MỚI

Trợ lý đầu tư M.AI

#Quốc tế

24HMONEY đã kiểm duyệt

"Bẫy thu nhập trung bình": Thực hư ra sao?

Nhiều quốc gia thu nhập trung bình đang chật vật tìm lối thoát để vươn mình trở thành những nền kinh tế phát triển.

Trang Bangkok Post của Thái Lan mới đây đã đăng tải bài viết sâu sắc của Giáo sư Keun Lee, cựu Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn kinh tế quốc gia Hàn Quốc và hiện là Giáo sư kinh tế danh dự tại Đại học Quốc gia Seoul, phân tích về khái niệm “bẫy thu nhập trung bình”.

"Bẫy thu nhập trung bình": Thực tế hay chỉ là khái niệm gây tranh cãi?

Thuật ngữ này, lần đầu được giới thiệu năm 2007 bởi các nhà kinh tế Indermit Gill (Ngân hàng Thế giới) và Homi Kharas (Viện Brookings), mô tả tình trạng các nền kinh tế đang phát triển tăng trưởng mạnh nhưng chững lại trước khi đạt được thu nhập cao. Dù tồn tại nhiều quan điểm trái chiều, thực tế cho thấy chỉ 13 trong số 101 quốc gia thu nhập trung bình giai đoạn 1960-2008 vươn lên nhóm thu nhập cao, gồm Nhật Bản, “bốn con hổ châu Á” (Hồng Kông, Singapore, Hàn Quốc, Đài Loan) cùng một số nước châu Âu.

Theo Báo cáo Phát triển Thế giới 2024 của Ngân hàng Thế giới, số quốc gia thoát bẫy thu nhập trung bình tăng lên 34 giai đoạn 1990-2022, bao gồm Chile, Uruguay, Ba Lan, Saudi Arabia... Tuy nhiên, các tiêu chí đánh giá vị thế thu nhập cao đã thay đổi, từ ngưỡng 30% GNI của Mỹ năm 1990 xuống chỉ còn 20% năm 2024, dẫn đến tranh cãi về tính thực chất của các con số này.

PPP: Thước đo phản ánh đúng mức sống thực tế?

Giáo sư Keun Lee nhấn mạnh sự khác biệt khi xét theo GDP danh nghĩa và sức mua tương đương (PPP). Malaysia, dù có GDP bình quân đầu người thấp hơn Chile, lại có mức sống cao hơn khi tính theo PPP. Điều này đặt ra vấn đề về độ chính xác trong cách phân loại các nền kinh tế của Ngân hàng Thế giới.

Châu Á vượt trội, nhưng vẫn nhiều thách thức

Hàn Quốc, Indonesia và một số nước châu Á đã đạt được những bước tiến vượt bậc, trong khi nhiều quốc gia Mỹ Latinh như Mexico, Brazil, và Nam Phi lại bị tụt lại. Tuy nhiên, hạ ngưỡng thu nhập cao có thể khiến bức tranh phát triển trở nên thiếu minh bạch.

Cũng qua bài viết chuyên gia khuyến nghị Ngân hàng Thế giới cần thay đổi cách tiếp cận, ưu tiên dữ liệu PPP để phản ánh chính xác hơn mức sống và sự phát triển kinh tế thực sự của các quốc gia, thay vì dựa vào các tiêu chí danh nghĩa dễ gây nhầm lẫn.

Thông qua góc nhìn mới mẻ, bài viết của Giáo sư Keun Lee không chỉ làm sáng tỏ những tranh cãi xoay quanh "bẫy thu nhập trung bình" mà còn mở ra cuộc đối thoại về các tiêu chí đánh giá công bằng và minh bạch hơn.