Bình Phước, Ninh Binh, Bắc Giang đề xuất làm sân bay: Bộ GTVT nói gì?

Về đề xuất xây dựng các sân bay tại tỉnh Ninh Bình, Bắc Giang, Hà Giang, Bộ GTVT cho biết, Bộ này đang lấy ý kiến tham gia của các Bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan về Quy hoạch sân bay.

Cụ thể, UBND tỉnh Ninh Bình đề xuất Bộ GTVT bổ sung một vị trí cảng hàng không vào Quy hoạch. Vị trí quy hoạch sân bay đặt tại huyện Kim Sơn hoặc huyện Yên Khánh. Cùng với đó, UBND tỉnh Hà Giang cũng muốn quy hoạch sân bay tại xã Tân Quang, huyện Bắc Quang theo tiêu chuẩn cảng hàng không quân sự cấp II và cấp 4C theo tiêu chuẩn hàng không dân dụng. Sân bay có diện tích khoảng 388 ha, trong đó phần dùng cho mục đích quân sự là 70 ha.

Đây cũng không phải là những tỉnh đầu tiên đề xuất quy hoạch sân bay. Trước đây, cũng đã có các tỉnh đề xuất quy hoạch sân bay như: Hà Tĩnh, Ninh Thuận, Bạc Liêu, Cao Bằng và Hà Nội đề xuất xây sân bay thứ 2.

Theo Chuyên gia kinh tế, PGS. TS Ngô Trí Long, câu chuyện các địa phương đua nhau xin xây Cảng hàng không, sân bay đã từng xảy ra hơn 10 năm trước, nay không ít sân bay hoạt động cầm chừng, mỗi ngày chỉ có 1 chuyến bay, rất lãng phí. Cả nước hiện có 23 sân bay, nhưng chỉ 6 - 7 sân bay hoạt động có lãi, số còn lại đều lỗ. Do đó, quy hoạch sân bay cần thực tế, theo nhu cầu thị trường, người dân..., vì đầu tư sân bay rất tốn kém.

PGS. TS Ngô Trí Long cho biết, dù đầu tư từ vốn Nhà nước hay tư nhân, nếu không hiệu quả đều lãng phí nguồn lực xã hội. Đất nước còn nghèo, cần sử dụng hiệu quả. Cũng cần tránh đề xuất làm sân bay vì mục đích khác, như để kích cầu và đẩy giá bất động sản. Hàng không là phương tiện đi lại xa xỉ, không phải đa số người dân đều tiếp cận được.

Đặc biệt, lãnh đạo tỉnh Bình Phước cũng đã tiến hành khảo sát vị trí để lấy ý kiến xin Thủ tướng cho xây sân bay lưỡng dụng tại huyện Hớn Quản để xây dựng sân bay Técníc trở thành sân bay phục vụ cả dân sự.

Thông tin từ Bộ GTVT cho biết, thực hiện Luật Quy hoạch, Bộ GTVT đang tổ chức lập Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống Cảng hàng không (sân bay) toàn quốc giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Theo đó, một trong những nhiệm vụ của Tư vấn lập quy hoạch là nghiên cứu hệ thống sân bay hiện hữu, nhu cầu vận tải bằng đường Hàng không, kinh nghiệm Quốc tế để xem xét, đề xuất bổ sung các sân bay mới cho phù hợp.

Đánh giá về tiêu chí đầu tư xây dựng sân bay mới, Bộ GTVT cho rằng, đối với các sân bay mới, căn cứ tính toán hiệu quả kinh tế, kinh nghiệm quốc tế, Tư vấn đưa ra 6 tiêu chí chính (22 tiêu chí chi tiết) về sự cần thiết và mức độ khả thi đối với sân bay mới, bao gồm: Nhu cầu sản lượng; Kinh tế xã hội (tăng GDP, việc làm, thúc đẩy du lịch); An ninh quốc phòng (chiến lược, dự phòng chiến lược); Khẩn nguy cứu trợ; Điều kiện tự nhiên (vùng trời, tĩnh không, thời tiết, đất đai); Cự ly bố trí (cự ly tới đô thị trung tâm, cự ly tới CHK lân cận).

Theo Bộ GTVT, dự thảo báo cáo Quy hoạch cuối kỳ, trên cơ sở phân tích và chấm điểm 22 tiêu chí chi tiết nêu trên, thì giai đoạn 2021- 2030, Tư vấn đề nghị không bổ sung sân bay mới so với hệ thống mạng sân bay đã được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định số 236/QĐ-TTg ngày 23/02/2018 (Theo nghiên cứu và so sánh của Tư vấn, giai đoạn đến năm 2030.

Với hệ thống 28 sân bay đã được Thủ tướng phê duyệt thì gần 96% dân số Việt Nam có thể tiếp cận được sân bay trong phạm vi 100km, cao hơn so với trung bình thế giới là 75%); giai đoạn đến năm 2050, tư vấn đề xuất bổ sung sân bay Cao Bằng.

Trên cơ sở dự thảo báo cáo cuối kỳ, hiện nay Bộ GTVT đang lấy ý kiến tham gia của các Bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan về Quy hoạch; đồng thời, Bộ GTVT đang chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, Tư vấn tổng hợp ý kiến đề xuất của các địa phương, nghiên cứu, rà soát để báo cáo Bộ GTVT xem xét, trình Hội đồng thẩm định Quy hoạch quyết định.

Trên thực tế, trong quy hoạch phát triển GTVT hàng không đến 2020, định hướng đến 2030 được Chính phủ phê duyệt năm 2018, trong 10 năm tới, cả nước có 28 cảng hàng không, gồm 15 cảng quốc nội và 13 cảng quốc tế.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều sân bay đã được đưa vào quy hoạch này song chưa được đầu tư xây dựng như Lai Châu, Sapa, Nà Sản, Phan Thiết, Quảng Trị, Rạch Giá.

Từ thực tế trên cho thấy: Một là, mặc dù các sân bay đều trong tình trạng thua lỗ, nhưng tỉnh nào cũng muốn xây dựng sân bay. Hai là, khi các tỉnh ồ ạt đầu tư hoặc đề xuất xây dựng sân bay, nơi có sân bay nội địa thì lại muốn mở rộng nâng cấp thành sân bay quốc tế.

Và lý do mà hầu hết các địa phương đưa ra là mở sân bay để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, phát triển du lịch. Có điều, hầu hết đều dựa trên sự cảm tính, không có cơ sở khoa học cũng như bài toán kinh tế cho các sân bay này hoạt động.