sâu hơn.

“Để tạo ra sự tăng trưởng bền vững và linh hoạt, không có cách nào khác là làm việc dựa trên nguồn cung của nền kinh tế. Chúng tôi biết cải cách cơ cấu là khó khăn về mặt chính trị, nhưng chúng tôi cũng biết rằng, không có bữa trưa nào miễn phí”, ông cho biết.

Ông Carstens cho rằng, các nhà hoạch định chính sách phần lớn phải chịu trách nhiệm về cuộc khủng hoảng lạm phát sau các gói kích thích khổng lồ được triển khai trong đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy nhu cầu trong khi nguồn cung bị hạn chế một cách giả tạo.

“Với lợi ích của nhận thức muộn màng, giờ đây rõ ràng là hỗ trợ chính sách quá lớn, quá rộng và quá lâu dài. Nhưng, đây chỉ đơn giản là đỉnh điểm của một thời gian dài mà các nhà hoạch định chính sách đã điều hành nền kinh tế quá nóng. Lạm phát ổn định đã thúc đẩy niềm tin rằng chính sách tiền tệ và tài khóa có thể xoa dịu mọi suy thoái kinh tế và kéo dài sự mở rộng mà không gặp nhiều hạn chế”, ông cho biết.

Ông cũng cho biết, nợ công gia tăng cùng với lãi suất thấp trong thời gian dài là “nguyên nhân gốc rễ” của những giai đoạn căng thẳng tài chính gần đây - chẳng hạn như sự sụp đổ của Silicon Valley Bank (SVB) và tình trạng hỗn loạn của Anh xung quanh các quỹ hưu trí.

Ông cho biết, ưu tiên trước mắt hiện nay là khôi phục sự ổn định về giá cả và điều này có thể có nghĩa là lãi suất cần phải duy trì ở mức cao hơn trong thời gian dài hơn ngay cả khi các chính phủ cảm thấy khó khăn khi chi phí trả nợ tăng lên.

Nhận xét của ông Carstens lặp lại những lời kêu gọi gần đây của IMF về việc các chính phủ phải kiềm chế vay nợ nhanh hơn, để giúp các ngân hàng trung ương chống lại lạm phát cao và bất ổn tài chính.

“Chính sách tài khóa cũng sẽ phải đóng vai trò của nó”, ông cho biết, đồng thời lập luận rằng, bằng cách kiềm chế chi tiêu, các chính phủ có thể làm giảm nhu cầu. Điều đó sẽ hạn chế rủi ro của tình trạng hỗn loạn tài chính vì chi phí vay tăng thêm là không cần thiết. Nó cũng sẽ khiến các chính phủ có nhiều hỏa lực hơn nếu họ cần can thiệp vào cuộc khủng hoảng khả năng thanh toán.

Vítor Gaspar, người đứng đầu chính sách tài khóa của IMF đã đưa ra những lập luận tương tự tại cuộc họp thường niên ở Washington vào tuần trước, và đưa ra cảnh báo rằng Mỹ và Trung Quốc đang làm gia tăng rủi ro gánh nặng nợ công của thế giới.

Ông Carstens nói rằng, ngoài cuộc chiến chống lạm phát trước mắt, thách thức lớn hơn sẽ là đặt cả chính sách tiền tệ và tài khóa trên một nền tảng ổn định hơn, bằng cách tránh xa các thiết lập cực kỳ lỏng lẻo trong những năm gần đây và tạo cho các nhà hoạch định chính sách nhiều cơ hội hơn để điều động khi các cú sốc xảy ra.

Ông cho biết, điều này có thể có nghĩa là khoan dung hơn với tình trạng lạm phát thiếu hụt liên tục từ các mục tiêu của ngân hàng trung ương, vì điều này sẽ làm giảm nhu cầu giữ lãi suất thấp bất thường trong thời gian dài, và do đó sẽ hạn chế các tác dụng phụ liên quan của rủi ro tích tụ trong nền kinh tế.

Điều đó cũng có nghĩa là làm nhiều hơn nữa để ngăn chính phủ bội chi, thông qua việc thiết kế các quy tắc tài chính và bằng cách trao cho các hội đồng tài chính độc lập mạnh tay hơn.