Bên trong ‘con tàu lượn’ Kodak: Lời cảnh báo cho nhà đầu tư F0 bỏ qua yếu tố cơ bản

Những pha tăng giảm đột ngột của Kodak như một lời cảnh báo cho những nhà đầu tư ngó lơ yếu tố cơ bản và tập trung vào những thông tin liên quan đến Covid-19.

Chỉ trong vòng 6 ngày giao dịch, những cú trồi lên, sụt xuống của cổ phiếu Eastman Kodak giúp những kẻ chiến thắng rủng rỉnh hàng triệu USD, nhưng cũng đánh bay túi tiền của những kẻ thua cuộc.

Giá cổ phiếu Kodak lần đầu tiên tăng mạnh trong ngày 27/07, vọt từ 2 USD lên tới 60 USD chỉ trong 2 phiên giao dịch nhờ những thông tin về việc Chính phủ cho vay 765 triệu USD để sản xuất các nguyên vật liệu dược phẩm tại các nhà máy Mỹ. Tuy nhiên, khi thực tế không đáp ứng đúng kỳ vọng, tâm lý lạc quan sẽ nhanh chóng biến mất và thay vào đó là ánh mắt hoài nghi, cổ phiếu cũng quay đầu giảm chóng mặt.

Đằng sau biến động đột ngột của Kodak là một chuỗi sự kiện: Những lời đồn thổi về thỏa thuận vay giữa Kodak và Chính phủ Mỹ trên mạng xã hội, Nhà Trắng họp báo nói về khả năng cho Kodak vay, các quyền chọn hoán đổi cổ phiếu của một vị giám đốc điều hành tại Kodak cũng như một vài thành viên hội đồng quản trị và cuối cùng là sự bối rối về thời điểm hoàn tất thỏa thuận. Kodak vẫn đang bị Ủy ban Giao dịch Chứng khoán Mỹ (SEC) và Ủy ban Quốc hội điều tra.

Nữ phát ngôn của Kodak cho biết Công ty không biết về vụ điều tra của SEC nhưng sẽ hợp tác với chính quyền.

Sự biến động tạo môi trường hoàn hảo cho làn sóng nhà đầu tư tay ngang – gọi vui là nhà đầu tư F0. Chính những trader này đổ vốn vào Overstock.com, Tesla và những công ty khác dựa trên niềm tin các công ty này có thể vượt qua cơn bão Covid-19 tốt hơn so với các đối thủ cạnh tranh hoặc thậm chí là hưởng lợi từ đó.

“Khi nhà đầu tư thấy điều gì liên quan tới Covid-19, họ lao vào như những con cá mập điên cuồng”, James Angel, Giảng viên tài chính tại Đại học Georgetown, nhận định về các nhà đầu tư nhỏ lẻ.

“Nhà đầu tư luôn luôn phải cẩn trọng với những cổ phiếu nổi lên nhất thời”, ông Angel nói thêm. “Những cổ phiếu nổi lên nhất thời tạo ra những giao dịch sôi động và những giao dịch ngày thường kết thúc không mấy tốt đẹp. Những người đuổi theo dạng cổ phiếu này rồi sẽ phải ôm cái túi rỗng”.

Đối với Jason Bulinski, Giám đốc đầu tư kiêm chuyên gia quản lý danh mục tại First Midwest Bank, đà tăng khủng của Kodak chính là cỗ máy tạo tiền nhanh chóng. Ông đã mua 162,000 cổ phiếu Kodak trong tháng 5/2020.

Cổ phiếu Kodak tăng gấp 3 trong giờ giao dịch trước khi mở cửa (premarket session) vào ngày 28/07. “Đây hẳn là một ngày tốt lành”, ông Bulinski cho biết trong email gửi tới nhóm đầu tư về cổ phiếu Kodak.

Tính trên giấy, vị chuyên gia đã thu về hơn gấp đôi so với khoản đầu tư ban đầu, nhưng vẫn chưa muốn bán. Ông Bulinski kỳ vọng cổ phiếu Kodak tăng vọt khi nhà đầu tư nhỏ lẻ nhảy vào.

Vị Giám đốc đầu tư tại First Midwest Bank đã đúng. Trong phiên 28/07, cổ phiếu Kodak vọt lên 7.94 USD/cp, từ mức 2.62 USD của ngày trước đó.

Ngay đêm hôm đó, Alex Olsen – một người làm trong ngành hàng không – đang theo dõi tin tức và nghe Tổng thống Trump chia sẻ chính quyền của ông dự định cho Kodak vay 765 triệu USD để hỗ trợ cho sự ra đời của Kodak Pharmaceuticals. Dưới góc nhìn của cư dân Florida 44 tuổi này, đây là thời khắc hoàn hảo để mua Kodak.

“Đây là lý do tại sao bạn đầu tư”, ông Olsen cho biết. “Tôi được lựa chọn giúp đỡ một công ty có thể cứu mạng của chúng ta và kiếm những khoản lời béo bở”.

Sáng hôm sau (29/07), cổ phiếu Kodak một lần nữa tăng phi mã. Olsen mua một lượng cổ phiếu ở mức giá 17 USD/cp, mua thêm ở mức 24 USD và mua lần thứ 3 ở mức 52.5 USD. Tổng cộng, ông mua 2,710 cổ phiếu với mức giá trung bình 35 USD/cp, tương ứng số vốn bỏ ra khoảng 95,000 USD.

Nhưng Olsen không cô độc trong hành trình đầu tư vào Kodak. Hơn 100,000 trader Robinhood nhảy vào trong ngày hôm đó và đẩy giá cổ phiếu Kodak tăng ngày càng mạnh.

Đối với một số trader chuyên nghiệp, đà tăng nhanh kiểu này là một tín hiệu nên thoát hàng.

“Chạy thôi. KODK (mã chứng khoán Kodak) tăng 550%! Bán ngay”, ông Bulinski cho biết trong email gửi tới một vài đồng nghiệp. Vị chuyên gia này cho biết ông đã chốt lời gấp 19 lần cho khách hàng, bán toàn bộ cổ phiếu của ông ở mức 48 USD/cp và thu về 7.8 triệu USD.

Nhà đầu tư đâm vào Kodak như con thiêu thân, đẩy mức định giá vượt dự báo của ông, Bulinski cho biết trong email gửi nhóm đầu tư trong ngày hôm đó (29/07).

Đổ đèo

Những ngày kế đó (30/07), cổ phiếu Kodak “cắm đầu” chóng mặt khi những thông tin chi tiết về thỏa thuận sơ bộ được hé lộ.

Một số nhà đầu tư cho biết, vào đêm ngày 29/07, họ lần đầu tiên nhận ra thỏa thuận giữa Chính phủ Mỹ và Kodak còn lâu mới hoàn tất. Khoản vay phải được đảm bảo bằng tài sản của Kodak và bao gồm cả thỏa thuận về thành quả. Hơn nữa, thỏa thuận còn phải trải qua quá trình rà soát kỹ lưỡng (due diligence).

Đà tăng lập tức tiêu tan trong ngày 30/07 và làn sóng bán tháo diễn ra cả ngày 31/07, giá cổ phiếu rơi rụng xuống dưới 22 USD/cp.

Đến chiều ngày 31/07, Olsen không còn một chút hy vọng gì với Kodak. Ông cảm thấy bị lừa gạt và giận dữ vì nhận thấy thỏa thuận này chẳng có gì chắc chắn. Ông bị mất gần 30,000 USD khi bán ra. Đây quả là một “đòn đau” đối với Olsen – người chỉ mới bắt đầu giao dịch trong năm nay, sử dụng tài khoản của TD Ameritrade.

“Những gì tôi học được là giao dịch cũng giống như đánh bạc”, ông Olsen nói. “Đó là sự thật”.

Sau khi Olsen bán toàn bộ, làn sóng bán tháo vẫn chưa dừng lại. Vào ngày thứ Hai tuần này (03/08), cổ phiếu Kodak tiếp tục đổ đèo khi một trong những cổ đông lớn nhất của Công ty chuyển đổi trái phiếu sang cổ phiếu. Trong một đợt chuyển đổi, giá cổ phiếu đang lưu thông bị pha loãng.

Trước tình trạng biến động điên cuồng của Kodak, SEC mở cuộc điều tra về việc tiết lộ thông tin thỏa thuận sơ bộ của Kodak và thời điểm hoán đổi cổ phiếu của Chủ tịch điều hành Jim Continenza.

Cho tới nay, không một vị giám đốc cấp cao của Kodak bán cổ phiếu của Công ty. Thế nhưng, một số người thân cận với Kodak đã bán cổ phiếu trong suốt đà tăng mạnh. Một thành viên của Hội đồng quản trị, George Karfunkel, đã quyên góp 3 triệu cổ phiếu Kodak cho một tổ chức tôn giáo vào ngày 29/07, theo hồ sơ gửi lên sở. Nữ phát ngôn viên của Kodak từ chối nhận định về giao dịch cổ phiếu này.

Moses Marx, cổ đông lớn của Eastman Kodak cũng như đối tác kinh doanh và là cha vợ của Philippe Katz – một thành viên hội đồng quản trị, bán cổ phiếu ở mức giá trung bình 18.17 USD/cp và 40.41 USD trong tuần trước. Những giao dịch này mang lại cho ông Marx khoản lời 9 triệu USD, theo thông tin mà ông tiết lộ trong ngày 03/08.