Bài của Nguyễn Quốc An

Khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thực hiện chính sách hút tiền về nhưng giá trị của USD vẫn tăng, NHNN sẽ cần phải xem xét kỹ lưỡng tình hình thị trường và các chỉ số kinh tế để đưa ra quyết định có nên can thiệp thêm hay không. Các biện pháp và thời điểm can thiệp có thể phụ thuộc vào một số yếu tố cụ thể:

NHNN sẽ cần can thiệp khi các dấu hiệu bất ổn hoặc rủi ro trên thị trường tăng cao, bao gồm:

Tỷ giá biến động mạnh: Nếu tỷ giá USD/VND tăng nhanh và vượt ngoài phạm vi kiểm soát, gây áp lực lớn đến nhập khẩu, lạm phát, và chi phí nợ công.

Dòng vốn nước ngoài thoái lui lớn: Khi dòng vốn FDI hoặc đầu tư gián tiếp (FII) rút khỏi thị trường chứng khoán và trái phiếu, gây ra tình trạng bán tháo và áp lực lên đồng VND.

Lạm phát tăng cao: Việc USD tăng giá có thể làm tăng chi phí nhập khẩu và dẫn đến lạm phát nhập khẩu, gây áp lực lớn lên nền kinh tế.

Sự suy giảm niềm tin vào đồng nội tệ: Khi người dân và doanh nghiệp chuyển đổi mạnh từ VND sang USD hoặc các loại ngoại tệ khác, làm suy giảm giá trị đồng nội tệ.

Trong trường hợp này, NHNN có thể thực hiện các phương án khác để ổn định thị trường và tỷ giá:

Can thiệp trực tiếp vào thị trường ngoại hối: NHNN có thể bán dự trữ ngoại hối (USD) để hạ nhiệt tỷ giá USD/VND. Điều này cung cấp thanh khoản ngoại tệ, giảm áp lực lên nhu cầu USD và giữ cho tỷ giá ổn định hơn.

=> Với mức dự trữ khoảng 100 tỷ USD, NHNN có khả năng can thiệp linh hoạt nhưng cũng cần đảm bảo mức dự trữ tối thiểu để bảo vệ sự ổn định của hệ thống tài chính. Một ngưỡng an toàn thường được đặt ra là giữ dự trữ ngoại hối ở mức đủ để chi trả ít nhất 3-4 tháng nhập khẩu. Việt Nam hiện có mức nhập khẩu khoảng 350 tỷ USD/năm, tức khoảng 29-30 tỷ USD/tháng, nên NHNN cần duy trì dự trữ ở mức tối thiểu khoảng 90 tỷ USD.

Tăng lãi suất mạnh hơn: Nếu việc tăng lãi suất trước đó chưa đủ để giảm áp lực tỷ giá, NHNN có thể tiếp tục tăng lãi suất cơ bản để làm giảm lượng cung tiền VND và thu hút các dòng vốn đầu tư quốc tế trở lại. Tuy nhiên, việc này cần được cân nhắc kỹ vì có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế và chi phí vốn của doanh nghiệp.

=> Tăng từ 0,5% đến 1%: Đây là mức tăng lãi suất hợp lý nếu NHNN muốn can thiệp vừa phải để ổn định tỷ giá mà không làm ảnh hưởng quá nhiều đến nền kinh tế trong nước. Mức tăng này giúp thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài và giảm áp lực lên đồng VND, đồng thời hạn chế tác động tiêu cực đến chi phí vay vốn của doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Nới biên độ tỷ giá hoặc điều chỉnh tỷ giá chính thức: NHNN có thể điều chỉnh biên độ dao động của tỷ giá hoặc thậm chí thực hiện điều chỉnh tỷ giá chính thức để phản ánh đúng tình hình cung cầu ngoại tệ trên thị trường. Biện pháp này giúp giảm tình trạng đầu cơ ngoại tệ nhưng cần được thực hiện thận trọng.

Kiểm soát dòng vốn ra nước ngoài: Nếu có hiện tượng dòng vốn rút ra mạnh, NHNN có thể áp dụng các biện pháp kiểm soát vốn tạm thời nhằm hạn chế dòng tiền ra, giữ lại lượng ngoại tệ trong nước. Tuy nhiên, việc kiểm soát vốn thường chỉ áp dụng trong trường hợp khẩn cấp và cần cẩn trọng để tránh gây hoang mang.

Điều chỉnh chính sách thương mại và hỗ trợ xuất khẩu: Tăng cường xuất khẩu có thể giúp cung cấp thêm ngoại tệ vào nền kinh tế, cải thiện cán cân thanh toán và giảm áp lực lên tỷ giá.

Để xác định thời điểm cần can thiệp thêm, NHNN cần theo dõi các chỉ số kinh tế và tài chính quan trọng:

Biến động tỷ giá USD/VND: Nếu tỷ giá biến động mạnh vượt ngoài mục tiêu hoặc kỳ vọng của NHNN.

Lạm phát: Khi giá cả hàng hóa, đặc biệt là hàng nhập khẩu, tăng mạnh gây áp lực lạm phát nhập khẩu.

Dòng vốn ngoại: Nếu dòng vốn đầu tư nước ngoài, cả FDI và FII, rút ra khỏi thị trường với tốc độ nhanh và mạnh.

Dự trữ ngoại hối: Khi dự trữ ngoại hối của NHNN giảm xuống mức nguy hiểm hoặc không đủ để can thiệp lâu dài vào thị trường.

Niềm tin vào VND: Khi có dấu hiệu người dân và doanh nghiệp chuyển đổi mạnh sang nắm giữ ngoại tệ thay vì VND, gây áp lực lên hệ thống tiền tệ.

Khi NHNN thực hiện chính sách hút tiền về nhưng USD vẫn tăng giá, NHNN cần theo dõi chặt chẽ tình hình thị trường và các chỉ số kinh tế như tỷ giá, lạm phát, dòng vốn ngoại, và niềm tin vào đồng nội tệ. Nếu các yếu tố này có dấu hiệu bất ổn, NHNN có thể can thiệp bằng cách bán ngoại hối, tăng lãi suất mạnh hơn, hoặc điều chỉnh tỷ giá. Mỗi quyết định can thiệp cần được đánh giá kỹ để đảm bảo ổn định tài chính và hỗ trợ nền kinh tế trong dài hạn.